Kompleks Gazowni i Wodociągów na Podgórzu

Gazownia na Podgórzu
w Toruniu
Ilustracja
Zrujnowana gazownia z pocz. XX w. (2004)
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Adres

ul. Poznańska 124/126

Ukończenie budowy

1908

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, na dole znajduje się punkt z opisem „Gazownia na Podgórzuw Toruniu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Ziemia52°59′23″N 18°34′52″E/52,989722 18,581111

Kompleks Gazowni i Wodociągów na Podgórzu – dawny zespół budynków, urządzeń gazowni i wodociągów Podgórza. Zespół budynków znajduje się przy ulicy Poznańskiej 124/126[1].

Historia

Zespół budynków należał do firmy Gazownia i Wodociągi (wcześniej: StGas- und Wasserwerk Podgorz[2]), która dostarczała wodę i gaz do domów, a także gaz dla oświetlenia ulic w Podgórzu[1]. Decyzja o budowie obiektów zapadła w 1903 roku[2]. Budynek zaprojektowała firma Carl Franke z Bremy w 1904 roku. Gazownia wraz z siecią wodociągową wybudowano w 1908 roku[1]. W skład kompleksu wchodziła gazownia oraz stacja pomp poruszanych przez silniki gazowe. Budynki zbudowano w stylu neogotyckim, z czerwonych cegieł[2]. W 1910 roku gazownia zaczęła dostarczać wodę i gaz do miejscowości Piaski[1].

Do kompleksu należy również wieża ciśnień, budowana w latach 1903–1904[1][3]. Podczas II wojny światowej została zniszczona najwyższa, zbiornikowa kondygnacja. Podczas odbudowy budynku po 1945 roku zamontowano nowy zbiornik o pojemności 175 m³[3].

Po podłączenia Podgórza do ogólnotoruńskiej sieci wodociągowej pod koniec lat 70. wodociągi zostały wyłączone. W 1982 roku w Pracowniach Konserwacji Zabytków sporządzono dokumentację zakładu. W 2002 roku budynki przejął prywatny inwestor, który planował urządzić w nich centrum kulturalno-gastronomiczne[2]. Według stanu z 2018 roku budynki są nieużywane i popadają w ruinę[1].

Zespół budynków figuruje w gminnej ewidencji zabytków (nr 2398)[4].

Galeria

  • Wieża ciśnień

    Wieża ciśnień

  • Budynek dawnej gazowni

    Budynek dawnej gazowni

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Kluczwajd 2018 ↓, s. 34.
  2. ↑ a b c d Waldemar Pankowski: Drugi Tormięs?. pomorska.pl, 2004-12-28. [dostęp 2022-07-09].
  3. ↑ a b Toruń. wiezecisnien.eu. [dostęp 2022-07-09].
  4. ↑ Gmina Miasta Toruń: Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Torunia na lata 2022–2025. 2021, s. 127.

Bibliografia

  • Katarzyna Kluczwajd: Podgórz. Toruńskie przedmieścia sprzed lat. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2018. ISBN 978-83-7729-452-9.
Wodociągi i gazownie w Toruniu
Wodociągi
Gazownie

Toruń

Media użyte na tej stronie

Toruń location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa miasta Toruń, Polska
Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Wieża ciśnień na Podgórzu w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wieża ciśnień na Podgórzu w Toruniu.
Gazownia na Podgórzu w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gazownia na Podgórzu w Toruniu
Gazownia w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gazownia w Toruniu
Torun-Podgorz zrujnowana gazownia.jpg
Toruń-Podgórz, zrujnowana gazownia z pocz. XX w.