Konkurs Piosenki Eurowizji 2008

Konkurs Piosenki Eurowizji 2008
Confluence of Sound
	Informacje ogólne
Półfinały	20 maja 2008; 22 maja 2008
Finał	24 maja 2008
Miejsce	Belgradzka Arena,; Belgrad (Serbia)
Nadawca	Radio-Televizija Srbije (RTS)
Prowadzący	Jovana Janković; Željko Joksimović
	Informacje dodatkowe
Reżyser	Bjørn Erichsen
Kierownik wykonawczy	Svante Stockselius (EBU); Sandra Šuša (RTS)
	Uczestnicy
Debiut	Azerbejdżan; San Marino
Rezygnacja	Austria
Łącznie	43 reprezentacji
Mapa uczestników
	;
	Głosowanie
Zwycięzca	Rosja
Reprezentant	Dima Biłan
Piosenka	„Believe”
Tekst i muzyka	Dima Biłan, Jim Beanz
Występ otwarcia
Pierwszy półfinał	Narodowy Chór „Kolo” – Video Killed the Radio Star
Drugi półfinał	Pokaz „Serbia dla początkujących” w towarzystwie Aleksandara Josipovicia jako mistrza ceremonii
Finał	Marija Šerifović – „Molitva” (remix), „Tell Me Why”
Występy interwałowe
Pierwszy półfinał	„Beograde” w wykonaniu Slobodana Trkulji, Orkiestry Metropole, Balkanopolis, Novaka Đokovicia i Željko Joksimovicia
Drugi półfinał	Narodowy Teatr w Belgradzie
Finał	Goran Bregović – Medley; Vlade Divac
	Konkurs Piosenki Eurowizji
◄ 2007	2009 ►

53. Konkurs Piosenki Eurowizji został rozegrany 20, 22 i 24 maja 2008 i zorganizowany w Belgradzkiej Arenie przez serbskiego nadawcę Radio-Televizija Srbija (RTS). Koncerty konkursowe poprowadzili Jovana Janković i Željko Joksimović.

Finał konkursu wygrał Dima Biłan, reprezentant Rosji z piosenką „Believe”, współtworzoną z Jimem Beanzem, za którą otrzymał łącznie 272 punkty^[1]^[2].

Lokalizacja

(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de

Lokalizacja Belgradu w Serbii.

Miejsce organizacji konkursu

Dzięki wygranej Mariji Šerifović, reprezentantki Serbii podczas 52. Konkursu Piosenki Eurowizji, organizacja konkursu w 2008 przypadła serbskiemu nadawcy publicznemu Radio-Televizija Srbije (RTS)^[3]. Grupa Referencyjna Europejskiej Unii Nadawców zdecydowała, że koncert odbędzie się w Belgradzie. Konkurs odbył się w Belgradzkiej Arenie, trzeciej co do wielkości hali widowiskowo-sportowej w Europie, która średnio może pomieścić niemal 18,4 tys. widzów^[4]^[5].

Potencjalna zmiana lokalizacji

Belgradzka Arena

W związku ze zorganizowaniem protestów w Belgradzie przeciwko ogłoszonej 21 lutego 2008 niezależności Kosowa, międzynarodowe media spekulowały o zmianie miejsca organizacji konkursu ze względów bezpieczeństwa^[6]. Pojawiły się propozycje organizacji konkursu przez ubiegłorocznego gospodarza, tj. miasto Helsinki^[7]. Ukraina została również uznana za potencjalną opcję, ponieważ zajęła drugie miejsce w konkursie rok wcześniej. Grecka telewizja Ellinikí Radiofonía Tileórasi (ERT) również zaproponowała EBU ponowne zorganizowanie konkursu w Atenach^[8]. Dzień po zorganizowaniu marszu Europejska Unia Nadawców (EBU) wydała oświadczenie, w którym zaznaczyła, że wydarzenia w Belgradzie nie będą miały żadnego wpływu ani na termin przygotowań do konkursu, ani na miejsce jego organizacji^[9]. Stacja RTS zobowiązała się zapewnić delegacjom uczestniczącym w konkursie zwiększoną ochronę w sytuacji narastająego niezadowolenia mieszkańców Belgradu z powodu ogłoszenia niepodległości Kosowa^[10]^[11]. Delegacje Albanii, Chorwacji i Izraela otrzymały dodatkowo zwiększoną ochronę^[12].

Przebieg konkursu

Pod koniec 2007 reżyser konkursu Bjørn Erichsen podał informację, że głównymi sponsorami wydarzenia będą Raiffensen Bank^[13] i T.E.A.M. (Television Event and Media Marketing AG)^[14]. W przygotowaniach do konkursu pomogły organizatorom także firmy: StageOne^[15] oraz PROCON Event Engineering^[16].

4 marca 2008 nadawca Radio-Televizija Srbije (RTS) ogłosił, że konkurs poprowadzą Jovana Janković i Željko Joksimović^[17].

Nowy format, losowanie półfinałów

Podczas majowej konferencji prasowej w Helsinkach w 2007 główny kierownik wykonawczy imprezy Svante Stockselius poinformował zgromadzonych o możliwej zmianie formatu konkursu i przygotowaniu dwóch rund półfinałowych. 28 września oficjalnie ogłoszono zaakceptowanie zmian przez Europejską Unię Nadawców (EBU) podczas 50. spotkania zarządu organizowanego w Weronie^[18]. Z każdego półfinału awansowało dziesięciu uczestników: dziewięciu wybierali telewidzowie za pomocą audiotele, natomiast wybór dziesiątego należał do specjalnej komisji sędziowskiej przyznającej tzw. „dziką kartę”^[19].

