Konstanty Smowski

Konstanty Smowski, ukr. Костянтин (Кость) Смовський (ur. 21 maja 1892 w stanicy Połtawskaja, zm. 8 lutego 1960 w Minneapolis) – rosyjski, a następnie polski[1] wojskowy (generał chorąży), oficer kontraktowy Wojska Polskiego, zastępca dowódcy 118 Batalionu Schutzmannschaft podczas II wojny światowej, emigracyjny działacz kombatancki.

Życiorys

W 1913 r. ukończył Michajłowską Szkołę Artylerii. Brał udział w I wojnie światowej. Dowodził baterią górskiej artylerii konnej. Na początku 1917 r. objął dowództwo zapasowej baterii artylerii w Moskwie. Zaangażował się w działalność ukraińskiego ruchu narodowego. Został wybrany delegatem na III Wszechukraiński Zjazd Wojskowy w Kijowie. Pod koniec 1917 r. przeszedł do służby w armii Ukraińskiej Republiki Ludowej. Od stycznia 1918 r. był oficerem Hajdamackiego Kosza Słobodzkiej Ukrainy. Zorganizował, a następnie stanął na czele baterii artylerii. Uczestniczył w walkach z wojskami bolszewickimi. Wiosną 1918 r. objął funkcję zastępcy komendanta wojskowego miasta Ostróg. Następnie skierowano go do Berdyczowa, gdzie został dowódcą baterii artylerii Samodzielnego Kosza Czarnomorskiego. Pod koniec 1918 r. uczestniczył w powołaniu Dyrektoriatu, brał udział w bitwie pod Motowyliwką przeciw wojskom Hetmanatu. Awansował do stopnia pułkownika. Sformował Czarnomorski Pułk Artylerii. Zimą 1919 r. został ranny podczas walk z bolszewikami. Po wyleczeniu w grudniu 1919 r. powrócił na front. Uczestniczył w I pochodzie zimowym. Od początku 1920 r. dowodził brygadą Samodzielnej Dywizji Konnej jako sojuszniczej w wojnie polsko-bolszewickiej. Pod koniec 1920 r. wraz z pozostałymi wojskowymi Armii Czynnej Ukraińskiej Republiki Ludowej został internowany w Polsce.

Od 1928 r. służył w Wojsku Polskim jako oficer kontraktowy, dochodząc do stopnia majora. 25 maja 1939 r. został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi[2]. Brał udział w wojnie obronnej 1939 r. Dostał się do niewoli niemieckiej, z której po pewnym czasie zwolniono go. Wiosną 1942 r. został zastępcą niemieckiego dowódcy 118 Batalionu Schutzmannschaft, sformowanego w okupowanym Kijowie. Od listopada 1942 do lipca 1944 r. batalion brał udział w niemieckich operacjach pacyfikacyjnych na terenie Białorusi, w tym w zbrodni w Chatyniu. Po dezercji w 1943 r. dużej części Ukraińców, służących w oddziale, został osadzony w obozie koncentracyjnym KL Dachau. Po zakończeniu wojny wyemigrował do USA, gdzie działał w ukraińskich organizacjach kombatantów Armii Czynnej URL. Kierował Związkiem Weteranów Ukraińskich. Rząd Ukraińskiej Republiki Ludowej na Emigracji mianował go generałem chorążym.

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. ↑ Per Anders Rudling. Terror and Local Collaboration in Occupied Belarus: The Case of Schutzmannschaft Battalion 118. Part I: Background. — Nicolae Iorga Historical Yearbook. — Vol. VIII (2011). — PP. 201—202 (n. 35).
  2. ↑ M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.

Bibliografia

  • Aleksander Kolańczuk, Ukraińscy generałowie w Polsce. Emigranci polityczni w latach 1920–1939. Słownik biograficzny, Przemyśl 2009.