Konstanty Andrzej Kulka
![]() Występ w Poznaniu (1980) | |
Data i miejsce urodzenia | 5 marca 1947 |
---|---|
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód | |
Aktywność | 1964 – obecnie |
Powiązania | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() | |
Strona internetowa |
Konstanty Andrzej Kulka (ur. 5 marca 1947 w Gdańsku) – polski skrzypek wirtuoz, solista, kameralista, pedagog. Jako siedemnastolatek otrzymał wyróżnienie na Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Niccolò Paganiniego w Genui. Zdobywca I nagrody na Międzynarodowym Konkursie Radiowym ARD w Monachium w 1966. Jest profesorem Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. Ojciec Gabrieli Kulki.
Życiorys
Urodził się w Gdańsku, a nie w Wolbromiu jak błędnie podają niektóre źródła (aczkolwiek jego rodzina wywodziła się z Wolbromia). Jego ojciec był śpiewakiem w chórze Opery Bałtyckiej, a matka pianistką-korepetytorką solistów w tymże teatrze[1].
Trudno powiedzieć czy od dziecka marzyłem o wielkiej karierze skrzypka. Rodzice byli muzykami w związku z tym wypadało, żebym i ja zaczął się uczyć. Nastąpiło to stosunkowo późno, bo początki nauki w szkole muzycznej przypadły na moment mojego uczęszczania do III klasy szkoły podstawowej. Miałem 8 i pół roku jak zacząłem grać, ale uznano mnie za utalentowanego, więc tak już zostało
Naukę gry na skrzypcach rozpoczął w wieku ośmiu lat u Ludwika Gbiorczyka, będąc uczniem III klasy Szkoły Podstawowej nr. 14 w Gdańsku, na Siedlcach[3]. Po raz pierwszy wystąpił publicznie, w wieku 12 lat – 15 listopada 1959 w sali średniej szkoły muzycznej w Gdańsku-Wrzeszczu, z koncertem – recitalem, podczas którego wykonał utwory Mozarta, Młynarskiego, Corellego. Dochód z tego recitalu został przeznaczony na budowę 1000 szkół[4].
Uznany za utalentowanego ucznia pierwszy raz w życiu w szkolnych, konkursowych szrankach wystąpiłem podczas Ogólnopolskich Przesłuchań Szkół Muzycznych we Wrocławiu w roku 1958 i swój występ zakończyłem miejscem w czwartej dziesiątce. Dwa lata później na podobnej imprezie w Bydgoszczy byłem siedemnasty. W 1962 podczas III Ogólnopolskich Przesłuchań uczniów sekcji skrzypiec Szkół Muzycznych II stopnia w Krakowie grałem m.in. J.Haydna Koncert C-dur cz.I, Sonatę g-moll Bacha i zająłem miejsce trzecie. Czyli było coraz lepiej choć nie byłem tak zwanym cudownym dzieckiem.
Jako uczestnik szkolnych przesłuchań został zauważony przez Tadeusza Wrońskiego, który był pod wrażeniem gry młodego muzyka:
tak zagranego „Moto perpetuo” Paganiniego nie usłyszymy przez następne pięćdziesiąt lat
Naukę kontynuował w Państwowym Liceum Muzycznym u jednego z najwybitniejszych polskich pedagogów wiolinistyki Stefana Hermana, a następnie studiował w jego klasie w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Gdańsku[5]. Już jako 17-letni student wystąpił po raz pierwszy z orkiestrą symfoniczną i uzyskał dyplom z wyróżnieniem specjalnym na Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Niccolò Paganiniego w Genui.
Przełomowym momentem jego kariery było zwycięstwo w 1966, w Międzynarodowym Konkursie Radia Niemieckiego ARD w Monachium[6]. Koncertował na obu półkulach (wszystkie kraje Europy, USA, Ameryka Południowa, Japonia, Australia). Od 1968 występował w duecie z Jerzym Marchwińskim oraz uprawiał też kameralistykę wraz ze Stefanem Kamasą, Romanem Jabłońskim i Jerzym Marchwińskim jako członek Kwartetu Polskiego Radia i Telewizji. 26 marca 1971 uzyskał dyplom ukończenia studiów wyższych z wynikiem bardzo dobrym z najwyższym wyróżnieniem[7].