38 państw biorących udział w obu półfinałach podzielono na sześć koszyków^[20]. O przydziale do określonego koszyka zdecydowało położenie geograficzne oraz matematyczny rozkład głosów od 2004, w opracowaniu którego pomogła EBU firma Digame^[19]. Miało to na celu ograniczenie przewidywalności głosowania poszczególnych krajów i podniesienie poziomu emocji w rundach półfinałowych. Cztery koszyki zawierały po sześć krajów, dwa pozostałe – siedem państw. Do udziału w każdym z półfinałów przydzielono po trzy kraje z każdego koszyka. Państwo z piątego koszyka trafiło do półfinału oznaczonego na pierwszej kopercie, natomiast ostatni kraj z szóstego – do drugiego oznaczonego na drugiej^[21]^[20].

Koszyk 1	Koszyk 2	Koszyk 3	Koszyk 4	Koszyk 5	Koszyk 6
Albania Bośnia i Hercegowina Chorwacja Czarnogóra Macedonia Słowenia	Dania Estonia Finlandia Islandia Norwegia Szwecja	Belgia Bułgaria Cypr Grecja Holandia Turcja	Andora Irlandia Litwa Łotwa Portugalia Rumunia	Armenia Białoruś Gruzja Izrael Mołdawia Rosja Ukraina	Azerbejdżan Czechy Malta Polska San Marino Szwajcaria Węgry

Losowanie składu półfinałów odbyło się 28 stycznia 2008 w Belgrade City Hall o godzinie 13:00 czasu środkowoeuropejskiego i zostało przeprowadzone przez tancerzy z Krajowego Tańca KOLO. Podczas uroczystości zaśpiewał Željko Joksimović^[22].

Państwa z zagwarantowanym miejscem w finale, czyli finaliści 52. Konkursu Piosenki Eurowizji oraz kraje tzw. „Wielkiej Czwórki” (Francja, Hiszpania, Niemcy i Wielka Brytania) mogły wybrać, które rundy będą transmitowane przez krajowych nadawców publicznych^[19]. 17 marca w Sava Centre odbyło się spotkanie wszystkich delegacji oraz losowanie numerów startowych dla uczestników obu półfinałów oraz finalistów. Gospodarzami ceremonii zostali prowadzący konkurs: Jovana Janković i Željko Joksimović^[23]^[24], a podczas spotkania obecni byli także: główny producent imprezy Sandra Suša, kierownik wykonawczy Svante Stockselius oraz manager konkursu – Kati Varblane^[25].

Projekt grafiki

Grafika, hasło („Confluence of Sound”^[26]) oraz scena 53. Konkursu Piosenki Eurowizji inspirowane były lokalizacją kraju: geograficznym przecinaniem się dwóch rzek: Sawy i Dunaju oraz punktem ich przecięcia, czyli parkiem Kalegmedan^[27]. Logo konkursu zaprojektował Boris Miljković^[28], a scenę koncertową o wymiarach 27x25 metrów – David Cushing^[29]. Scenografem został Goran Joksimović, głównym operatorem kamer – Sven Stojanović, za oświetlenie odpowiedzialny był Per Sundin^[30].

Krótkie filmy przed każdym występem półfinałowym, czyli tzw. „pocztówki”, przedstawiały flagę kraju-reprezentanta oraz krótką historię państwa i jego mieszkańców. W trakcie wyświetlania każdej z pocztówek prezentowano krótkie listy w ojczystym języku artysty (wyjątek stanowi serbska, która składała się z tekstów „Welcome to Belgrade” i „Welcome to Serbia” w różnych językach). Pod koniec każdej pocztówki pokazywano logo konkursu^[31].

Kontrowersje

Włoski dziennik Corriere della Sera poinformował o tym, że wyniki Konkursu Piosenki Eurowizji zostały zmanipulowane na korzyść Rosji. Podobne komentarze pojawiły się w Niemczech, ponieważ reprezentantki kraju No Angels nie otrzymały żadnego punktu od swoich sąsiadów, co wzbudziło w mieszkańcach podejrzenia^[32]^[33].

Reprezentantka Polski Isis Gee podczas występu w konkursie

Po ogłoszeniu wyników, w których reprezentacja Polski zajęła przedostatnie miejsce, w kraju rozgorzała dyskusja na temat sensu udziału w Konkursie Piosenki Eurowizji w ówczesnej formie. Artyści, dziennikarze muzyczni oraz większość internautów bronili polskiej reprezentantki, Isis Gee, uważając, że ostatnie miejsce było dla niej krzywdzące. Maryla Rodowicz w komentarzu dla dziennika „Fakt” w ostrych słowach zaproponowała rezygnację z konkursu oraz skrytykowała system głosowania, stwierdzając, że nawet utwór z Hiszpanii, który uznała za „debilny”, miał więcej punktów. Podobne zdanie miała Irena Santor, która nazwała imprezę „cyrkiem” oraz uznała, że nawet zespół ABBA nie wygrałby w barwach Polski^[34].

Komentarze o upolitycznieniu konkursu odbiły się też mocnym echem poza Polską. Terry Wogan, który od ponad 30 lat komentował konkurs w Wielkiej Brytanii, zrezygnował z tej roli w 2008. Brytyjskie media szeroko zajęły się sprawą upolitycznienia imprezy, krytycznie odnosząc się do systemu głosowania, który – ich zdaniem – doprowadził do porażki reprezentanta kraju^[35]. Simon Cowell, krytyk muzyczny oraz twórca m.in. formatu The X Factor skomentował konkurs słowami: Jeżeli ten program dostarcza ludziom rozrywki, to wspaniale, ale jako konkurs jest raczej pusty i bezsensowny.

