Kompania graniczna KOP „Bielczaki”

Rozmieszczenie batalionu KOP „Bereźne” w 1931

Kompania graniczna KOP „Bielczaki” – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie rozkazu szefa Sztabu Generalnego L. dz. 12044/O.de B./24 z 27 września 1924 roku, w pierwszym etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza, sformowano 2 batalion graniczny ^[1][2], a w jego składzie 3 kompanię graniczną KOP. W listopadzie 1936 roku kompania liczyła 2 oficerów, 7 podoficerów, 4 nadterminowych i 85 żołnierzy służby zasadniczej^[b].

W 1939 roku 3 kompania graniczna KOP „Bielczaki” podlegała dowódcy batalionu KOP „Bereźne”^[3].

Służba graniczna

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi^[4]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza^[5].

3 kompania graniczna „Bielczaki” w 1934 roku ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 21 kilometrów 800 metrów^[6]. Po stronie sowieckiej granicę ochraniały zastawy „Piaskówka”, „Pereweźna” i „Łuczyce” z komendantury „Bronnica”^[7].

Kompanie sąsiednie:

• 2 kompania graniczna KOP „Lewacze” ⇔ 1 kompania graniczna KOP „Hołyczówka” – 1928^[8], 1929^[9], 1931^[7], 1932^[10], 1934^[11], 1938^[12]

Struktura organizacyjna

Strażnice kompanii w latach 1928 – 1939^{[8][9][7][10][11][12][13][c]}

• strażnica KOP „Berezówka”^[d]
• strażnica KOP „Astrachanka”
• strażnica KOP „Ujście”^[e]
• strażnica KOP „Frankopol”^[f]

Dowódcy kompanii

• kpt. Tadeusz Lipiński (był 1 X 1928 −)^[14]
• kpt. Kazimierz Kordaszewski (był 31 X 1929 −)^[14]
• kpt. Tadeusz Wittek^[g] (28 III 1930 – 16 IV 1934 → przesunięty na stanowisko adiutanta batalionu)^[14]
• kpt. Jan Bojarski (10 IV 1934 −)^[14]
• por. Stanisław Herman (− 1939)^[15]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
• Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa-Pułkusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 83-88067-48-8.
• Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182. 
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. 
• Wykaz zmian stanu oficerów batalionu granicznego KOP „Bereźne” w latach 1927-1934 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.