Konklawe 1394 (antypapież Benedykt XIII)

Konklawe 1394
Ilustracja
Daty i miejsce
26 – 28 września 1394
Awinion
Główne postacie
DziekanPietro Corsini
KamerlingFrançois de Conzie
ProtoprezbiterGuillaume d’Aigrefeuille OSB
ProtodiakonHugues de Saint-Martial
Wybory
Liczba elektorów
• uczestnicy
• nieobecni
21
3
Wybrany papież
Zdjęcie papieża
Pedro de Luna
Przybrane imię: Antypapież Benedykt XIII

Konklawe 26-28 września 1394 – konklawe okresu wielkiej schizmy zachodniej, które wybrało Benedykta XIII na drugiego po Klemensie VII antypapieża obediencji awiniońskiej.

Śmierć Klemensa VII

Antypapież Klemens VII zmarł 16 września 1394 w Awinionie w wieku 52 lat. W tym czasie już od 16 lat trwała w Kościele schizma, a rywalem „awiniończyka” Klemensa VII z rzymskiej obediencji był wybrany w 1389 Bonifacy IX. W 1394 do obediencji awiniońskiej należały Francja, Aragonia, Kastylia, Nawarra, Szkocja, Cypr, Zakon Joannitów i niektóre terytoria w Cesarstwie (np. Sabaudia). Wielu duchownych i świeckich opowiadało się za przywróceniem jedności Kościoła poprzez cesję, tj. rezygnację obu pretendentów, żaden z nich nie był jednak skłonny do ustępstw. Także po śmierci Klemensa VII wielu proponowało wstrzymanie się z wyborem następcy, opowiadał się za tym m.in. król Francji Karol VI oraz uniwersytet paryski. Ostatecznie jednak kardynałowie postanowili dokonać wyboru nowego papieża[1].

Lista uczestników

Kolegium Kardynalskie awiniońskiej obediencji we wrześniu 1394 liczyło dwudziestu czterech kardynałów. dwudziestu jeden z nich wzięło udział w konklawe, w tym trzynastu Francuzów, sześciu Włochów i dwóch Hiszpanów[2]:

  • Pietro Corsini; Kardynał z Florencji[3] (nominacja 7 czerwca 1370) – kardynał biskup Porto e Santa Rufina; komendatariusz kościoła prezbiterialnego S. Lorenzo in Damaso; prymas Świętego Kolegium Kardynałów
  • Gui de Malsec; Kardynał z Poitiers[3] (20 grudnia 1375) – kardynał biskup Palestriny
  • Jean de la Grange; Kardynał z Amiens[3] OSB (20 grudnia 1375) – kardynał biskup Tusculum
  • Niccolo Brancaccio; Kardynał z Cosenzy[3] (18 grudnia 1378) – kardynał biskup Albano
  • Guillaume d’Aigrefeuille OSB (12 maja 1367) – kardynał prezbiter S. Stefano al Monte Celio; protoprezbiter Świętego Kolegium Kardynałów; kamerling Świętego Kolegium Kardynałów
  • Leonardo Rossi da Giffoni OFM; Kardynał z Giffone[3] (18 grudnia 1378) – kardynał prezbiter S. Sisto
  • Bertrand de Chanac; Kardynał z Jerozolimy[3] (12 lipca 1385) – kardynał prezbiter S. Pudenziana
  • Tommaso Ammanati; Kardynał z Neapolu[3] (12 lipca 1385) – kardynał prezbiter S. Clemente
  • Giovanni Piacentini; Kardynał z Wenecji[3] (12 lipca 1385) – kardynał prezbiter S. Ciriaco alle Terme
  • Jean de Murol (12 lipca 1385) – kardynał prezbiter S. Vitale
  • Jean de Brogny; Kardynał z Viviers[3] (12 lipca 1385) – kardynał prezbiter S. Anastasia; wicekanclerz Świętego Kościoła Rzymskiego
  • Pierre de Thury; Kardynał z Maillezais[3] (12 lipca 1385) – kardynał prezbiter S. Susanna
  • Martín Zalba; Kardynał z Pampeluny[3] (21 lipca 1390) – kardynał prezbiter S. Lorenzo in Lucina; administrator diecezji Pampeluny
  • Jean Flandrin; Kardynał z Auch[3] (17 października 1390) – kardynał prezbiter Ss. Giovanni e Paolo
  • Pierre Girard; Kardynał z Le Puy[3] (17 października 1390) – kardynał prezbiter S. Pietro in Vincoli; penitencjariusz większy
  • Guillaume de Vergy; Kardynał z Besançon[3] (17 kwietnia 1391) – kardynał prezbiter S. Cecilia
  • Hugues de Saint-Martial (17 września 1361) – kardynał diakon S. Maria in Portico; protodiakon Świętego Kolegium Kardynałów
  • Pierre de Vergne (30 maja 1371) – kardynał diakon S. Maria in Via Lata
  • Pedro Martínez de Luna; Kardynał z Aragonii[3] (20 grudnia 1375) – kardynał diakon S. Maria in Cosmedin
  • Amadeo di Saluzzo Kardynał z Saluzzo[3] (23 grudnia 1383) – kardynał diakon S. Maria Nuova
  • Galeotto Tarlati de Petramala; Kardynał z Petramala[3] (18 września 1378/1387) – kardynał diakon S. Giorgio in Velabro


Jednego z elektorów (Saint-Martiala) mianował jeszcze Innocenty V, dwóch Urban V, czterech Grzegorz XI, a trzynastu Klemens VII. Galeatto Tarlati di Pietramala został mianowany 18 września 1378 przez rzymskiego papieża Urbana VI i dopiero w 1387 przeszedł do obediencji Klemensa VII, który potwierdził jego godność kardynalską[4].