Kraje uczestniczące

Charlotte Perrelli podczas prób do półfinału 53. Konkursu Piosenki Eurowizji

Do udziału w 53. Konkursie Piosenki Eurowizji zgłosiły się 43 kraje^[36], w tym dwa debiutujące państwa: San Marino i Azerbejdżan^[37]. Z rywalizacji wycofała się austriacka telewizja publiczna – Österreichischer Rundfunk (ORF). Powodem rezygnacji okazał się brak zainteresowania mieszkańców konkursem, niesatysfakcjonujące wyniki reprezentantów oraz polityczne głosowanie^[38]. Nadawca transmitował jednak finał konkursu^[39].

Na scenie zaśpiewano piosenki w ponad 20 różnych językach, w tym jedną w nieistniejącym języku, którą wykonali reprezentanci Belgii – zespół Ishtar^[40].

Wśród uczestników konkursu znalazło się kilku artystów, którzy wystąpili w przeszłości na eurowizyjnej scenie: Charlotte Perrelli ze Szwecji wygrała konkurs w 1999, a Dima Biłan z Rosji zajął drugie miejsce w konkursie w 2006^[41]^[42]. Roberto Meloni z łotewskiej formacji Pirates of the Sea pojawił się w stawce konkursowej drugi rok z rzędu, rok wcześniej reprezentował kraj jako członek grupy Bonaparti.lv^[43].

Wyniki

Pierwszy półfinał

Pierwszy półfinał odbył się 20 maja 2008.
Podczas półfinału możliwość głosowania mieli mieszkańcy krajów uczestniczących oraz: Niemcy i Hiszpania.
W pierwszym półfinale dziką kartę otrzymała Polska.

Lp.	Kraj	Język	Artysta	Piosenka	Miejsce	Punkty
01	Czarnogóra	angielski, serbski	Stefan Filipović	„Zauvijek volim te”	14	23
02	Izrael	angielski, hebrajski	Boaz Mauda	„The Fire in Your Eyes”	5	104
03	Estonia	fiński, niemiecki, rosyjski, serbski	Kreisiraadio	„Leto svet”	18	8
04	Mołdawia	angielski	Geta Burlacu	„A Century of Love”	12	36
05	San Marino	włoski	Miodio	„Complice”	19	5
06	Belgia	sztuczny	Ishtar	„O julissi na jalini”	17	16
07	Azerbejdżan	angielski	Elnur i Samir	„Day After Day”	6	96
08	Słowenia	słoweński	Rebeka Dremelj	„Vrag naj vzame”	11	36
09	Norwegia	angielski	Maria	„Hold On Be Strong”	4	106
10	Polska	angielski	Isis Gee	„For Life”	10	42
11	Irlandia	angielski, francuski hiszpański, niemiecki, włoski	Dustin the Turkey	„Irelande Douze Pointe”	16	22
12	Andora	angielski, kataloński	Gisela	„Casanova”	15	22
13	Bośnia i Hercegowina	bośniacki	Laka	„Pokušaj”	9	72
14	Armenia	angielski, ormiański	Sirusho	„Qélé, Qélé”	2	139
15	Holandia	angielski	Hind	„Your Heart Belongs to Me”	13	27
16	Finlandia	fiński	Teräsbetoni	„Missä miehet ratsastaa”	8	79
17	Rumunia	rumuński, włoski	Nico i Vlad	„Pe-o Margine De Lume”	7	94
18	Rosja	angielski	Dima Biłan	„Believe”	3	135
19	Grecja	angielski	Kalomira	„Secret Combination”	1	156

Tabela punktacyjna pierwszego półfinału

		Wyniki
		Suma punktów	Czarnogóra	Izrael	Estonia	Mołdawia	San Marino	Belgia	Azerbejdżan	Słowenia	Norwegia	Polska	Irlandia	Andora	Bośnia i Hercegowina	Armenia	Holandia	Finlandia	Rumunia	Rosja	Grecja	Niemcy	Hiszpania
Uczestnicy konkursu	Czarnogóra	23		–	–	–	1	–	–	10	–	–	–	–	12	–	–	–	–	–	–	–	–
	Izrael	104	5		–	–	2	7	10	4	10	4	–	7	5	7	6	10	6	8	5	4	4
	Estonia	8	–	–		1	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	7	–	–	–	–	–
	Mołdawia	36	–	–	–		5	–	5	–	–	–	–	1	–	6	–	–	10	5	4	–
	San Marino	5	–	–	–	–		–	–	–	–	–	–	2	–	–	–	–	–	–	3	–	–
	Belgia	16	–	–	6	–	–		–	–	–	–	–	–	–	–	10	–	–	–	–	–	–
	Azerbejdżan	96	3	5	4	10	–	5		–	–	10	5	8	3	2	4	5	7	10	7	8	–
	Słowenia	36	10	2	–	2	–	–	1		–	2	–	–	10	4	–	–	1	2	2	–	–
	Norwegia	106	4	6	8	3	7	1	7	2		7	8	10	4	8	5	12	4	7	–	1	2
	Polska	42	–	–	–	–	10	–	3	–	2		12	–	–	1	–	–	2	3	1	5	3
	Irlandia	22	1	3	7	–	–	4	–	–	1	–		–	2	–	1	2	–	–	–	–	1
	Andora	22	–	4	3	–	–	–	–	1	–	1	1		–	–	–	–	–	–	–	–	12
	Bośnia i Hercegowina	72	12	–	1	6	–	–	4	12	12	–	3	–		–	–	7	8	–	–	–	7
	Armenia	139	6	10	2	5	8	12	–	5	3	12	2	3	6		12	4	5	12	12	10	10
	Holandia	27	–	1	–	–	3	8	2	–	7	–	–	–	–	3		–	3	–	–	–	–
	Finlandia	79	2	–	12	8	4	2	–	3	6	5	6	12	1	–	–		–	4	6	2	6
	Rumunia	94	–	8	–	12	6	6	6	6	5	3	7	6	–	5	3	1		1	8	3	8
	Rosja	135	8	12	10	7	–	3	8	7	8	8	4	4	7	12	2	6	8		10	6	5
	Grecja	156	7	7	5	4	12	10	12	8	4	6	10	5	8	10	8	3	12	6		12	7

Drugi półfinał

Drugi półfinał odbył się 22 maja 2008.
Podczas półfinału możliwość głosowania mieli mieszkańcy krajów uczestniczących oraz Francja, Serbia i Wielka Brytania.
W drugim półfinale dziką kartę dostała Szwecja.

Lp.	Kraj	Język	Artysta	Piosenka	Miejsce	Punkty
01	Islandia	angielski	Eurobandið	„This Is My Life”	8	68
02	Szwecja	angielski	Charlotte Perrelli	„Hero”	12	54
03	Turcja	turecki	Mor ve Ötesi	„Deli”	7	85
04	Ukraina	angielski	Ani Lorak	„Shady Lady”	1	152
05	Litwa	angielski	Jeronimas Milius	„Nomads In the Night”	16	30
06	Albania	albański	Olta Boka	„Zemrën e lamë peng”	9	67
07	Szwajcaria	włoski	Paolo Meneguzzi	„Era stupendo”	13	47
08	Czechy	angielski	Tereza Kerndlová	„Have Some Fun”	18	9
09	Białoruś	angielski	Rusłan Alachno	„Hasta la vista”	17	27
10	Łotwa	angielski	Pirates of the Sea	„Wolves of the Sea”	6	86
11	Chorwacja	chorwacki	Kraljevi ulice & 75 Cents	„Romanca”	4	112
12	Bułgaria	angielski	Deep Zone & Balthazar	„DJ, Take Me Away”	11	56
13	Dania	angielski	Simon Mathew	„All Night Long”	3	112
14	Gruzja	angielski	Diana Ghurckaia	„Peace Will Come”	5	107
15	Węgry	angielski	Csézy	„Candlelight”	19	6
16	Malta	angielski, rosyjski	Morena	„Vodka”	14	38
17	Cypr	grecki	Evdokia Kadi	„Femme Fatale”	15	36
18	Macedonia	angielski	Tamara, Vrčak i Adrian	„Let Me Love You”	10	64
19	Portugalia	portugalski	Vânia Fernandes	„Senhora do mar (Negras águas)”	2	120

Tabela punktacyjna drugiego półfinału

		Wyniki
		Suma punktów	Islandia	Szwecja	Turcja	Ukraina	Litwa	Albania	Szwajcaria	Czechy	Białoruś	Łotwa	Chorwacja	Bułgaria	Dania	Gruzja	Węgry	Malta	Cypr	Macedonia	Portugalia	Francja	Serbia	Wielka Brytania
Uczestnicy konkursu
	Islandia	68		10	3	1	2	5	4	–	1	2	–	–	10	–	7	5	1	–	5	8	–	4
	Szwecja	54	8		2	–	3	1	3	–	–	–	–	–	12	–	1	7	4	–	3	1	3	6
	Turcja	85	–	6		5	–	12	7	–	3	–	–	7	8	5	4	–	–	8	–	10	–	10
	Ukraina	152	6	3	12		7	–	1	12	12	6	7	12	7	12	8	8	10	6	12	3	8	–
	Litwa	30	–	–	–	–		–	–	–	–	12	–	–	–	10	–	–	–	–	–	–	–	8
	Albania	67	1	7	8	3	–		10	1	5	–	10	–	–	–	–	–	–	12	2	5	–	3
	Szwajcaria	47	–	–	–	–	–	10		–	–	–	5	–	5	–	–	12	7	1	–	7	–	–
	Czechy	9	–	–	1	–	–	–	–		–	–	2	–	–	–	–	1	–	5	–	–	–
	Białoruś	27	–	–	–	10	6	–	–	–		5	–	–	–	4	–	–	2	–	–	–	–	–
	Łotwa	86	7	8	–	2	12	–	–	5	6		6	1	6	6	–	6	–	4	10	–	2	5
	Chorwacja	112	4	4	5	7	5	3	6	3	7	7		6	3	8	10	–	6	10	6	2	10	–
	Bułgaria	56	5	–	6	6	1	–	–	2	2	1	1		–	–	3	2	8	7	1	6	5	–
	Dania	112	12	12	–	4	8	4	5	10	4	8	3	2		3	12	4	5	3	8	4	–	1
	Gruzja	107	2	1	10	12	10	–	–	8	10	10	–	4	–		2	10	12	2	7	–	7	–
	Węgry	6	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	1	1		–	–	–	–	–	4	–
	Malta	38	3	–	–	–	–	8	–	6	–	4	4	3	4	–	–		–	–	4	–	–	2
	Cypr	36	–	–	4	–	–	2	2	–	–	–	–	8	–	2	5	–		–	–	–	1	12
	Macedonia	64	–	2	7	–	–	7	8	4	–	–	12	10	2	–	–	–	–		–	–	12	–
	Portugalia	120	10	5	–	8	4	6	12	7	8	3	8	5	–	7	6	3	3	–		12	6	7

Finał

Finał konkursu odbył się 24 maja 2008. W finale wzięło udział 25 państw^[44], w tym: kraje tzw. „Wielkiej Czwórki” (Francja, Hiszpania, Niemcy, Wielka Brytania), organizator konkursu (Serbia), po dziewięć najwyżej ocenionych krajów z pierwszego i drugiego półfinału oraz dwa kraje, które otrzymały tzw. „dzikie karty” od jurorów (Polska, Szwecja)^[45].

