Konstanty Grzybowski

Konstanty Grzybowski (ur. 17 lutego 1901 w Zatorze, zm. 19 czerwca 1970 w Krakowie) – polski prawnik, historyk prawa, historyk idei, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek korespondent PAN.

Życiorys

Był synem Stefana (lekarza) i Zofii z Korczyńskich, starszym bratem Stefana (profesora prawa cywilnego i rektora UJ) oraz Anny Mieczysławy nauczycielki z Kęt koło Oświęcimia, a także Zofii z Grzybowskich Połtowicz (zm. 2007) matki Jerzego, Stefana i Małgorzaty (artystki malarki, nauczycielki). Ukończył III Gimnazjum w Krakowie w (1921), studiował prawo na UJ (1921-1923, m.in. u Stanisława Estreichera i Michała Rostworowskiego), później prawo i ekonomię w Handelshochschule w Berlinie (1923-1924). Pracował przez kilka lat w Prokuratorii Generalnej w Krakowie oraz w zarządzie miejskim w Krakowie (jako radca prawny). W 1927 na UJ obronił doktorat praw na podstawie pracy Unitaryzm i federalizm w Niemczech, przygotowanej pod kierunkiem Władysława Jaworskiego.

Od 1928 prowadził wykłady z historii państwa i prawa oraz dziejów doktryn politycznych i prawnych w Szkole Nauk Politycznych przy Uniwersytecie Jagiellońskim; w okresie międzywojennym angażował się w życie polityczne, w latach 1933-1935 należał do BBWR i sympatyzował z polityką Piłsudskiego, potem zbliżył się do ugrupowań lewicowych i działał w Stronnictwie Demokratycznym. Po wojnie powrócił do pracy na UJ, w 1946 został mianowany profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Katedry Prawa Politycznego; później kierował Katedrami Teorii Państwa i Prawa (1952-1956), Prawa Państwowego (1956-1962), Historii Doktryn Politycznych i Prawnych (od 1962). Był również dziekanem Wydziału Prawa (1948-1952). W 1959 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. Poza UJ pozostawał związany z Zakładem Nauk Prawnych PAN (od 1956 pod nazwą Instytut Nauk Prawnych PAN, pracował w Zakładzie Powszechnej Historii Państwa i Prawa, 1956-1961) oraz Instytutem Historii PAN (pracował w Zakładzie Historii Państwa i Prawa, 1961-1968).

W 1969 został powołany w skład Polskiej Akademii Nauk jako członek korespondent; od 1967 był również prezesem Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych, poza tym brał udział w pracach towarzystw i akademii zagranicznych – Institut International de Philosophie Politique, Societe Jean Bodin, Commission Internationale pour l’Histoire des Assembles d’Etat. W 1969 z okazji 500-lecia urodzin Machiavellego organizował specjalną Sesję Makiawelowską. Był laureatem m.in. nagrody „Życia Literackiego” za działalność publicystyczną i popularyzatorską (1961), nagrody „Problemów” za popularyzację nauki. Otrzymał również wyróżnienie „Ekranu” za cykl programów telewizyjnych Gawędy o współczesności (1969). Już po jego śmierci ukazała się Księga pamiątkowa ku czci Konstantego Grzybowskiego (1971).

W 1970 zginął w wypadku samochodowym. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie^[1].

Życie prywatne

Poślubił córkę swojego nauczyciela Stanisława Estreichera Krystynę, pisarkę, autorkę książek dla młodzieży oraz Kroniki rodzinnej poświęconej Estreicherom. Córka Grzybowskich Teresa wyszła za mąż za Macieja Słomczyńskiego, tłumacza literatury angielskiej, autora książek sensacyjnych (jako „Joe Alex”).

Syn Stanisław Grzybowski (1930-2022) był historykiem XVI i XVII wieku, profesorem zwyczajnym na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie.

Wybrane publikacje

• Kilka uwag o teorii prawa prof. Władysława Leopolda Jaworskiego (1925)
• Powstanie Republiki Niemieckiej (1929)
• Od dyktatury ku kompromisowi konstytucyjnemu (1930)
• Dyktatura prezydenta Rzeszy (1934)
• Zasady konstytucji kwietniowej (1937)
• Demokracja angielska (1946)
• Demokracja francuska (1947)
• Demokracja Stanów Zjednoczonych (1947)
• Ustrój Polski współczesnej, 1944-1948 (1948)
• Nauka o państwie (1949)
• Z zagadnień współczesnego parlamentaryzmu burżuazyjnego (1955)
• O miejsce niemieckiej szkoły historycznej w rozwoju nauki prawa (1956)
• Stalinizm w socjalistycznym prawie konstytucyjnym (1957)
• Galicja 1848-1915. Historia ustroju politycznego na tle historii ustroju Austrii (1959)
• Teoria reprezentacji w Polsce epoki Odrodzenia (1959)
• Państwo obszarniczo-burżuazyjne. Ustrój polityczny (1966)
• Historia doktryn politycznych i prawnych od państwa niewolniczego do rewolucyj burżuazyjnych (1967)
• Rzeczy odległe a bliskie (1969)
• Ojczyzna, naród, państwo (1970)
• zbiór rozpraw i artykułów Refleksje sceptyczne (1970, 2 tomy)
• wspomnienia Pięćdziesiąt lat (1977)

Przypisy

Bibliografia

• Biogramy uczonych polskich, część I Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983