Urząd kamerlinga sprawował François de Conzie, arcybiskup Narbonne.

Nieobecni

Nieobecnych było trzech kardynałów, w tym dwóch Hiszpanów i Francuz[5]:

  • Jaime de Aragón; Kardynał z Walencji[3] (1 lutego 1387) – kardynał biskup Sabiny; administrator diecezji Walencji
  • Jean de Neufchatel; Kardynał z Neufchatel[3] (23 grudnia 1383) – kardynał biskup Ostia e Velletri
  • Pedro Fernández de Frias; Kardynał z Hiszpanii[3] (23 stycznia 1394) – kardynał prezbiter bez tytułu; administrator diecezji Osma

Wszystkich trzech mianował Klemens VII. Kardynał Jean de Neufchatel przybył do Awinionu krótko po zakończeniu konklawe[6].

Wybór Benedykta XIII

Dwudziestu jeden kardynałów zebrało się w pałacu papieskim w Awinionie na konklawe 26 września, mimo że nawet wśród nich nie brakowało zwolenników odroczenia elekcji (np. kardynał Saluzzo). Tego samego dnia do Awinionu przybył posłaniec z listem od króla, jednak Święte Kolegium jednogłośnie zadecydowało, że list nie zostanie otwarty przed zakończeniem konklawe i wyborem nowego papieża[7].

Najpierw kardynałowie zredagowali kapitulację wyborczą zobowiązującą elekta do dążenia ze wszystkich sił do zakończenia schizmy, w razie potrzeby także przez abdykację. Podpisało ją osiemnastu elektorów, odmówili jedynie Corsini, Aigrefeuille i Saint-Martial[8]. Następnie, 28 września jednogłośnie wybrano aragońskiego kardynała Pedro Martineza de Lunę, który do tej pory uchodził za jednego z największych zwolenników cesji i już przed konklawe uchodził za jednego z głównych kandydatów[9].

Elekt przybrał imię Benedykt XIII. 3 października przyjął święcenia kapłańskie z rąk kardynała biskupa Palestriny Gui de Malsec, a 11 października został konsekrowany na biskupa w awiniońskiej katedrze przez kardynała biskupa Ostia e Velletri Jeana de Neufchatel i koronowany przez protodiakona Huguesa de Saint-Martiala[10].

Mimo że po wyborze Benedykt XIII powtórzył zapewnienia o swojej woli doprowadzenia do jedności Kościoła, jego późniejsze działania były zaprzeczeniem tych deklaracji. Odmówił abdykacji nawet wówczas, kiedy na Soborze w Konstancji zrezygnowali dwaj jego rywale – Grzegorz XII i Jan XXIII, i do końca życia twierdził, że jest prawowitym papieżem[11].

Przypisy

  1. ↑ Sede Vacante 1394; Dopierała, s. 256-257, 260; por. Souchon, vol. 1, s. 207, 209-210.
  2. ↑ Eubel, s. 29 przyp. 4; Sede Vacante 1394; Salvador Miranda; por. Souchon, vol. 1, s. 205-206.
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Od XIV do XVI wieku (a sporadycznie nawet i jeszcze później) rozpowszechniony był zwyczaj nazywania kardynałów (nawet w oficjalnych dokumentach) nie według ich imion i nazwisk, lecz według pseudonimów nawiązujących najczęściej do miejsca pochodzenia, diecezji lub kościoła tytularnego danego kardynała.
  4. ↑ Eubel, s. 23 nr 9 i s. 28.
  5. ↑ Eubel, s. 29 przyp. 4; Sede Vacante 1394; Souchon, vol. 1, s. 205; Salvador Miranda.
  6. ↑ Souchon, vol. 1, s. 205.
  7. ↑ Sede Vacante 1394; Souchon, vol. 2, s. 207-209.
  8. ↑ Souchon, vol. 1, s. 210 i nast., s. 296-300; Sede Vacante 1394.
  9. ↑ Eubel, s. 29; Souchon, vol. 1, s. 230; Sede Vacante 1394; The Catholic Encyclopedia.
  10. ↑ Eubel, s. 29; Souchon, vol. 1, s. 205, 231; Sede Vacante 1394; The Catholic Encyclopedia.
  11. ↑ Dopierała, s. 260-262.

Bibliografia

Papieskie elekcje i konklawe
XI wiek
XII wiek
XIII wiek
XIV wiek
XV wiek
XVI wiek
XVII wiek
XVIII wiek
XIX wiek
XX wiek
XXI wiek

Sede vacante.svg

Media użyte na tej stronie

Sede vacante.svg
Emblem of the Holy See when the see is vacant.

Graphic reference: