Konklawe 1846

Konklawe 1846
Ilustracja
Daty i miejsce
14 – 16 czerwca 1846
Kwirynał
Główne postacie
Dziekan

Lodovico Micara OFMCap

Kamerling

Tommaso Riario Sforza

Protoprezbiter

Carlo Oppizzoni

Protodiakon

Tommaso Riario Sforza

Wybory
Liczba głosowań

4

Liczba elektorów
• uczestnicy
• nieobecni


50
12

Wybrany papież
Zdjęcie papieża
Giovanni Maria Mastai Ferretti
Przybrane imię: Pius IX

Konklawe 14-16 czerwca 1846 – konklawe, które wybrało na następcę Grzegorza XVI 54-letniego Piusa IX, zapoczątkowując w ten sposób najdłuższy w historii papiestwa pontyfikat. Było to pierwsze od 1621 roku konklawe, które trwało poniżej tygodnia i ostatnie, które odbywało się poza Watykanem (na Kwirynale).

Śmierć Grzegorza XVI

Konserwatywny papież Grzegorz XVI zmarł 1 czerwca 1846 roku. Na jego 15-letni pontyfikat przypada m.in. powstanie listopadowe w Królestwie Polskim. W 1832 r. w encyklice Cum primum potępił je, nazywając powstańców „podłymi buntownikami”, który wystąpili przeciwko władzy cara (później jednak wyjaśnił, że został wprowadzony w błąd i był szantażowany przez Rosjan)[1]. W 1839 r. wydał brewe In supremo, w którym potępił niewolnictwo i sprzedaż niewolników. Papież głosił tezę o prymacie władzy kościelnej nad świecką; był przeciwnikiem rozdzielenia Kościoła od państwa.

Lista uczestników

W chwili śmierci Grzegorza XVI Świętego Kolegium liczyło 62 kardynałów, z czego na konklawe przybyło 50:

  • Lodovico Micara OFMCap (nominacja kardynalska 20 grudnia 1824) – kardynał biskup Ostia e Velletri; dziekan Świętego Kolegium Kardynałów; prefekt Świętej Kongregacji ds. Ceremoniału; prefekt Świętej Kongregacji ds. Obrzędów; legat apostolski w Velletri; przewodniczący Rady Najwyższej Kamery Apostolskiej
  • Pietro Ostini (30 września 1831) – kardynał biskup Albano; prefekt Świętej Kongregacji ds. Biskupów i Zakonników
  • Mario Mattei (2 lipca 1832) – kardynał biskup Frascati; archiprezbiter bazyliki watykańskiej; prefekt Fabryki Świętego Piotra; sekretarz Spraw Wewnętrznych; prefekt Świętej Kongregacji ds. Sanktuarium Loreto; prefekt Świętej Konsulty; przewodniczący Kongregacji ds. Renowacji Bazyliki S. Paolo fuori le mura; przewodniczący Kongregacji Specjalnej ds. Zdrowia; przewodniczący Rady Ekonomiczno-Wojskowej
  • Ugo Pietro Spinola (30 września 1831) – kardynał prezbiter S. Martino ai Monti; prodatariusz Jego Świątobliwości
  • Giacomo Luigi Brignole (20 stycznia 1834) – kardynał prezbiter S. Cecilia; komendatariusz kościoła prezbiterialnego S. Giovanni a Porta Latina; przewodniczący Kongregacji ds. Audytu i Administracji Publicznej; proprzewodniczący Komisji ds. Subsydiów; proprzewodniczący Komisji ds. Administracji Robót Publicznych
  • Paolo Polidori (23 czerwca 1834) – kardynał prezbiter S. Prassede; prefekt Świętej Kongregacji ds. Soboru Trydenckiego; tytularny arcybiskup Tarsu; komendatariusz opactwa terytorialnego Subiaco
  • Ambrogio Bianchi OSBCam (6 kwietnia 1835) – kardynał prezbiter Ss. Andrea e Gregorio al Monte Celio; prefekt Świętej Kongregacji ds. Dyscypliny Zakonnej; generał zakonu kamedułów
  • Angelo Mai (19 maja 1837) – kardynał prezbiter S. Anastasia; prefekt Świętej Kongregacji Indeksu
  • Antonio Tosti (12 lutego 1838) – kardynał prezbiter S. Pietro in Montorio
  • Giuseppe Gasparo Mezzofanti (12 lutego 1838) – kardynał prezbiter S. Onofrio; prefekt Świętej Kongregacji ds. Studiów; prefekt Świętej Kongregacji ds. Korekty Ksiąg Liturgicznych Obrządków Wschodnich
  • Gabriele Ferretti (30 listopada 1838) – kardynał prezbiter Ss. Quirico e Giulitta; prefekt Świętej Kongregacji ds. Odpustów i Świętych Relikwii; komendatariusz opactwa terytorialnego Tre Fontane
  • Charles Acton (18 lutego 1839) – kardynał prezbiter S. Maria della Pace
  • Giovanni Maria Mastai Ferretti (23 grudnia 1839) – kardynał prezbiter Ss. Marcellino e Pietro; arcybiskup Imoli
  • Lodovico Altieri (14 grudnia 1840) – kardynał prezbiter S. Maria in Portico; sekretarz ds. Memoriałów
  • Cosimo Corsi (24 stycznia 1842) – kardynał prezbiter Ss. Giovanni e Paolo; biskup Jesi
  • Ludovico Gazzoli (30 września 1831) – kardynał diakon S. Eustachio; prefekt Świętej Kongregacji Dobrego Rządu
  • Adriano Fieschi (23 czerwca 1834) – kardynał diakon S. Maria ad Martyres
  • Luigi Ciacchi (12 lutego 1838) – kardynał diakon S. Angelo in Pescheria
  • Giuseppe Ugolini (12 lutego 1838) – kardynał diakon S. Adriano; legat apostolski w Ferrarze
  • Giovanni Serafini (27 stycznia 1843) – kardynał diakon S. Maria in Cosmedin; prefekt Świętej Kongregacji ds. Wód i Ulic

