Konstytucja Laosu

Konstytucja Laosu

ປະເທດລາວ

Państwo	Laos
Data wydania	14 sierpnia 1991
Miejsce publikacji	Wientian
Rodzaj aktu	konstytucja
Przedmiot regulacji	prawo konstytucyjne
Status	obowiązujący
Wejście w życie ostatniej zmiany	8 grudnia 2015
Zastrzeżenia dotyczące pojęć prawnych

Konstytucja Laosu (lao. ປະເທດລາວ) – najważniejszy akt prawny określający podstawy ustroju Laotańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej. Została uchwalona 14 sierpnia 1991, z poprawkami naniesionymi w 2015.

Historia

Pierwsza Konstytucja Laosu została uchwalona 12 października 1945 przez rząd Lao Issary^[1]. W 1946, po narzuceniu Laosowi ustroju monarchicznego przez Francję, przyjęto tam nową Konstytucję Unii Francuskiej, do której Laos należał jako niezależne państwo do 1975^[2].

W 1975 została utworzona Laotańska Republika Ludowo-Demokratyczna, wtedy też z polecenia Sekretarza Generalnego partii rządzącej i ówczesnego Premiera Laosu, Kaysone’a Phomvihana, miały zostać rozpoczęte prace nad nową, socjalistyczną Konstytucją Laosu^[3]. Zadanie to jednak otrzymało niski priorytet i dopiero 22 maja 1984 powstał piętnastoosobowy komitet zajmujący się pisaniem owego dokumentu^[3]. Działał on pod przywództwem członka Politbiura, Sisomphone Lovansai, a także z pomocą wschodnioniemieckich doradców^[3].

Brak laotańskiej Konstytucji przez prawie 15 lat od początku powstania państwa był krytykowany przez liczne organizacje pozarządowe, takie jak Amnesty International^[4], czy nawet przez propagandową gazetę Xieng Pasason („Głos Ludu”)^[3]. Zaznaczano, że brak Konstytucji skutkuje brakiem praw, sprawiedliwości i demokracji, a także prowadzi do rozwoju anarchii^[3].

Powodem, dla którego prace nad nową Konstytucją były tak opóźnione, był prawdopodobnie brak zgodności w Politbiurze w kwestiach konkretnych przepisów^[3]. Z tego też powodu w 1989 wybrany został nowy komitet, tym razem składający się z 19 osób, a w 1990 opublikowano pierwszy szkic nowej Konstytucji^[3]. Kontrowersją okazał się być przepis wprowadzający w Laosie system monopartyjny^[3]. Wywołał on niepokój społeczny, na którego temat wypowiedział się publicznie jeden z członków Komitetu Centralnego, który zapowiedział, że jakiekolwiek formy protestu będą tłumione masowymi aresztowaniami^[3].

W lipcu 1990 grupa okołu 40 pracowników rządowych i intelektualistów utworzyła „Social Democratic Club”, który w swoich listach do rządu wzywał do przywrócenia systemu wielopartyjnego w Laosie^[3]. Wielu z nich w ramach protestu zrezygnowało ze swoich posad w rządzie^[3]. Protesty za granicą organizowali też m.in. studenci w Warszawie, Paryżu, czy w Pradze, w trakcie których wzywali do zorganizowania wolnych wyborów w Laosie^[3]. W październiku 1990, zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami Komitetu Centralnego, rozpoczęto pierwsze aresztowania protestujących^[3]. Po serii protestów, 14 sierpnia 1991, 16 lat po utworzeniu Laotańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej, Zgromadzenie Narodowe Laosu uchwaliło Konstytucję^[3].

Treść

Konstytucja Laosu składa się z preambuły i 119 artykułów, podzielonych na 14 rozdziałów^[5].

W preambule podkreśla się multietniczność Laosu i walkę o wolność trwającą nieustannie od XVIII wieku^[5]. Socjalizm jest w niej ukazany jako źródło dobrobytu i główna wartość w państwie^[5].

Przypisy