Komputer zerowej generacji

Komputery zerowej generacji – maszyny konstruowane przed pojawieniem się uniwersalnych, elektronicznych maszyn cyfrowych, o możliwościach dzisiejszych prostych i średnich kalkulatorów programowanych.

Podstawową ich cechą jest brak aktywnych elementów elektronicznych (lamp i tranzystorów). Budowane były na elementach mechanicznych (np. Z1) lub elektromagnetycznych (np. przekaźnikowy Z3). Do budowy próbowano także wykorzystać gotowe arytmometry elektromechaniczne np. maszynę do fakturowania w PARK.

Mechaniczny Z1 (replika)

Elektromechaniczny PARK

Przekaźnikowy Harvard Mark I

Przekaźnik telefoniczny komputera Z4

Podstawowe cechy

• brak aktywnych elementów elektronicznych
• oddzielne pamięci programu i danych o różnej organizacji i formacie (architektura harwardzka)
• pamięć szybka o pojemności kilku do kilkudziesięciu słów, czasem ograniczona do samych rejestrów
• pamięć pomocnicza na papierowej taśmie dziurkowanej
• pamięć stała w postaci przełączników, np. Harvard Mark I, lub okablowania
• arytmetyka dziesiętna, lub dwójkowa
• przeważnie nie były maszyną Turinga
• szybkość do kilku rozkazów na sekundę
• programowanie w języku maszynowym; jedynie Z4 posiadał asembler (moduł Planfertigungsteil).

Osiągnięcia

• arytmetyka binarna i liczby zmiennoprzecinkowe
• rozkazy warunkowe
• podprogram
• podział na bloki: arytmometr, pamięć, jednostka sterująca i urządzenia wejścia/wyjścia
• język programowania – asembler
• mikroprogram

Uwagi

• Nie zalicza się do nich maszyny analitycznej.
• Zerowa generacja nie przez wszystkich jest podawana.
• Czasem błędnie zalicza się do niej ENIAC-a, posiadającego prymitywną organizację, ale zbudowanego głównie na lampach.
• Komputery zerowej i pierwszej generacji, o organizacji odmiennej od współczesnych, nazywane są wczesnymi komputerami.

Polskie konstrukcje

• PARK
• PARC
• GAM-1