Konferencja genewska (1954)

Konferencja genewska
Accords de Genève
Ilustracja
Ostatni dzień obrad konferencji w Genewie
Data

26 kwietnia – 20 lipca 1954

Miejsce

Genewa, Szwajcaria

Wynik

decyzje polityczne:

  • tymczasowy podział Wietnamu na dwa państwa w perspektywie ogólnokrajowych wyborów
  • brak rozstrzygnięcia w sprawie Korei

decyzje militarne:

  • zawieszenie broni w Indochinach
Przyczyna

konflikty w Korei i Wietnamie

Strony rozmów
 Chiny
 ZSRR
 KRLD
 Stany Zjednoczone
 Wielka Brytania
 Francja
Przywódcy
Zhou EnlaiJohn Foster Dulles

Konferencja genewska miała miejsce w dniach 26 kwietnia – 20 lipca 1954 roku[1] w Genewie w Szwajcarii, a zwołana została w celu znalezienia dróg do zjednoczenia Wietnamu i przedyskutowania możliwości przywrócenia pokoju w Indochinach[2].

Związek Radziecki (Wiaczesław Mołotow), Stany Zjednoczone (John Foster Dulles), Francja (Georges Bidault), Wielka Brytania (Anthony Eden) i Chińska Republika Ludowa (Zhou Enlai) uczestniczyły w konferencji przez cały czas jej trwania, podczas gdy inne zainteresowane kraje brały udział w dyskusjach jedynie na tematy je interesujące[3]. Były to kraje, których siły zbrojne (pod sztandarami ONZ) brały udział w wojnie koreańskiej oraz te, które partycypowały w zakończeniu I wojny indochińskiej toczonej przez siły zbrojne Francji i Việt Minhu.

Część konferencji poświęcona Korei zakończyła się fiaskiem; nie złożono żadnych deklaracji ani propozycji. Niektórzy uczestnicy i analitycy zarzucali Stanom Zjednoczonym podejmowanie kroków przeciwko zjednoczeniu Korei jako państwa socjalistycznego[3][4][5].

Odnośnie do Indochin, podczas konferencji powstał pakiet dokumentów znanych jako porozumienia genewskie. Zgodnie z nimi Wietnam podzielony został na dwie strefy wzdłuż 17. równoleżnika, północną oddaną we władanie Việt Minhu i południową, czyli Państwo Wietnamskie, rządzone w tym czasie przez byłego cesarza Bảo Đạia. "Deklaracja końcowa", napisana przez brytyjskiego przewodniczącego konferencji, stanowiła, że najpóźniej w lipcu 1956 roku odbędą się "wybory powszechne", a w ich wyniku powstanie zjednoczone państwo wietnamskie.

Aczkolwiek przedstawiany jako wyraz jednomyślności, dokument nie został zaakceptowany przez delegację Wietnamu Południowego ani też Stanów Zjednoczonych. Podczas konferencji podpisano jedynie trzy odrębne porozumienia o zawieszeniu broni w Kambodży, Laosie i Wietnamie.

Przypisy

  1. M.Young, s.41.
  2. Indochina - Midway in the Geneva Conference: Address by the Secretary of State. „Avalon Project”, 7 maja 1954. Yale Law School. [dostęp 2010-04-29]. 
  3. a b The Geneva Conference. Ministry of Foreign Affairs of the People's Republic of China, 2000-11-17. [dostęp 2010-04-29].
  4. M.Hart-Lansberg, s. 133-138.
  5. Jon Halliday, Bruce Cumings: Korea, The Unknown War. Pantheon Books, 1988, s. 211: Przedstawiciel Kanady Ronning powiedział: Komuniści przybyli do Genewy by negocjować... Myślałem, że będę uczestniczyć w konferencji pokojowej... Tymczasem zrobiono wszystko, by zapobiec realizacji procesu pokojowego... Niewybaczalne było zakończenie konferencji bez traktatu pokojowego. Oświadczenie Mołotowa... mogło zostać przyjęte jako podstawa do porozumienia dla większości Szesnastki [państwa, które walczyły pod flagą ONZ].

Bibliografia

  • Kenneth Conboy: War in Laos 1954-1975. Carrollton, TX: Squadron/Signal Publications, 1994. ISBN 0-8974-7315-9.
  • George Esper: The Evewitness History of the Vietnam War. New York: Ballantine Books, 1983.
  • Martin Hart-Landsberg: Korea: Division, Reunification & U.S. Foreign Policy. Monthly Review Press, 1998.
  • Stanley Karnow: Vietnam, a History: The First Complete Account of Vietnam at War. New York: The Viking Press, 1983. ISBN 0-670-74604-5.
  • Piotr Ostaszewski: Wietnam: Najdłuższy konflikt XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2000. ISBN 83-7181-140-3.
  • Martin Windrow: The French Indochina War 1946-1954. Oxford: Osprey Publishing, 1998. ISBN 1-8553-2789-9.
  • Marilyn Young: The Vietnam Wars: 1945-1990. New York: HarperPerennial, 1991. ISBN 978-0-06-092107-1.

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States (1912-1959).svg
US Flag with 48 stars. In use for 47 years from July 4, 1912, to July 3, 1959.
1stIndochinaWar003.jpg
Geneva Conference, 21 July 1954. Last plenary session on Indochina in the Palais des Nations. Second left Vyacheslav Molotov, 2 unidentified Russians, Anthony Eden, Sir Harold Caccie and W.D. Allen. In the foreground North Vietnamese delegation.