Od 1994 jest profesorem i Kierownikiem Katedry Instrumentów Smyczkowych na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie oraz wykładowcą kursów mistrzowskich. Profesor wizytujący gdańskiej Akademii Muzycznej[8].
Zasiada w jury w wielu prestiżowych konkursach skrzypcowych m.in. w 2006 w Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Josepha Joachima[9] oraz wielokrotnie jako przewodniczący i członek Międzynarodowego Konkursu Młodych Skrzypków im. Karola Lipińskiego i Henryka Wieniawskiego w Lublinie[10] oraz Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu[11].
W 2010 ukazała się książka wydana pod patronatem Prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza, z cyklu wywiadów ze znanymi gdańszczanami, Barbary Kanold Spłacam dług. Jest to swoisty zapis rozmowy, jaką publicystka Gazety Wyborczej Trójmiasto przeprowadziła ze światowej sławy skrzypkiem Konstantym Andrzejem Kulką[12].
Dorobek
Wykonał ponad 2000 recitali i koncertów z towarzyszeniem orkiestry na całym świecie. Grał ze słynnymi orkiestrami, występował na festiwalach w Lucernie, Bordeaux, Berlinie, Brighton, Pradze, Barcelonie i in. Dokonał wielu nagrań płytowych, radiowych i telewizyjnych. Uprawiał również kameralistykę, bierze udział w wykonaniu i nagraniach polskiej muzyki współczesnej. Bierze udział w licznych tournée zagranicznych z polskimi orkiestrami. Jest głównie związany z Filharmonią Narodową. Współpracował m.in. z Berliner Philharmoniker, Chicago Symphony, London Symphony, English Chamber.
W swoim repertuarze ma utwory od epoki baroku po romantyzm od Antonio Vivaldiego po Witolda Lutosławskiego, Krzysztofa Pendereckiego (I Koncert skrzypcowy), Henryka Hubertusa Jabłońskiego.
Wystąpił także gościnnie w albumie Hat, Rabbit swojej córki Gaby Kulki[13].
W 2014 obchodził jubileusz 50-lecia pracy twórczej[14].
Odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (17 października 2001)[15][16],
- Złoty Krzyż Zasługi (1974)[17],
- Order Ecce Homo (2014)[18].
Nagrody i wyróżnienia
- 1964 – wyróżnienie na Międzynarodowym Konkursie im. N. Paganiniego w Genui,
- 1966 – I nagroda na Międzynarodowym Konkursie Radiowym w Monachium,
- 1969 – Nagrody Ministra Kultury i Sztuki III stopnia[19],
- 1973 – Nagroda II stopnia Ministra Kultury i Sztuki za osiągnięcia wirtuozowskie w grze skrzypcowej[20],
- 1976 – nagroda Ministra Spraw Zagranicznych „za wybitne zasługi w propagowaniu kultury polskiej za granicą”[21],
- 1981 – nagroda „Grand Prix du Disque” za nagranie płytowe dwóch koncertów skrzypcowych Karola Szymanowskiego dla Wytwórni EMI,
- 1999 – nagroda Fryderyka w kategorii: Muzyka dawna, za album Antonio Vivaldi - Cztery pory roku (Konstanty Andrzej Kulka - skrzypce, Kwartet Prima Vista, Jerzy Dybał - kontrabas, Władysław Kłosiewicz - klawesyn), DUX[22],
- 2001 – nagroda Fryderyka w kategorii: Muzyka Orkiestrowa za płytę Mieczysław KARŁOWICZ – Koncert skrzypcowy, Odwieczne pieśni op. 10,
- 2002 – honorowy obywatel miasta Wolbromia[23],
- 2002 – nagroda Fryderyka w kategorii: Muzyka kameralna, za album Ignacy Jan Paderewski - Utwory na skrzypce i fortepian (Konstanty Andrzej Kulka - skrzypce, Waldemar Malicki - fortepian), DUX[22],
- 2007 – Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury[24],
- 2011 – Pomorska Nagroda Artystyczna za całokształt twórczości[25],
- 2012 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska „Neptuny”[26],
- 2014 – Nagroda Złotego Fryderyka za całokształt osiągnięć muzycznych i wkład w rozwój polskiej muzyki[27][28][29],
- 2017 – doktor honoris causa Akademii Muzycznej w Gdańsku[30].
Nagrania
Płyty LP
- 1969 – Bach* / Konstanty Andrzej Kulka – Sonatas For Solo Violin
- Quartet in A major op. 26 (Kulka Konstanty Andrzej - skrzypce; Kamasa Stefan - altówka ; Jabłoński Roman - wiolonczela ; Marchwiński Jerzy - fortepian), Muza Polskie Nagrania[31]
- Symphonie espagnole Op. 21. Introduction et rondo capriccioso Op. 28 (Kulka Konstanty Andrzej - skrzypce; Wielka Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia pod dyr. Kazimierza Korda), Muza Polskie Nagrania[32]
Płyty CD
- Bach Koncerty skrzypcowe, BWV, Vivaldi Koncert na dwoje skrzypiec RV 522, CD Accord
- 1988 – Karłowicz Koncert skrzypcowy A-dur op. 8, Olympia
- 1989 – Penderecki Koncert skrzypcowy, Polskie Nagrania
- 1989 – Wieniawski Violin Works, Olympia
- 1989 – Lutosławski Partita na skrzypce i fortepian, Polskie Nagrania
- 1990 – Emil Młynarski II Koncert skrzypcowy D-dur op. 16 / Symfonia Polonia, Polskie Nagrania
- 1996 – Szymanowski Violin Concertos 1&2 - Naxos
- 1999 – Karłowicz Koncert skrzypcowy A-dur op. 8, Polskie Nagrania
- 1999 – Antonio Vivaldi: Cztery pory roku (Konstanty Andrzej Kulka, Kwartet Prima Vista, Jerzy Dybał, Władysław Kłosiewicz), DUX[33] – platynowa płyta[34]
- 2001 – Konstanty Andrzej Kulka: Karłowicz-Koncert Skrzypcowy, DUX
- 2001 – Perkowski II Koncert skrzypcowy, Polskie Radio
- 2001 – Karłowicz Koncert skrzypcowy A-dur, CD Accord
- 2001 – Dobrzyński Sekstet, Elsner Septet, Acte Prealable
- 2002 – Szymanowski Koncert skrzypcowy nr 1 op. 35, Koncert skrzypcowy nr 2 op. 61, EMI Classics
- 2002 – Konstanty Andrzej Kulka/Waldemar Malicki: Paderewski: Skrzypce/Fortepian, DUX
- 2003 – Konstanty Andrzej Kulka - Polskie Radio – złota płyta[35]
- 2005 – Bacewicz Grażyna, Zarębski Juliusz: Piano Quintets, DUX
- 2006 – Cappella Gedanensis & K. A. Kulka, Classical
- 2006 – Cztery pory roku (Orkiestra Filharmonii Narodowej, Solista: Kulka Konstanty Andrzej), Warner Music Poland, data nagrania 1970
- 2006 – Chopin Fryderyk: Muzyka Kameralna (Kulka Konstanty Andrzej, Hirasawa Maki, Wróbel Andrzej), DUX
- 2006 – Agnieszka Duczmal & Amadeus Chamber Orchestra Vol. 2 - Transman, Meyer, Panufnik, Kilar (Orkiestra Kameralna Polskiego Radia „Amadeus”, Solista: Karolina Jaroszewska, Bożena Trendewicz, Kulka Konstanty Andrzej), DUX, data nagrania 1976
- 2007 – Chopin: The Pearls of Polish Music - Masterpieces of Polish Chamber Music (Konstanty Andrzej Kulka, Krzysztof Jabłoński, Tomasz Strahl), Independent Digital
- 2008 – Apolinary Szeluto, DUX
- 2011 – Vivaldi - Bach Stile Concerto (Cappella Gedanensis, Kulka Konstanty Andrzej), Soliton
- 2012 – Brahms Lutosławski (Jabłoński Roman, Kulka Konstanty Andrzej, Esztenyi Szabolcs), Warner Music Poland, data nagrania 1976
- 2012 – Słynne dzieła muzyki klasycznej (Nieman Barbara, Szostek-Radkowa Krystyna, Ochman Wiesław, Mróz Leonard, Solista: Kulka Konstanty Andrzej), Warner Music Poland, data nagrania 1970