Lp.	Kraj	Język^[46]	Artysta	Piosenka	Miejsce^[44]	Punkty^[44]
01	Rumunia	rumuński, włoski	Nico i Vlad	„Pe-o margine de lume”	20	45
02	Wielka Brytania	angielski	Andy Abraham	„Even If”	25	14
03	Albania	albański	Olta Boka	„Zemrën e lamë peng”	17	55
04	Niemcy	angielski	No Angels	„Disappear”	23	14
05	Armenia	angielski, ormiański	Sirusho	„Qélé, Qélé”	4	199
06	Bośnia i Hercegowina	bośniacki	Laka	„Pokušaj”	10	110
07	Izrael	angielski, hebrajski	Boaz	„The Fire in Your Eyes”	9	124
08	Finlandia	fiński	Teräsbetoni	„Missä miehet ratsastaa”	22	35
09	Chorwacja	chorwacki	Kraljevi ulice & 75 Cents	„Romanca”	21	44
10	Polska	angielski	Isis Gee	„For Life”	24	14
11	Islandia	angielski	Eurobandið	„This Is My Life”	14	64
12	Turcja	turecki	Mor ve Ötesi	„Deli”	7	137
13	Portugalia	portugalski	Vânia Fernandes	„Senhora do mar (Negras águas)”	13	69
14	Łotwa	angielski	Pirates of the Sea	„Wolves of the Sea”	12	83
15	Szwecja	angielski	Charlotte Perrelli	„Hero”	18	47
16	Dania	angielski	Simon Mathew	„All Night Long”	15	60
17	Gruzja	angielski	Diana Ghurckaia	„Peace Will Come”	11	83
18	Ukraina	angielski	Ani Lorak	„Shady Lady”	2	230
19	Francja	angielski francuski	Sébastien Tellier	„Divine”	19	47
20	Azerbejdżan	angielski	Elnur i Samir	„Day After Day”	8	132
21	Grecja	angielski	Kalomira	„Secret Combination”	3	218
22	Hiszpania	hiszpański	Rodolfo Chikilicuatre	„Baila el Chiki-Chiki”	16	55
23	Serbia	serbski	Jelena Tomašević feat. Bora Dugić	„Oro”	6	160
24	Rosja	angielski	Dima Biłan	„Believe”	1	272
25	Norwegia	angielski	Maria	„Hold On Be Strong”	5	182

Legenda:

1 miejsce

Tabela punktacyjna finału

		Wyniki
		Suma punktów	Wielka Brytania	Macedonia	Ukraina	Niemcy	Estonia	Bośnia i Hercegowina	Albania	Belgia	San Marino	Łotwa	Bułgaria	Serbia	Izrael	Cypr	Mołdawia	Islandia	Francja	Rumunia	Portugalia	Norwegia	Węgry	Andora	Polska	Słowenia	Armenia	Czechy	Hiszpania	Holandia	Turcja	Malta	Irlandia	Szwajcaria	Azerbejdżan	Grecja	Finlandia	Chorwacja	Szwecja	Białoruś	Litwa	Rosja	Czarnogóra	Gruzja	Dania
Uczestnicy konkursu	Rumunia	45	–	–	–	–	–	–	–	–	1	–	–	–	6	3	12	–	4	X	4	–	–	–	–	–	–	–	12	–	–	–	3	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–
	Wielka Brytania	14	X	–	–	–	–	–	–	–	6	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	8	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–
	Albania	55	–	12	–	–	–	1	X	–	3	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	4	–	–	–	–	1	–	–	8	1	10	–	8	–	–	–	–	7	–	–
	Niemcy	14	–	–	–	X	–	–	–	–	–	–	12	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	2	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–
	Armenia	199	–	1	7	6	–	6	2	12	8	–	8	5	8	10	2	1	12	4	–	–	–	–	12	5	X	12	10	12	10	–	–	–	–	12	–	–	2	7	–	12	1	12	–
	Bośnia i Hercegowina	110	–	5	–	5	–	X	–	–	–	–	–	12	–	–	–	–	2	–	–	10	–	–	–	10	–	1	–	7	6	–	2	7	3	–	6	12	10	–	–	–	10	–	2
	Izrael	124	–	–	5	3	–	5	4	5	10	–	2	7	X	2	6	–	6	6	–	3	3	–	5	3	6	–	–	3	–	–	–	1	7	1	8	2	–	4	3	6	5	3	–
	Finlandia	35	–	–	–	–	10	–	–	–	–	1	–	–	–	–	–	7	–	–	–	4	–	4	2	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	X	–	7	–	–	–	–	–	–
	Chorwacja	44	–	2	1	2	–	10	–	–	–	5	–	3	–	–	–	–	–	1	3	–	–	–	–	8	2	–	–	–	–	–	–	3	–	–	–	X	–	–	–	1	2	1	–
	Polska	14	4	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	X	–	–	–	–	–	–	–	10	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–
	Islandia	64	6	–	–	–	–	–	–	–	–	2	–	–	4	–	–	X	–	–	7	8	–	–	–	–	–	–	4	–	–	6	–	–	–	–	7	–	8	–	–	–	–	–	12
	Turcja	137	8	7	4	10	–	8	10	10	4	–	5	–	–	–	–	–	10	8	–	2	5	–	–	–	–	–	–	10	X	–	–	6	12	–	4	–	–	3	–	2	–	6	4
	Portugalia	69	–	–	3	4	–	–	–	6	5	–	–	1	–	–	–	6	8	–	X	–	–	10	–	–	–	–	8	5	–	–	–	10	–	–	–	3	–	–	–	–	–	–	–
	Łotwa	83	10	–	–	–	7	–	–	–	–	X	–	–	–	–	–	4	–	–	8	–	–	2	–	–	–	3	2	–	–	7	12	–	–	–	–	4	3	–	10	–	3	2	6
	Szwecja	47	–	–	–	–	2	–	3	–	–	–	–	2	1	1	–	3	–	–	–	7	1	–	–	–	–	–	1	–	–	12	–	–	–	–	5	–	X	–	1	–	–	–	8
	Dania	60	3	–	–	–	3	–	–	–	2	7	–	–	–	–	–	12	–	–	5	12	2	–	–	–	–	2	–	–	–	4	1	–	–	–	–	–	5	–	2	–	–	–	X
	Gruzja	83	–	–	8	–	5	–	–	–	–	8	–	–	2	7	3	–	–	–	1	–	–	–	–	–	10	4	–	–	4	5	–	–	4	4	–	–	–	6	5	7	–	X	–
	Ukraina	230	5	4	X	–	4	3	8	1	–	10	7	6	10	6	–	5	–	3	12	–	6	6	10	2	5	8	7	–	8	10	6	–	10	6	3	7	–	10	6	8	4	10	7
	Francja	47	2	–	–	–	6	–	–	–	–	3	–	–	–	–	–	8	X	–	–	1	–	3	1	–	4	–	–	–	–	–	–	–	–	–	2	–	4	–	8	–	–	–	5
	Azerbejdżan	132	–	8	10	1	–	–	–	7	–	4	3	–	3	–	8	–	–	2	–	–	12	7	7	–	–	10	–	2	12	–	–	–	X	3	–	–	–	8	7	10	–	7	–
	Grecja	218	12	3	2	12	1	7	12	8	12	–	10	8	5	12	4	–	3	12	–	–	8	8	3	6	8	5	3	6	7	2	4	5	6	X	–	5	1	2	–	3	6	4	3
	Hiszpania	55	1	–	–	–	–	–	1	4	–	–	–	–	–	4	–	–	5	–	10	–	–	12	–	–	1	–	X	–	3	–	–	4	–	8	1	–	–	–	–	–	–	–	1
	Serbia	160	–	10	–	8	–	12	5	–	–	–	4	X	–	5	1	2	7	7	–	6	7	–	4	12	3	6	–	8	–	1	–	12	2	5	–	10	6	1	–	4	12	–	–
	Rosja	272	–	6	12	7	12	4	6	3	–	12	6	10	12	8	10	–	1	10	6	5	10	5	6	7	12	7	5	1	5	8	5	–	8	7	10	6	–	12	12	X	8	8	–
	Norwegia	182	7	–	6	–	8	2	7	2	7	6	1	4	7	–	7	10	–	5	2	X	4	1	8	–	7	–	6	4	2	3	7	–	5	2	12	1	12	5	4	5	–	5	10
Kraje w tabeli są uporządkowane w kolejności występowania.