Czterdziestu trzech elektorów mianował Grzegorz XVI, pięciu Leon XII, a dwóch Pius VII. Z uwagi na niestabilną sytuację polityczną we Włoszech nie przybyli zagraniczni kardynałowie. Jedynym nie-Włochem wśród elektorów był mieszkający na stałe w Rzymie Anglik Charles Acton.

Nieobecni

12 kardynałów (czterech Włochów, trzech Francuzów, dwóch Niemców austriackich, Hiszpan, Portugalczyk i Belg) nie przybyło do Rzymu:

Gaisruck i Cienfuegos y Jovellanos byli nominatami Leona XII, pozostałych mianował Grzegorz XVI.

Frakcje i ich kandydaci

Kolegium Kardynalskie było podzielone na frakcję konserwatywną (intransigenti), popierającą politykę Grzegorza XVI i tzw. liberałów (liberali). Liderem i zarazem kandydatem konserwatystów był sekretarz stanu Luigi Lambruschini, mający poparcie Austrii i jej kanclerza Metternicha. Liberałowie skupili się wokół byłego sekretarza stanu Tommaso Bernettiego. Jego własne szanse na wybór były znikome, głównym kandydatem liberałów był kardynał Gizzi. Wśród potencjalnych kandydatów wymieniano też arcybiskupa Imoli Mastai-Ferretti, choć jego szanse osłabiał młody wiek (54 lata) i zbyt liberalne, zdaniem wielu, poglądy.

Przebieg konklawe

Konklawe rozpoczęło się późnym wieczorem 14 czerwca w pałacu na Kwirynale i trwało zaledwie dwa dni. W tym czasie odbyły się cztery głosowania. Najwięcej głosów w poszczególnych turach uzyskiwali:

  • 15 czerwca rano: Lambruschini – 15; Mastai-Ferretti – 13
  • 15 czerwca wieczorem: Mastai-Ferretti – 17; Lambruschini – 13
  • 16 czerwca rano: Mastai-Ferretti – 27; Lambruschini – 11
  • 16 czerwca wieczorem: Mastai-Ferretti – 36; Lambruschini – 10

W wieczornym głosowaniu 16 czerwca 1846 Giovanni Maria Mastai-Ferretti uzyskał zatem wymaganą większość głosów i został wybrany na papieża, przyjmując imię Pius IX, na cześć Piusa VII. Z uwagi na późną porę, dopiero następnego dnia rano protodiakon Tommaso Riario Sforza wygłosił do Rzymian formułę Habemus papam. Tak szybki wybór „liberała” Mastai-Ferrettiego przez konserwatywne w większości Święte Kolegium był sporym zaskoczeniem dla opinii publicznej, która skądinąd przyjęła go bardzo entuzjastycznie. 21 czerwca odbyła się uroczysta inauguracja pontyfikatu.

Spóźnione weto Austrii

Krótko po zakończeniu konklawe do Rzymu przybył kardynał Gaisruck, wiozący oficjalne weto Austrii przeciwko kandydaturze arcybiskupa Imoli. Ponieważ jednak wybór papieża został już dokonany, nie miało ono żadnego praktycznego znaczenia.

Uzupełniające źródła internetowe

Przypisy

  1. ↑ M. Budziak, Grzegórz XVI a Polacy w: Miesięcznik Kościelny, Poznań 1911, s. 128, Historia dyplomacji polskiej, t. III, Warszawa 1982, s. 279.
Papieskie elekcje i konklawe
XI wiek
XII wiek
XIII wiek
XIV wiek
XV wiek
XVI wiek
XVII wiek
XVIII wiek
XIX wiek
XX wiek
XXI wiek

Sede vacante.svg

Media użyte na tej stronie

Sede vacante.svg
Emblem of the Holy See when the see is vacant.

Graphic reference:

Pio-ix.jpg
Pio IX.