- 2012 – Czajkowski: Violin Concerto in D Major (Orkiestra Filharmonii Śląskiej, Solista: Kulka Konstanty Andrzej), DUX
- 2013 – Karol Józef Lipiński, DUX
- 2013 – Krauze: Instrumental Concertos (Krauze Zygmunt, Kulka Konstanty Andrzej, Chojnacka Elżbieta, Music Workshop), DUX
- 2014 – Chopin: Utwory kameralne (Przemyk-Bryła Agnieszka, Strahl Tomasz, Kulka Konstanty Andrzej), DUX
Muzyka filmowa
- 1968 – Franciszek Fuchs: Gra Konstanty Kulka, Film dokumentalno-muzyczny, przedstawiający grę na skrzypcach w wykonaniu wybitnego artysty
- 1975 – Dzieje grzechu, Koncert skrzypcowy e-moll op. 64 (wykonanie muzyki)[36]
- 1976 – Podejrzany (1), Układy (3), Dom (6) w Znaki szczególne, Cztery pory roku (wykonanie muzyki)[37]
- 1977 – Martwa Natura, Film dokumentalny (wykonanie muzyki)[38]
- 1979 – Aleksandra Padlewska: Konstanty Andrzej Kulka, Film dokumentalny[39]
- 1989 – Sztuka kochania, Cztery pory roku (Zima) (wykonanie muzyki)[40]
- 1993 – Uprowadzenie Agaty, Cztery pory roku. Wiosna (wykonanie muzyki)[41]
- 2007 – Katyń, film fabularny (wykonanie muzyki)[42]
Życie prywatne
Mąż skrzypaczki Julity Czerkies-Kulki. Ojciec dwóch córek: Gabrieli i Anny[43].
Przypisy
- ↑ Jerzy Waldorff: Ciach go smykiem! Muzyka, moja miłość. Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1972, s. 331.
- ↑ a b Wszędzie go pełno. [dostęp 2015-07-02].
- ↑ Uczeń został wyrzucony z klasy, a za nim leciały nuty. 2010-10-12. [dostęp 2015-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-05)].
- ↑ Inauguracja - Jubileusz prof. Konstantego A. Kulki. 2010-07-05. [dostęp 2015-07-03].
- ↑ Akademia Muzyczna w Gdańsku: Wydział II – Wydział Instrumentalny. [dostęp 2015-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-02)].
- ↑ Konstanty Andrzej Kulka: Odniosłem sukces, ale nie czuję się gwiazdą. 2014. [dostęp 2015-07-02].
- ↑ Konstanty Andrzej Kulka: współczuję swoim studentom.... Polskie Radio, 2014-10-15. [dostęp 2015-07-02].
- ↑ Konstanty Andrzej Kulka doktorem honoris causa Akademii Muzycznej w Gdańsku. radiogdansk.pl, 2017-05-13. [dostęp 2018-03-10].
- ↑ Preselection Jury 2006. [dostęp 2015-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-04)].
- ↑ Jury - Międzynarodowy Konkurs Młodych Skrzypków. [dostęp 2015-07-03].
- ↑ Jurorzy Międzynarodowych Konkursów Skrzypcowych im. Henryka Wieniawskiego. [dostęp 2015-07-02].
- ↑ Spłacam dług. [dostęp 2015-07-03].
- ↑ gabakulka.com. [dostęp 2012-12-31].
- ↑ Konstanty Andrzej Kulka: Odniosłem sukces, ale nie czuję się gwiazdą. [dostęp 2015-07-03].
- ↑ Odznaczenia dla artystów Filharmonii Narodowej. 2001-11-05. [dostęp 2010-03-06].
- ↑ M.P. z 2002 r. nr 1, poz. 17
- ↑ Dziennik Polski, rok XXX, nr 175 (9456), s. 2.
- ↑ Konstanty Andrzej Kulka - Kawaler Orderu ECCE HOMO 2014, www.ecce-homo.pl [dostęp 2020-02-27] .
