Konstytucja Demokratycznej Republiki Konga

Demokratyczna Republika Konga Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Demokratycznej Republiki Konga Ustrój polityczny Ustrój polityczny Demokratycznej Republiki Konga Konstytucja Konstytucja Demokratycznej Republiki Konga Władza ustawodawcza Parlament Demokratycznej Republiki Konga Senat Zgromadzenie Narodowe Władza wykonawcza Prezydent Premier Rząd Władza sądownicza Wymiar sprawiedliwości Sąd Konstytucyjny Sąd Kasacyjny Prokurator Generalny Demokratycznej Republiki Konga Kontrola państwowa Kontrola państwowa Finanse Centralny Bank Konga Samorząd terytorialny Podział administracyjny Demokratycznej Republiki Konga Terytoria Demokratycznej Republiki Konga Samorząd Terytorialny Partie polityczne Partie polityczne Wybory Wybory parlamentarne: 2011 Wybory samorządowe: 2011 Wybory do Senatu: 2007 Wybory Gubernatorów: 2009 Referenda: 2005 Polityka zagraniczna Polityka zagraniczna Ministerstwo Spraw Zagranicznych Demokratycznej Republiki Konga MONUSCO Konflikt w Kivu Wikiprojekt Polityka

Konstytucja Republiki Konga – podstawowy i najważniejszy akt prawny Demokratycznej Republiki Konga obowiązujący od 2006 roku. Jest to szósta konstytucja tego państwa. Wcześniej obowiązywały kolejno: dwie konstytucje tymczasowe (1960, 1965), konstytucja z czerwca 1967, konstytucja Zairu (1974) i konstytucja przejściowa (2003).

Dawne konstytucje

Pierwsza konstytucja Demokratycznej Republiki Konga była w swoim założeniu tymczasowa i została wprowadzona w 1960, po uzyskaniu przez kraj niepodległości od Belgii. Napisali ją wspólnie reprezentanci Demokratycznej Republiki Konga i Belgii. Stanowiła o federalnej formie rządów. Umiarkowaną autonomię otrzymały prowincjonalne parlamenty. Druga tymczasowa konstytucja została uchwalona w 1965^[1].

Szereg kryzysów ekonomicznych, politycznych, administracyjnych i socjalnych w latach 60. XX wieku stał się pretekstem do wprowadzenia w państwie rządów autorytarnych. Zostały one ustanowione w konstytucji z czerwca 1967. Zniesiony został bikameralizm. Od tej pory parlament był jednoizbowy. Zredukowano liczbę prowincji do ośmiu i jednego rejonu stołecznego. Gubernatorzy poszczególnych prowincji nie byli już wybierani przez regionalne parlamenty, tylko nominowani bezpośrednio przez centralny rząd. Same prowincjonalne parlamenty zostały pozbawione realnej mocy sprawczej i pełniły odtąd rolę konsultacyjną. Do 1969 Demokratyczna Republika Konga stała się państwem totalitarnym, rządzonym przez generała porucznika Josepha Mobutu^[1].

W 1974 Demokratyczna Republika Konga zmieniła nazwę na Zair. Wprowadzona w tym samym roku nowa konstytucja stanowiła, że w Republice Zairu istnieje tylko jedna instytucja, Ludowy Ruch Rewolucji, ucieleśniany przez jej prezydenta, a ustrojem panującym w państwie jest mobutyzm^[2].

Po upadku rządów autorytarnych w 2003 i przejęciu władzy przez Kongijski Ruch na rzecz Demokracji, obowiązywała Konstytucja Przejściowa^[3].

Obecna konstytucja (od 2006)

Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego Demokratycznej Republiki Konga

Tło historyczne

Przed wprowadzeniem najnowszej konstytucji Demokratycznej Republiki Konga, ostatnie demokratyczne wybory w tym państwie miały miejsce w 1965^[4][5]. W 1998 rozpoczęła się II wojna domowa. Głównym trzonem antyrządowej strony konfliktu byli rebelianci, tworzący Kongijski Ruch na rzecz Demokracji, którzy uzyskali pomoc militarną Rwandy i Ugandy oraz poparcie Burundi. Rząd natomiast był wspierany przez wojska Angoli, Namibii, Zimbabwe i Czadu^[3]. Prezydent Demokratycznej Republiki Konga Laurent-Désiré Kabila zginął 16 stycznia 2001 w wyniku zamachu, zastrzelony przez swego niespełna 18-letniego ochroniarza Ulafa Rashida. Zastąpił go jego syn Joseph Kabila^[6]. Oficjalnie wojna domowa zakończyła się w 2003. Kabila pozostał na stanowisku prezydenta i powołał rebeliancki rząd tymczasowy^[3].

16 maja 2005 tymczasowy parlament uchwalił nową konstytucję, która została zatwierdzona w powszechnym referendum 18-19 grudnia^[3].

Treść

• Prezydent Demokratycznej Republiki Konga jest wybierany demokratycznie i ma prawo do pełnienia urzędu przez dwie pięcioletnie kadencje. Wiek kandydata na prezydenta został obniżony z 35 do 30 lat, aby umożliwić kandydowanie ówczesnemu przywódcy Josephowi Kabili^[5].
• Prezydent dzieli władzę z powołanym przez siebie premierem, który reprezentuje największą partię polityczną w parlamencie wybranym w demokratycznych wyborach^[5].
• Sądy są niezawisłe^[5].
• Flaga Demokratycznej Republiki Konga jest koloru niebieskiego, co symbolizuje pokój, przekreślona jest czerwoną linią, obramowaną żółtym kolorem – czerwień oznacza krew 4 milionów ofiar wojny domowej, a żółty bogate złoża złota, które miałyby być jedną z przyczyn konfliktu^[5].
• Demokratyczna Republika Konga dzieli się na 25 prowincji oraz rejon stołeczny (do roku 2006 kraj dzielił się na 11 prowincji)^[6].
• Zakaz rejestrowania homoseksualnych związków partnerskich^[6].

Przypisy