Kongregacja ds. Ceremoniału

Święta Kongregacja ds. Ceremoniału, Święta Kongregacja ds. Ceremonii – dawna kongregacja kardynalska Kurii Rzymskiej, zajmująca się pilnowaniem przestrzegania zasad ceremoniału na dworze papieskim oraz udzielania odpowiednich pouczeń w zakresie ceremoniału kardynałom i nuncjuszom pełniącym swe funkcje poza dworem papieskim[1].

Istnienie kongregacji kardynalskiej do spraw ceremonii odnotowano w źródłach już za pontfikatu Grzegorza XIII w 1574. Liczyła ona wówczas szesnastu kardynałów, jednak o jej szczegółowych zadaniach i działalności nic bliżej nie wiadomo[2]. Następny papież Sykstus V w konstytucji Immensa Aeterni Dei z 22 stycznia 1588 ustanowił stałą Kongregację ds. Obrzędów i Ceremonii, której głównym zadaniem było stanie na straży porządku w liturgii i sakramentach oraz przeprowadzanie procesów beatyfikacyjnych i kanonizacyjnych, ale także organizowanie i czuwanie nad przebiegiem ceremonii na dworze papieskim. Ten ostatni obszar został jednak wydzielony spod jej kompetencji, kiedy w 1627 papież Urban VIII utworzył odrębną Kongregację ds. Ceremoniału[3].

W skład Świętej Kongregacji ds. Ceremoniału wchodziło kilku (czasem kilkunastu) kardynałów, mistrz papieskich ceremonii liturgicznych oraz inni papiescy ceremoniarze, z których jeden pełnił funkcję jej sekretarza[4].

Nie do końca jasna pozostaje kwestia kierownictwa Kongregacji. Według Gaetano Moroniego każdorazowo prefektem tej Kongregacji zostawał z urzędu dziekan Świętego Kolegium Kardynałów[5]. Z „Roczników papieskich” z XVII i XVIII wieku wynika jednak, że zasadę tę wprowadzono dopiero w roku 1791, gdyż przed tą datą nie wymieniają one (z jednym wyjątkiem) żadnych prefektów tej Kongregacji i nawet nie zawsze wymieniają dziekana Świętego Kolegium wśród jej członków. Z roczników tych wynika także, że za pontyfikatu Urbana VIII (zm. 1644) przewodniczącym tej Kongregacji był ówczesny superintendent generalny Państwa Kościelnego kardynał Francesco Barberini[6]. Następnie kardynał Carlo de’ Medici (zm. 1666) był tytułowany jako prefekt Kongregacji ds. Ceremoniału za pontyfikatu Aleksandra VII (1655-1667)[7], jednak po jego śmierci w 1666 Kongregacja ta nie miała żadnego prefekta aż do roku 1791.

Kongregację tę skasował papież Paweł VI z dniem 1 stycznia 1968.

Poniżej lista dziekanów Świętego Kolegium będących jednocześnie prefektami Świętej Kongregacji ds. Ceremoniału w latach 1791–1967:

Przypisy

  1. Michael Martin: The Roman Curia as it now exists. Nowy Jork - Cincinnati - Chicago: Benziger Brothers, 1913, s. 111 i 112.
  2. Ludwig von Pastor: History of the Popes. T. 19. Londyn: 1924, s. 578 i 579. (ang.)
  3. Andreas Kraus, Die päpstliche Staatssekretariat unter Urban VIII. (1623-1644), Forschungen zur Geschichte des päpstlichen Staatssekretariats, Tom 1, Rzym 1964, s. 46.
  4. Moroni, vol. XVI, s. 168 i 169.
  5. Moroni, vol. XVI, s. 168.
  6. Zob. Weber, s. 190, 222.
  7. Zob. Weber, s. 269, 287.

Bibliografia