Konrad Duden

Konrad Duden

Konrad Duden (ur. 3 stycznia 1829 w Bossigt koło Wesel; zm. 1 sierpnia 1911 w Sonnenbergu, obecnie część Wiesbaden) – niemiecki filolog, językoznawca i nauczyciel gimnazjalny.

Studiował historię, germanistykę i filologię klasyczną w Bonn, a doktoryzował się na wydziale filozoficznym Uniwersytetu w Marburgu pracą De Sophoclis Antigona.

Całe swoje życie poświęcił na pracę nad ujednoliceniem niemieckiej pisowni, był autorem koncepcji słownika ortograficznego języka niemieckiego. Jego fundamentalne dzieło pt. Vollständiges orthographisches Wörterbuch der deutschen Sprache (1880), nazwane potem jego nazwiskiem i wielokrotnie reformowane oraz uzupełniane przetrwało do dzisiejszych czasów. W roku 1902 reguły pisowni języka niemieckiego zawarte przez Dudena w dziele: Regeln für die deutsche Rechtschreibung nebst Wörterverzeichnis zostały uznane przez Bundesrat jako obowiązujące dla wszystkich krajów związkowych Rzeszy Niemieckiej. Wkrótce przyłączyły się do tego porozumienia także Austro-Węgry i Szwajcaria.

Aktualne 26. wydanie słownika Duden (2013) zawiera 140.000 haseł, a sama nazwa „Duden” jest prawnie zastrzeżona^[1].

Publikacje

• Die deutsche Rechtschreibung. Abhandlung, Regeln und Wörterverzeichniß mit etymologischen Angaben. Für die oberen Klassen höherer Lehranstalten und zur Selbstbelehrung für Gebildete, Verlag B.G. Teubner, Leipzig 1872 (sog. Schleizer Duden)
• Anleitung zur Rechtschreibung, (2. Auflage 1878)
• Vollständiges Orthographisches Wörterbuch der deutschen Sprache, nach den neuen preußischen und bayerischen Regeln, Verlag des Bibliographischen Instituts, Leipzig 1880. Faksimile: Bibliographisches Institut, Mannheim 1980.
• Orthographischer Wegweiser für das praktische Leben. Verzeichnis sämtlicher deutschen und der meisten Fremdwörter, zahlreicher Eigennamen aus der Geographie und Geschichte, sowie vieler Personennamen der Gegenwart, in einheitlicher Schreibung. Verlag des Bibliographischen Instituts, Leipzig 1881.
• Vollständiges Orthographisches Wörterbuch für die Schule. Nach den amtlichen Regeln der neuen Orthographie. Verlag des Bibliographischen Instituts, Leipzig 1882.
• Etymologie der neuhochdeutschen Sprache, 1893
• Orthographisches Wörterverzeichnis. Reihe Meyers Volksbücher. Bibliographisches Institut, Leipzig und Wien o.J. [1902].
• Rechtschreibung der Buchdruckereien deutscher Sprache, Leipzig und Wien 1903 (auch bekannt als „Buchdruckerduden“)

Przypisy

Bibliografia

• Hubert Orłowski, Roman Dziergwa, Jerzy Kałążny, Czesław Karolak, Edyta Połczyńska: Słownik Twórców Kultury Niemieckojęzycznej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1997, ​ISBN 83-86138-58-0​