- ↑ Dziennik Polski, r. XXV, nr 169 (7905), s. 3.
- ↑ Miesięcznik Literacki, Tom 8,Wydania 7-10, 1973 .
- ↑ Miesięcznik literacki, Tom 12,Wydania 1-6, Warszawskie Wydawn. Prasowe RSW „Prasa”, 1977 .
- ↑ a b Polskie nagrody i wyróżnienia. [dostęp 2015-07-03].
- ↑ O Wolbromiu. [dostęp 2015-07-03].
- ↑ Laureaci Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury. gdansk.pl, 2016-06-23. [dostęp 2016-06-23]. (pol.).
- ↑ Gdańsk. Rozdano Pomorskie Nagrody Artystyczne. [dostęp 2015-07-03].
- ↑ Gdańsk. Winiarska, Kulka i Rottenberg laureatami Neptunów 2012. [dostęp 2015-07-03].
- ↑ JazzPRESS 0514: Gazeta internetowa poświęcona muzyce improwizowanej, 2014 .
- ↑ Z mistrzami batuty i smyczka. [dostęp 2015-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-03)].
- ↑ Konstanty Andrzej Kulka i Gaba Kulka na Gali Fryderyków. [dostęp 2015-07-02].
- ↑ Konstanty Andrzej Kulka doktorem honoris causa Akademii Muzycznej w Gdańsku. [dostęp 2017-05-15].
- ↑ Quartet in A major Op. 26. [dostęp 2015-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-04)].
- ↑ Symphonie espagnole Op. 21. Introduction et rondo capriccioso Op. 28. [dostęp 2015-07-03].
- ↑ „Antonio Vivaldi: Cztery pory roku”, DUX [dostęp 2021-01-25] .
- ↑ Platynowe płyty CD przyznane w 2003 roku, ZPAV [dostęp 2021-01-25] .
- ↑ Złote płyty CD przyznane w 2004 roku, ZPAV [dostęp 2021-01-25] .
- ↑ DZIEJE GRZECHU. [dostęp 2015-07-03].
- ↑ Filmografia. [dostęp 2015-07-03].
- ↑ MARTWA NATURA. [dostęp 2015-07-03].
- ↑ KONSTANTY ANDRZEJ KULKA. [dostęp 2015-07-03].
- ↑ SZTUKA KOCHANIA. [dostęp 2015-07-03].
- ↑ UPROWADZENIE AGATY. [dostęp 2015-07-03].
- ↑ KATYŃ. [dostęp 2015-07-03].
- ↑ Gaba Kulka się dopiekła. 2009. [dostęp 2015-07-02].
Bibliografia
- Jan Wojnowski: Wielka encyklopedia PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 576, ISBN 83-01-13357-0, 9788301133573
- Elżbieta Dziębowska, Zofia Lissa: Encyklopedia muzyczna PWM: część biograficzna, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 232, ISBN 83-224-0112-4, 9788322401125
- Bartłomiej Kaczorowski: Nowa encyklopedia powszechna PWN, Tom 4, Wydawnictwo Nauk. PWN, 2004, s. 715, ISBN 83-01-14183-2, 9788301141837
- Biogram na stronie Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie
- Marta Arasimowicz: Mały ilustrowany leksykon, Wydawnictwo naukowe PWN, 1997, s. 638, ISBN 83-01-12186-6, 9788301121860
- Konstanty Andrzej Kulka POLMIC
Linki zewnętrzne
- Konstanty Andrzej Kulka w serwisie Culture.pl
- Prof. Konstanty Andrzej Kulka, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2010-03-06] .
- Konstanty Andrzej Kulka na filmpolski.pl
- Konstanty Andrzej Kulka na e-teatr.pl. e-teatr.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-03)].
- Wirtuoz z wiertarką
- Konstanty Andrzej Kulka na ninateka.pl
- Film: Konstanty Andrzej Kulka – Polskie Radio S.A., Narodowy Instytut Audiowizualny, 2014. archiwum.nina.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-04)].
- Konstanty Andrzej Kulka na zdjęciach w bibliotece Polona
Media użyte na tej stronie
Konstanty Andrzej Kulka (gdański skrzypek) - 26.08.1980 r., Poznań.