Zobacz też

Przypisy

↑ Natalija Kisieliewa: Дима Билан победил на „Евровидении” (ros.). dni.ru, 2008-05-24. [dostęp 2014-12-23].
↑ Дима Билан принес России первое место на „Евровидении” (ros.). newsru.com, 2008-05-25. [dostęp 2014-12-23].
↑ Reference Group concludes Belgrade visit (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-09-01].
↑ BELGRADZKA ARENA (pol.). W: Schreder [on-line]. schreder.com. [dostęp 2013-09-01].
↑ KOMBANK ARENA (ang.). W: Kombank Arena [on-line]. kombankarena.rs. [dostęp 2013-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-28)].
↑ Charlotte Jensen: Serbia postpone national selection due to political reasons (ang.). W: Eurovisionary [on-line]. eurovisionary.com, 2008-02-18. [dostęp 2013-09-01].
↑ Barry Viniker: Helsinki could host Eurovision again (ang.). W: ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2008-02-22. [dostęp 2013-09-01].
↑ ESC 2008 - EBU holds phone conference to decide host city, web.archive.org, 12 lutego 2010 [dostęp 2021-05-27] [zarchiwizowane z adresu 2010-02-12] .
↑ Barry Viniker: Eurovision 2008: Set to stay in Belgrade (ang.). W: ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2008-02-22. [dostęp 2013-09-01].
↑ Sietse Bakker: EBU: Belgrade preparations continue as planned (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-02-22. [dostęp 2013-08-30].
↑ EBU: nie ma zmiany organizatora (pol.). W: OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2008-02-22. [dostęp 2013-09-01].
↑ 2008. Beograd, ESC Serbia | Evrovizija.rs [dostęp 2021-05-27] (ang.).
↑ Sietse Bakker: Raiffeisen 2008 Presenting Partner (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2007-12-21. [dostęp 2013-08-30].
↑ Sietse Bakker: Raiffeisen to present Eurovision Song Contest 2008 (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2007-12-21. [dostęp 2013-08-30].
↑ Sietse Bakker: Eurovision.tv build-up diary (1) (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-04-28. [dostęp 2013-08-30].
↑ Sietse Bakker: Eurovision.tv build-up diary (3) (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-05-06. [dostęp 2013-08-30].
↑ Sietse Bakker: Jovana & Zeljko present Belgrade 2008 (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-03-04. [dostęp 2013-08-30].
↑ Sietse Bakker: Two Semi-Finals Eurovision Song Contest in 2008 (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2007-10-01. [dostęp 2013-08-30].
↑ ^a ^b ^c Sietse Bakker: Revamp for Eurovision Song Contest (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2007-11-19. [dostęp 2013-08-30].
↑ ^a ^b Sietse Bakker: Semi-Final allocation draw live on Eurovision.tv (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-03-17. [dostęp 2013-08-30].
↑ Sietse Bakker: All you need to know for MonDay’s draw! (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-01-24. [dostęp 2013-08-30].
↑ Sietse Bakker: Exclusive: The pots for the Allocation Draw! (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2009-01-30. [dostęp 2013-08-30].
↑ Sietse Bakker: Draw of running order 17th of March (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-03-08. [dostęp 2013-08-30].
↑ Sietse Bakker: Belgrade 2008: The running order! (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-03-17. [dostęp 2013-08-30].
↑ Sietse Bakker: RTS welcomes delegates to Belgrade (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-03-17. [dostęp 2013-08-30].
↑ Sietse Bakker: Belgrade 2008: The Confluence Of Sound (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-01-30. [dostęp 2013-08-30].
↑ Stella Floras: Eurovision 2008: Full stage image (ang.). W: ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2007-10-10. [dostęp 2013-08-30].
↑ Izabran novi logo za „Evrosong” u Beogradu (ros.). W: Blic/Ringier Axel Springer [on-line]. blic.rs, 2008-02-01. [dostęp 2013-08-30].
↑ Sietse Bakker: What you don’t see on television... (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-03-28. [dostęp 2013-08-30].
↑ Sietse Bakker: RTS presents creative plans for Belgrade 2008 (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-03-17. [dostęp 2013-08-30].
↑ Jarmo Siim: The end of a decade: Belgrade 2008 (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2009-12-31. [dostęp 2013-08-30].
↑ Włosi: oszustwo na Eurowizji |Interia.pl.
↑ Eurowizja 2008 była ustawiona? (pol.). W: Wirtualne Media [on-line]. wirtualnemedia.pl, 2008-05-28. [dostęp 2015-02-17].
↑ Czy Eurowizja wciąż ma sens? | Informuzyka.pl. infomuzyka.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-09)]..
↑ Eurowizja bez wizji | Onet.pl. muzyka.onet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-29)]..
↑ Sietse Bakker: 43 countries represented in Belgrade (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2007-12-21. [dostęp 2013-08-30].
↑ Stella Floras: Eurovision Confirmed: Azerbaijan to participate in Eurovision 2008 (ang.). W: ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2007-10-16. [dostęp 2013-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-07)].
↑ Steve Holyer: Austria will not go to Belgrade (ang.). W: ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2007-11-20. [dostęp 2013-09-01].
↑ Marcus Klier: Austria: ORF likely to broadcast Eurovision Song Contest 2008 (ang.). W: ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2008-01-02. [dostęp 2013-09-01].
↑ Jarmo Siim: More than 20 languages represented (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2009-12-31. [dostęp 2013-08-30].
↑ Glen Webb: Dima Bilan again conquers Russian hearts (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13].
↑ Skład Jewrowidzienie 2008. W: OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2008-02-26. [dostęp 2013-05-13].
↑ About Pirates Of The Sea (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-08-30].
↑ ^a ^b ^c Eurovision Song Contest 2008 Final (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-09-01].
↑ Andreas Schacht: CONGRATULATIONS RUSSIA! (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-05-28. [dostęp 2013-09-01].
↑ 2008 – 53rd edition – Final (ang.). diggiloo.net. [dostęp 2013-09-02].

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona konkursu

[1] Natalija Kisieliewa: Дима Билан победил на „Евровидении” (ros.). dni.ru, 2008-05-24. [dostęp 2014-12-23].

[2] Дима Билан принес России первое место на „Евровидении” (ros.). newsru.com, 2008-05-25. [dostęp 2014-12-23].

[3] Reference Group concludes Belgrade visit (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-09-01].

[4] BELGRADZKA ARENA (pol.). W: Schreder [on-line]. schreder.com. [dostęp 2013-09-01].

[5] KOMBANK ARENA (ang.). W: Kombank Arena [on-line]. kombankarena.rs. [dostęp 2013-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-28)].

[6] Charlotte Jensen: Serbia postpone national selection due to political reasons (ang.). W: Eurovisionary [on-line]. eurovisionary.com, 2008-02-18. [dostęp 2013-09-01].

[7] Barry Viniker: Helsinki could host Eurovision again (ang.). W: ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2008-02-22. [dostęp 2013-09-01].

[8] ESC 2008 - EBU holds phone conference to decide host city, web.archive.org, 12 lutego 2010 [dostęp 2021-05-27] [zarchiwizowane z adresu 2010-02-12] .

[9] Barry Viniker: Eurovision 2008: Set to stay in Belgrade (ang.). W: ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2008-02-22. [dostęp 2013-09-01].

[10] Sietse Bakker: EBU: Belgrade preparations continue as planned (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-02-22. [dostęp 2013-08-30].

