Kompania graniczna KOP „Puńsk”
| ||
| Historia | ||
| Państwo |  II Rzeczpospolita | |
| Sformowanie | 1926 | |
| Rozformowanie | 1939 | |
| Organizacja | ||
| Dyslokacja | Puńsk[a] | |
| Formacja | Korpus Ochrony Pogranicza | |
| Podległość | batalion KOP „Sejny” | |
Kompania graniczna KOP „Puńsk” – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-litewskiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Na podstawie rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych nr 1099 ze stycznia 1926 roku, w trzecim etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza, sformowano 23 batalion graniczny [1]. Po 1928 roku utworzono kompanię graniczą „Puńsk”[2][3]. Ochraniała ona część dotychczasowego pododcinka kompanii „Wiżajny” i kompanii „Hołny Wolmera”[b]. W listopadzie 1936 roku kompania etatowo liczyła 2 oficerów, 7 podoficerów, 4 nadterminowych i 64 żołnierzy służby zasadniczej[c]. W 1939 roku 4 kompania graniczna KOP „Puńsk” podlegała dowódcy batalionu KOP „Sejny”[4].
Służba graniczna
Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[5]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza[6].
4 kompania graniczna „Puńsk” w 1934 roku ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 32 kilometrów 625 metrów[7].
Sąsiednie kompanie graniczne:
- 1 kompania graniczna KOP „Wiżajny” ⇔ 2 kompania graniczna KOP „Hołny Wolmera” – 1932[8] i 1934[9]
- 1 kompania graniczna KOP „Rutka Tartak” ⇔ 2 kompania graniczna KOP „Hołny Wolmera” – 1938[10]
Struktura organizacyjna
Strażnice kompanii w latach 1932 – 1939[8][11][10][4]:
- strażnica KOP „Gromadziszki”
- strażnica KOP „Krejwiany”[d]
- strażnica KOP „Poluńce”[e]
- strażnica KOP „Borysówka”[f]
Dowódcy kompanii
Uwagi
- ↑ wieś Puńsk, gmina Sejwy, powiat suwalski, województwo białostockie
- ↑ Szubański twierdzi, że przed 1937 rokiem w strukturach batalionu KOP „Sejny” funkcjonowała kompania graniczna KOP „Szypliszki” → Szubański 1993 ↓, s. 275
- ↑ Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 364
- ↑ wieś Krejwiany, gmina Andrzejewo, powiat suwalski, województwo białostockie
- ↑ wieś Poluńce, gmina Krasnowo, powiat suwalski, województwo białostockie
- ↑ wieś Borysówka, gmina Krasnowo, powiat suwalski, województwo białostockie
- ↑ Ustalono na podstawie wykazu uposażenia oficerów batalionu KOP „Sejny” na grudzień 1935 roku i luty 1936 roku oraz rozkazów dziennych batalionu „Sejny” (Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).
- ↑ Wanacki Bonifacy Feliks, kpt. piech., w KOP od 1937 roku. Do mobilizacji dowódca 4 kompanii granicznej „Puńsk”. We wrześniu 1939 roku na dotychczas zajmowanym stanowisku. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 756
Przypisy
- ↑ Prochwicz 3/1994 ↓, s. 152.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 11/1929.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 6/1932.
- ↑ a b Szubański 2000 ↓, s. 88.
- ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 312-314.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 289.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 7/1932.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 50/1934.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 81/1938.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 52/1934.
Bibliografia
- Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa-Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 83-88067-48-8.}
- Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Rozmieszczenie batalionu granicznego Sejny w 1938 roku; ze szczególnym uwzględnieniem pododdziałów granicznych