Konstanty Dzieduszycki

Konstanty Dzieduszycki
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 lipca 1884
Izydorówka, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

29 maja 1964
Darenth, Wielka Brytania

Poseł na Sejm II kadencji
i Senator IV kadencji (II RP)
Okres

od 1928
do 1938

Przynależność polityczna

BBWR

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941)

Konstanty Dzieduszycki (ur. 4 lipca 1884 w Izydorówce, zm. 29 maja 1964 w Darenth) – hrabia[1] i ziemianin[2], polityk, poseł na Sejm i senator w II Rzeczypospolitej. Doktor praw. Adiutant Józefa Piłsudskiego.

Życiorys

Rodzina i wykształcenie

Urodził się w rodzinie hrabiego Edmunda Dzieduszyckiego h. Sas i Aleksandry z Winogrodzkich, wnuk hrabiego Aleksandra Stanisława[1]. Ukończył gimnazjum, a następnie uniwersytet w Wiedniu, gdzie uzyskał stopień doktora praw.

Działalność niepodległościowa

W czasie I wojny światowej od sierpnia 1914 roku pracował w sztabie I Brygady Legionów Polskich. W listopadzie 1914 roku został adiutantem Józefa Piłsudskiego. 5 marca 1915 roku został awansowany na porucznika[3]. Od sierpnia 1915 roku dowodził plutonem jazdy w 1 pułku ułanów. W czasie walk został ciężko ranny i od lutego 1916 roku przez prawie rok przebywał w szpitalu. W 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, został zdegradowany i wcielony do armii austro-węgierskiej. Na przełomie 1917/1918 ukończył Szkołę Oficerów Rezerwy Kawalerii w Stockerau.

W listopadzie 1918 roku jako dowódca kompanii i szwadronu w grupie ppłk. Michała Tokarzewskiego uczestniczył w odsieczy Lwowa, a następnie do września 1919 roku walczył w 5 pułku piechoty Legionów. Latem 1920 roku był dowódcą Grupy Legionowej, a do listopada tego roku już w stopniu majora był zastępcą dowódcy 5 pułku ułanów. Następnie został bezterminowo urlopowany, pełnił funkcję referenta prawniczego w intendenturze Dowództwa Okręgu Generalnego „Lwów”. W maju 1921 roku został przeniesiony do rezerwy. W 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów kawalerii. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Stryj. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VI[4].

Praca zawodowa i społeczna

Był właścicielem folwarku Hyżne i jednocześnie pełnomocnikiem rodzinnych majątków Izydorówka, Sulatycze i Lachowice (łącznie 1670 ha). Po zamachu majowym w 1926 roku zaangażował się w pracę ziemian wschodniogalicyjskich współpracujących z rządem. Politycznie był związany z BBWR.

W 1928 roku został wybrany posłem na Sejm II kadencji (1928–1930) z listy państwowej nr 1 (BBWR) w okręgu wyborczym nr 55 (Złoczów). W Sejmie pracował w komisjach: prawniczej, regulaminowej i nietykalności poselskiej oraz wojskowej (do lutego 1930 roku). W 1934 roku ponownie został adiutantem Józefa Piłsudskiego. W 1935 roku został wybrany zastępcą senatora IV kadencji (1935–1938) z województwa lwowskiego. Po śmierci gen. Bolesława Popowicza (9 stycznia 1937 roku) złożył ślubowanie 17 lutego 1937 roku i został senatorem. W tej kadencji pracował w komisjach skarbowej i wojskowej[5]. Był członkiem zarządu okręgu Związku Legionistów Polskich we Lwowie[6][7].

W 1939 zmobilizowany, służył w Ośrodku Zapasowym Podolskiej Brygady Kawalerii w Stanisławowie. Po agresji ZSRR na Polskę 23.09.1939 przeszedł granicę polsko-węgierską w Jabłonicy. Internowany na Węgrzech, polski komendant obozu internowanych w Bergnez. W końcu grudnia 1939 przez Budapeszt przedostał się do Paryża. W PSZ oficer łącznikowy Naczelnego Wodza do Rady Narodowej RP. Po upadku Francji w czerwcu 1940 ewakuowany do Wielkiej Brytanii. W latach 1942–1947 członek Wojskowego Trybunału Orzekającego.

Po II wojnie światowej pozostawał na uchodźstwie w Wielkiej Brytanii. Po śmierci został pochowany na cmentarzu Fulham North Sheen.

Ordery i odznaczenia

Życie prywatne

Urodził się w rodzinie ziemiańskiej. Był wnukiem Aleksandra Stanisława Dzieduszyckiego, synem Edmunda i Aleksandry z domu Winogrodzkiej. Miał dwóch braci: Przemysława i Aleksandra (podporucznika 6 pułku Ułanów Kaniowskich).

Ożenił się 4 marca 1930 roku z Walerią Capińską. Małżeństwo pozostało bezdzietne[11]. Dwaj pasierbowie Konstantego Dzieduszyckiego służyli w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie.

Przypisy

  1. ↑ a b Jerzy Sewer Dunin-Borkowski: Almanach Błękitny. Warszawa: 1908, s. 341–343.
  2. ↑ Majątek Hyżne koło Rzeszowa, pełnomocnik rodzinnych majątków Izydorówka, Sulatycze i Lachowice.
  3. ↑ Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 42.
  4. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 117, 954.
  5. ↑ Biblioteka Sejmowa – Parlamentarzyści RP: Konstanty Dzieduszycki. [dostęp 2013-03-22].
  6. ↑ Zjazd delegatów Związku Legionistów. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 54 z 7 marca 1935. 
  7. ↑ Związek Legionistów Polskich 1936-1938. Sprawozdanie Komendy Naczelnej Związku Legionistów Polskich. Warszawa: 1938, s. 76.
  8. ↑ Dekoracja Orderem „Virtuti Militari”. „Gazeta Lwowska”. Nr 87, s. 4, 17 kwietnia 1921. 
  9. ↑ M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  10. ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 345 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  11. ↑ Profil Konstantego Dzieduszyckiego na stronie Wielkiej genealogii Marka Minakowskiego. [dostęp 2013-03-22].

Bibliografia, linki

Media użyte na tej stronie

POL Krzyż Walecznych (1920) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
Konstanty Dzieduszycki.jpg
Konstanty Dzieduszycki (1884-1964) – Polish politician. Member of Sejm (1928-1930) and Senate (1937-38)