[11] EBU: nie ma zmiany organizatora (pol.). W: OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2008-02-22. [dostęp 2013-09-01].

[12] 2008. Beograd, ESC Serbia | Evrovizija.rs [dostęp 2021-05-27] (ang.).

[e20082-13] Sietse Bakker: Raiffeisen 2008 Presenting Partner (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2007-12-21. [dostęp 2013-08-30].

[14] Sietse Bakker: Raiffeisen to present Eurovision Song Contest 2008 (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2007-12-21. [dostęp 2013-08-30].

[15] Sietse Bakker: Eurovision.tv build-up diary (1) (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-04-28. [dostęp 2013-08-30].

[16] Sietse Bakker: Eurovision.tv build-up diary (3) (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-05-06. [dostęp 2013-08-30].

[17] Sietse Bakker: Jovana & Zeljko present Belgrade 2008 (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-03-04. [dostęp 2013-08-30].

[18] Sietse Bakker: Two Semi-Finals Eurovision Song Contest in 2008 (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2007-10-01. [dostęp 2013-08-30].

[e20081-19] Sietse Bakker: Revamp for Eurovision Song Contest (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2007-11-19. [dostęp 2013-08-30].

[e20083-20] Sietse Bakker: Semi-Final allocation draw live on Eurovision.tv (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-03-17. [dostęp 2013-08-30].

[21] Sietse Bakker: All you need to know for MonDay’s draw! (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-01-24. [dostęp 2013-08-30].

[22] Sietse Bakker: Exclusive: The pots for the Allocation Draw! (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2009-01-30. [dostęp 2013-08-30].

[23] Sietse Bakker: Draw of running order 17th of March (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-03-08. [dostęp 2013-08-30].

[24] Sietse Bakker: Belgrade 2008: The running order! (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-03-17. [dostęp 2013-08-30].

[25] Sietse Bakker: RTS welcomes delegates to Belgrade (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-03-17. [dostęp 2013-08-30].

[26] Sietse Bakker: Belgrade 2008: The Confluence Of Sound (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-01-30. [dostęp 2013-08-30].

[27] Stella Floras: Eurovision 2008: Full stage image (ang.). W: ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2007-10-10. [dostęp 2013-08-30].

[28] Izabran novi logo za „Evrosong” u Beogradu (ros.). W: Blic/Ringier Axel Springer [on-line]. blic.rs, 2008-02-01. [dostęp 2013-08-30].

[29] Sietse Bakker: What you don’t see on television... (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-03-28. [dostęp 2013-08-30].

[30] Sietse Bakker: RTS presents creative plans for Belgrade 2008 (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-03-17. [dostęp 2013-08-30].

[31] Jarmo Siim: The end of a decade: Belgrade 2008 (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2009-12-31. [dostęp 2013-08-30].

[32] Włosi: oszustwo na Eurowizji |Interia.pl.

[33] Eurowizja 2008 była ustawiona? (pol.). W: Wirtualne Media [on-line]. wirtualnemedia.pl, 2008-05-28. [dostęp 2015-02-17].

[34] Czy Eurowizja wciąż ma sens? | Informuzyka.pl. infomuzyka.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-09)]..

[35] Eurowizja bez wizji | Onet.pl. muzyka.onet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-29)]..

[36] Sietse Bakker: 43 countries represented in Belgrade (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2007-12-21. [dostęp 2013-08-30].

[37] Stella Floras: Eurovision Confirmed: Azerbaijan to participate in Eurovision 2008 (ang.). W: ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2007-10-16. [dostęp 2013-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-07)].

[38] Steve Holyer: Austria will not go to Belgrade (ang.). W: ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2007-11-20. [dostęp 2013-09-01].

[39] Marcus Klier: Austria: ORF likely to broadcast Eurovision Song Contest 2008 (ang.). W: ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2008-01-02. [dostęp 2013-09-01].

[40] Jarmo Siim: More than 20 languages represented (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2009-12-31. [dostęp 2013-08-30].

[41] Glen Webb: Dima Bilan again conquers Russian hearts (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-05-13].

[42] Skład Jewrowidzienie 2008. W: OGAE Polska [on-line]. eurowizja.org, 2008-02-26. [dostęp 2013-05-13].

[43] About Pirates Of The Sea (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-08-30].

[e20085-44] Eurovision Song Contest 2008 Final (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-09-01].

[e20084-45] Andreas Schacht: CONGRATULATIONS RUSSIA! (ang.). W: EBU [on-line]. eurovision.tv, 2008-05-28. [dostęp 2013-09-01].

[46] 2008 – 53rd edition – Final (ang.). diggiloo.net. [dostęp 2013-09-02].

[47] Państwa uczestniczące w nadchodzącym konkursie

[48] Państwa nieuczestniczące w ostatnim lub nadchodzącym konkursie

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[A]

[B]

Aktywne^[A]	Albania Armenia Australia Austria Azerbejdżan Belgia Bułgaria Chorwacja Cypr Czarnogóra Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Gruzja Hiszpania Holandia Irlandia Islandia Izrael Litwa Łotwa Macedonia Północna Malta Mołdawia Niemcy Norwegia Polska Portugalia Rumunia San Marino Serbia Słowenia Szwajcaria Szwecja Ukraina Wielka Brytania Włochy
Nieaktywne^[B]	Andora Białoruś Bośnia i Hercegowina Luksemburg Maroko Monako Rosja Słowacja Turcja Węgry
Nieistniejące	Jugosławia Serbia i Czarnogóra
Nieudane debiuty	Katar Liechtenstein Liban Tunezja

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne