Konstanty Mikołaj Radziwiłł (1902–1944)
Trąby | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | Róża Potocka |
| Żona | Maria z Żółtowskich |
| Dzieci | Krzysztof, Jan i Albert |
| Odznaczenia | |
_BAR.svg){kind=small}   | |
Konstanty Mikołaj Radziwiłł herbu Trąby (ur. 10 lipca 1902 w majątku Sichów k. Staszowa, zm. 14 września 1944[1]) – syn Macieja Mikołaja oraz Róży z Potockich, ziemianin, oficer Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, ostatni właściciel dóbr zegrzyńskich.
Życiorys
W 1924 roku książę Konstanty ukończył Akademię Handlową w Antwerpii, a w 1926 Szkołę Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu i uzyskał stopień podporucznika rezerwy kawalerii z przydziałem do 4 pułku strzelców konnych w Płocku. Po zakończeniu służby zarządzał swoimi dobrami w Zegrzu.
Wziął udział w kampanii wrześniowej jako ochotnik, pełniąc funkcję obserwatora lotniczego w Samodzielnej Grupie Operacyjnej „Polesie” generała Franciszka Kleeberga. Aresztowany przez Niemców 6 października 1939 roku, był więziony w Pułtusku. Zwolniony w marcu 1940 roku dzięki protekcji króla włoskiego Wiktora Emanuela III i staraniom Maurycego Potockiego, zamieszkał w gajówce Arciechów[2].
W 1941 roku wstąpił do Związku Walki Zbrojnej, gdzie pełnił funkcję kwatermistrza III batalionu I Rejonu Legionowo w VII Obwodzie Okręgu Warszawskiego „Obroża”. 19 czerwca 1944 roku został mianowany porucznikiem rezerwy. W czasie powstania warszawskiego walczył jako dowódca 9 kompanii III batalionu w rejonie Legionowo–Jabłonna–Nieporęt. Jego przełożonym był Bronisław Tokaj ps. „Bogdan”. W sierpniu 1944 został zatrzymany przez Niemców. Został zamordowany we wrześniu 1944 roku w forcie zegrzyńskim[3]. Według relacji mieszkańców okolicznych wsi zgłosił się sam, żądając od Niemców uwolnienia swoich współtowarzyszy. Podobno przed śmiercią był katowany, obwożony po okolicy w odkrytym samochodzie i pokazywany mieszkańcom. Po wojnie chłopi poinformowali Marię Radziwiłł, że jej męża zabito w Zegrzu i tam pochowano, jednak żadnych śladów miejsca pochówku nie udało się wówczas odnaleźć. Dokładne miejsce pochowania szczątków zostało ustalone przypadkiem w trakcie prac ziemnych w maju 1968 r. W trakcie przebudowy strzelnicy znajdującej się na terenie koszar Oficerskiej Szkoły Łączności w Zegrzu odkryto szkielet człowieka. Zostały one pochowane w grobie rodzinnym na cmentarzu w Serocku[4].
Książę został pośmiertnie odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych, Medalem Wojska Polskiego i Krzyżem AK[1].
.JPG)
Rodzina
W 1927 roku książę Konstanty poślubił w Niechanowie pod Gnieznem Marię z Żółtowskich. Po ślubie małżonkowie zamieszkali w pałacu w Jadwisinie. Para miała trzech synów:
- Krzysztof Maciej (1928–2009)
- Jan Maciej (1930–2004)
- Albert Hieronim (1931–2010).
Przypisy
- ↑ a b Tekst Mirosława Pakuły: Wojenne losy Konstantego Mikołaja Radziwiłła. x68.cba.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]..
- ↑ Jan Gozdawa-Gołębiowski, Radziwiłł Konstanty Mikołaj, ps. Korab (1902–1944), [w:] Polski Słownik Biograficzny, Kraków 1987, T. XXX. z. 1, s. 264.
- ↑ Jan Gozdawa-Gołębiowski, op. cit., s. 264.
- ↑ Katarzyna Czajkowska: Serock. Kręcą film o śmierci majora Konstantego Radziwiła. gazetapowiatowa.pl, 2016-01-20. [dostęp 2017-02-03].
Bibliografia
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Radziwiłł Konstanty Mikołaj, ps. Korab (1902–1944), [w:] Polski Słownik Biograficzny, Kraków 1987, T. XXX. z. 1, s. 264.
Media użyte na tej stronie
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
Pałac Radziwiłłów w Jadwisinie
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .