Koniak

Koniak

Koniak (od fr. Cognac – miejscowość we Francji) – rodzaj napoju alkoholowego typu winiak, zawierającego ok. 40% alkoholu i wytwarzanego w okolicach Cognac w departamencie Charente we Francji.

Na obszarze Unii Europejskiej nazwa cognac zastrzeżona jest wyłącznie dla produktów tego pochodzenia.

Historia

Po raz pierwszy nazwy „koniak” użyto w 1617 roku, a niedługo potem powstała pierwsza gorzelnia, która produkowała mocniejszy alkohol zwany palonym winem (fr. vin brûle, ang. brandy). Alkohol wytwarzany w okolicach miasteczka Cognac nazwano później eau-de-vie du Cognac (fr.eau-de-vie – dosłownie „woda życia”). Proces został wzbogacony także drugą destylacją. Jego technologia wytwarzania pozostała praktycznie niezmienna 300 lat.

Produkcja

Podział regionu Cognac na rejony odmian produkcyjnych

Produkcja dzieli się na cztery etapy:

Zbiór

W produkcji koniaku używa się wyłącznie trzech określonych odmian białych winogron, głównie jednak jest to odmiana ugni blanc (znana też jako trebbiano). Zbiory przypadają na październik i trwają zawsze jak najkrócej. Następnie owoce poddawane są zgnieceniu w młynkach lub prasach dla uzyskania moszczu, przelewanego do zbiorników, w których dochodzi do fermentacji.

Destylacja

Po tygodniu uzyskane wino poddawane jest destylacji, której wynikiem jest 28-procentowy alkohol zwany brouillis. Jest on następnie poddawany kolejnej destylacji, z której uzyskuje się 70% eau-de-vie. Z ok. 8 litrów wina uzyskuje się 1 litr eau-de-vie. Dodatkowo przepisy nakładają na wytwórców obowiązek ukończenia destylacji przed ostatnim dniem marca, gdyż wiosna (a przez to wyższa temperatura) mogą negatywnie wpłynąć na jakość wina. Aparatami do destylacji są alembiki – miedziane kotły ogrzewane ogniem.

Dojrzewanie

Aparat do destylacji koniaku

Kolejnym etapem jest dojrzewanie. Do produkcji beczek dopuszcza się tylko jeden lub dwa gatunki dębu, i to z jednego regionu. Poza tym drewno dębowe musi też spełniać inne warunki: mieć 100 lat, być zdrowe i proste; cięte jest ono na kloce wysokości beczki, rąbane na kawałki i suszone przez kilka lat. Beczki wytwarza się i naprawia ręcznie, narzędziami przekazywanymi z pokolenia na pokolenie.

Kupażowanie

Ostatnim etapem jest mieszanie, gdyż „woda życia” z jednej beczki nie jest jeszcze koniakiem. O zestawieniu decyduje szef piwnicy (fr. maître de chai) – miesza on poszczególne eau-de-vie, używając do tego celu wyłącznie powonienia, tak by w efekcie powstał koniak odpowiadający określonemu wzorcowi.

Oznaczenia wieku

W zależności od długości leżakowania koniaki oznaczane są[1]:

  • umownymi skrótami:
    • V.S. (Very Special) lub *** – leżakujące w dębowych beczkach co najmniej dwa lata
    • V.S.O.P. (Very Superior Old Pale) lub Réserve – co najmniej cztery lata leżakowania
    • Napoléon – co najmniej sześcioletnie
    • X.O. (Extra Old) lub Vieille Réserve – także co najmniej sześcioletnie; od roku 2016 co najmniej dziesięcioletnie
  • rocznikiem (vintage) – data podana na butelce oznacza rok zabeczkowania najmłodszego destylatu.

Wybrane marki

  • Gautier
  • Braastad
  • Brillet
  • Camus
  • Courvoisier
  • Delamain
  • De Luze
  • Eniseli Bagrationi
  • Francet
  • Fussigny
  • Gaston de Casteljac
  • Grönstedts
  • Guerbé
  • Hennessy
  • Hine
  • Jaques Delorme
  • Kelt
  • Larsen
  • Louis Royer
  • Maxime Trijol
  • Martell
  • Meukow
  • Pierre Ferrand
  • Napoleon
  • Noy
  • Otard
  • Paul Giraud
  • Prince Hubert de Polignac
  • Rémy Martin

Przypisy

  1. Reading a label (ang. • fr.). Bureau National Interprofessionel du Cognac. [dostęp 2014-01-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 grudnia 2016)].

Media użyte na tej stronie

Koniak Martell.JPG
Autor: Makary and Myszka, Licencja: CC BY-SA 3.0
koniak Matrel (en: Cognac Martell)