Kompania graniczna KOP „Mieżany”

Kompania graniczna KOP „Mieżany” – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-łotewskiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W drugim etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza, w 1925 roku sformowano 19 batalion graniczny ^[1], a w jego składzie 2 kompanię graniczną KOP. W listopadzie 1936 roku kompania liczyła 2 oficerów, 12 podoficerów, 7 nadterminowych i 104 żołnierzy służby zasadniczej^[b]. W 1939 roku 2 kompania graniczna KOP „Mieżany” podlegała dowódcy batalionu KOP „Słobódka”^[2].

Służba graniczna

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi^[3]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza^[4].

2 kompania graniczna „Mierzany” w 1934 roku ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 42 kilometrów 958 metrów^[5].

Sąsiednie kompanie graniczne:

• 1 kompania graniczna KOP „Dukszty” ⇔ 3 kompania graniczna KOP „Obabie” – 1931^[6], 1932^[7]
• 1 kompania graniczna KOP „Dukszty” ⇔ 3 kompania graniczna KOP „Dundery” (flw.) – 1929^[8], 1934^[9] i 1938^[10]

Struktura organizacyjna

Rozmieszczenie batalionu KOP „Słobódka” w 1931

Strażnice kompanii w 1929^[8]

• strażnica KOP „Turmont”
• strażnica KOP „Kimborciszki”
• strażnica KOP „Nowiki”
• strażnica KOP „Marcinkańce”
• strażnica KOP „Krzywosiele”
• strażnica KOP „Grebieliszki”^[c]
• strażnica KOP „Plauszkiety”

Strażnice kompanii jesienią 1931^[6]

• strażnica KOP „Turmont”^[d]
• strażnica KOP „Kimborciszki”^[e]
• strażnica KOP „Nowiki”^[f]
• strażnica KOP „Marcinkowicze”^[g]
• Strażnica KOP „Marjanowo I”^[h]
• strażnica KOP „Grybieliszki”^[i]
• strażnica KOP „Plauszkiety”^[j]

Strażnice kompanii w 1932^[7] i w 1934^[11][k]

• strażnica KOP „Turmonty”
• strażnica KOP „Kimborciszki”
• strażnica KOP „Nowiki”
• strażnica KOP „Marcinkowicze”
• Strażnica KOP „Marjanowo I”
• strażnica KOP „Anopol”
• strażnica KOP „Plauszkiety”

Strażnice kompanii w 1938^[10]

• strażnica KOP „Turmont”
• strażnica KOP „Nowiki”
• strażnica KOP „Mieżany”
• strażnica KOP „Anopol”
• strażnica KOP „Plauszkiety”

Strażnice kompanii we wrześniu 1939^[2]

• strażnica KOP „Turmont”
• strażnica KOP „Tylża” (?)
• strażnica KOP „Mieżany”
• strażnica KOP „Nowiki”
• strażnica KOP „Plauszkiety”

Dowódcy kompanii

• kpt. Bronisław Rafalski (był 30 IX 1928 − 27 IV 1929 → przesunięty na dowódcę 1 kompanii granicznej)^[12]
• kpt. Feliks Oskierko (27 IV 1929 − 8 VI 1931 → przeniesiony w stan spoczynku)^[12]
• kpt. Zygmunt Piękoś (27 III 1931 − 10 IV 1931 → przeniesiony do Brygady KOP „Nowogródek”)^[12]
• p.o. por Franciszek Dziadzik (był 8 V 1931 − 19 VI 1931)^[12]
• kpt. Antoni Michalewski (19 VI 1931 −)^[12]
• kpt. Aleksander Kominkowski (24 III 1932 −)^[12]
• mjr Józef Ćwiękalski^[l] (- III 1939)

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
• Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa-Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 83-88067-48-8.
• Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
• Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182. 
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. 
• Wykaz zmian stanu oficerów batalionu granicznego KOP „Słobódka” w latach 1927-1934 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.