Koncyliacja

Koncyliacja (ang. i fr. conciliation z łac. conciliatio 'porozumienie, pojednanie' od conciliare 'jednoczyć; pojednać')[1] – jedna z metod alternatywnego (pozasądowego) rozwiązywania sporów, w tym międzynarodowych. Polega ona tak jak mediacja na udziale osoby trzeciej, z tym że ta inaczej niż w przypadku mediacji nie tylko mediuje, ale występuje z konkretnymi propozycjami rozwiązania istniejącego sporu (propozycją ugody). W większym stopniu niż mediator koncyliator może też ingerować w sposób, w jaki strony porozumiewają się ze sobą i dostarczają informacje na temat sporu[2].

Według Instytutu Prawa Międzynarodowego w 1961 roku koncyliacja jest metodą załatwiania sporów międzynarodowych wszelkiego rodzaju, zgodnie z którą strony powołują komisję bądź na podstawie stałej, bądź też w trybie ad hoc dla zajęcia się problemem: komisja ta zmierza do bezstronnego zbadania sporu i podejmuje próbę ustalenia rozwiązania, które mogłyby być przyjęte przez strony, albo też dostarczenia stronom pomocy w załatwieniu sporu, o jaką one się zwrócą[3].

Od mediacji różni się tym, że komisja koncyliacyjna sama formułuje propozycję załatwienia sporu (w mediacji w opracowywaniu propozycji biorą udział strony sporu – tutaj komisja robi to sama). Od postępowania rozjemczego czy sądowego różni się tym, że wyniki prac komisji koncyliacyjnej nie są obowiązujące, stanowią jedynie propozycję dla stron, która może zostać odrzucona lub być przedmiotem dalszych negocjacji. Komisja koncyliacyjna nie jest skrępowana przepisami prawa międzynarodowego, może wręcz zaproponować ich zmianę (dotyczy to zwłaszcza umów bilateralnych, bo komisje takie występują głównie w sporach dwustronnych)[4][5].

W Polsce

W Polsce, w myśl art. 21 ustawy o umowach międzynarodowych[6]:

W przypadku powstania sporu ze stroną lub stronami umowy międzynarodowej, o poddaniu sporu sądowi, arbitrażowi lub koncyliacji decyduje Rada Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw, których dotyczy ta umowa, uzgodniony z ministrem właściwym do spraw zagranicznych.

Zatem jeżeli spór dotyczy na przykład umowy międzynarodowej, regulującej stawki podatkowe, zawartej z innym państwem, to wówczas minister finansów po uzgodnieniu z Ministrem Spraw Zagranicznych zwraca się do Rządu z wnioskiem o poddanie sporu koncyliacji. Rząd może ten wniosek w drodze uchwały przyjąć lub odrzucić.

Przypisy

  1. ↑ Słownik Wyrazów Obcych. [dostęp 2015-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)].
  2. ↑ M. Koszowski, Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa, Warszawa 2019, s. 326.
  3. ↑ Remigiusz Bierzanek, Janusz Symonides: Prawo międzynarodowe publiczne. Wyd. 8. Warszawa: LexisNexis, 2008. ISBN 978-83-7334-294-1.
  4. ↑ Np. Stała Komisja Pojednawcza przewidziana przez polsko – niemiecki Traktat arbitrażowy sporządzony w Locarno 16 października a podpisany w Londynie 1 grudnia 1925 r. (podobne traktaty Niemcy zawarły wtedy z Francją, Belgią i Czechosłowacją) według art. 9 przy braku przeciwnego postanowienia, miała ustalić sama swoją procedurę, która w każdym razie musi być postępowaniem kontradyktoryjnym. Pod względem śledztwa, o ile jednomyślnie nie poweźmie innej decyzji, zastosuje się do postanowień Tytułu III (międzynarodowe komisje śledcze) Konwencji Haskiej z 18 października 1907 r. w sprawie pokojowego załatwiania sporów międzynarodowych. (Dz.U. 1926 nr 114 poz. 662)
  5. ↑ Konwencja o stosowaniu Koncyliacji między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Rad, podpisana w Moskwie 23 listopada 1932 r. Art. 6. O ile Umawiające się Strony zgodnie nie postanowią inaczej, Komisja Koncyliacyjna sama ustali swą procedurę, poza zasadami Konwencją przewidzianemi.
  6. ↑ Ustawa z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 127)
Rozwiązywanie sporów międzynarodowych
Metody