Konsulat Generalny Stanów Zjednoczonych Ameryki w Gdańsku

Konsulat Generalny Stanów Zjednoczonych Ameryki w Gdańsku

U.S. General Consulate in Gdansk

Amerikanisches Konsulat in Danzig

Dom Schluetera – b. siedziba agencji konsularnej Stanów Zjednoczonych Ameryki w Gdańsku przy Jopengasse 2, obecnie ul. Piwnej (1890-1899)
Data utworzenia	1836, 1919, 1945
Data likwidacji	1954
Adres
Gdańsk al. Grunwaldzka 1
brak współrzędnych

b. siedziba Konsulatu Stanów Zjednoczonych Ameryki w Gdańsku przy Hundegasse, obecnie ul. Ogarnej (1904-1905)

b. siedziba Konsulatu Stanów Zjednoczonych Ameryki w Gdańsku przy Langermarkt, obecnie Długim Targu (1907-1914)

Dawny Dom Partii – b. siedziba m.in. Konsulatu Stanów Zjednoczonych w Gdańsku przy Elisabethwall, obecnie Wałach Jagiellońskich (1922-1939)

Willa Piotrowskiego – b. siedziba Konsulatu Stanów Zjednoczonych Ameryki w Gdańsku z siedzibą w Sopocie (1946)

(c) Yanek / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0

Konsulat Generalny ChRL – b. siedziba Konsulatu Stanów Zjednoczonych w Gdańsku przy al. Grunwaldzkiej (1949-1950)

Konsulat Generalny Stanów Zjednoczonych Ameryki w Gdańsku (ang. U.S. General Consulate in Gdansk, niem. Amerikanisches Konsulat in Danzig) – amerykańska placówka konsularna mieszcząca się w Gdańsku w latach 1836-1954.

Historia przedstawicielstw

Do I wojny światowej

W Gdańsku Stany Zjednoczone utrzymywały placówkę konsularną w latach 1836-1916^[1], pod następującymi adresami:

• Brotbänkergasse 705, obecnie ul. Chlebnicka 38 lub 39 (1839),
• Krebsmarkt 7, obecnie Targ Rakowy (1867-1872),
• Fleischergasse 34, obecnie ul. Rzeźnicka (1874-1880),
• Brotbänkergasse 11 (1884),
• Frauengasse 45, obecnie ul. Mariacka (1886-1888),
• w Domu Schlütera przy Jopengasse 2, obecnie ul. Piwna (1890-1899),
• Jopengasse 51 (1900),
• Jopengasse 64 (1902-1903),
• Hundegasse 43, obecnie ul. Ogarna (1904-1905),
• Langermarkt 45, obecnie Długi Targ (1907-1914),
• Große Wollwebergasse 4, obecnie ul. Tkacka (1915),
• Jopengasse 64 (1916-1917),

początkowo jako agencję konsularną, od 1906 w randze konsulatu. Do około 1905 agencja konsularna w Gdańsku podlegała konsulatowi w Szczecinie.

Agent konsularny Ernst August Claaszen dysponował prywatną rezydencją w Sopocie przy Ernststraße 8 (obecnie ul. Poniatowskiego).

Po I wojnie światowej

W latach 1919-1920 Stany Zjednoczone utrzymywały w Gdańsku placówkę Departamentu Stanu z urzędnikiem w randze komisarza, której tuż przed powstaniem Wolnego Miasta Gdańska (15 listopada 1920) podniesiono rangę urzędu do konsulatu (29 marca 1920^[2])^[3],

• w latach 1921-1936 z siedzibą w budynku Gdańskiego Towarzystwa Ubezpieczeń od Ognia (Danziger Feuersocietät) przy Elisabethwall 9, obecnie Wały Jagiellońskie 36^[4],
• przy Hinderburgallee 55, obecnie al. Zwycięstwa (1938),
• oraz przy Elisabethwall 9 (1939-1940^[5]).

Następnie konsulat, wraz z ówczesnym konsulem Clarkiem Porterem Kuykendallem przeniesiono do Königsbergu^[6].

Po II wojnie światowej

W okresie powojennym, w 1945, Stany Zjednoczone ponownie uruchomiły urząd konsularny w Gdańsku, początkowo mającą status konsulatu generalnego, od 1946 konsulatu. Początkowo konsulat mieścił się w Sopocie w Willi Piotrowskiego przy ul. Kościuszki 41 (1946), a następnie w Gdańsku w willi z ok. 1900^[7] w al. Grunwaldzkiej 1 (1947^[8]-1950)^[9]. Pod koniec 1950 placówka zawiesiła działalność, nie była obsadzona przez pracowników służby zagranicznej Stanów Zjednoczonych, a w marcu 1953 władze polskie wymusiły jej całkowitą likwidację^[10][11].

Kierownicy konsulatu

Okres do 1914 r.

• 1836-1844 - Georg Baum, agent konsularny (1796–1844)
• 1845-1888 – Peter Collas, konsul generalny/agent konsularny (1819-1889)
• 1889-1902 – Philipp Karl Albrecht, agent konsularny (1857-1912)
• 1902-1915 – Ernst August Claaszen, agent konsularny (1853-1924)

Okres 1919-1939

• 1919-1921 – William Dawson, komisarz/konsul (1895-1972)
• 1921-1922 – Charles Lewis Hoover (1872-1949)
• 1922-1923 – Charles Hahn Albrecht (1885-1929)
• 1923-1929 – Edwin Carl Kemp (1884-1971)
• 1929-1932 – Clarence Warwick Perkins jr., Warwick Perkins (1899-1987)
• 1932-1933 – Charles Harrington Heisler (1888-1976)
• 1934 – John Herman Bruins (1896-1954)
• 1934-1938 – Waldemar John Gallman (1899-1980)
• 1938 – Julius Wadsworth (1902-1999)
• 1938-1940 – Clark Porter Kuykendall (1896-1957)

Okres od 1945 r.

• 1945-1947 – Joseph Floyd Burt, konsul generalny (1896-)
• 1947-1949 – Howard Arthur Bowman, konsul (1894-1971)
• 1949-1950 – Anthony J. Juraska, wicekonsul (1924-)
• 1950 - Ernest V. Polutnik, wicekonsul (1893-1987)

Zobacz też

• Ambasada Stanów Zjednoczonych Ameryki w Polsce

Bibliografia

• MarekM. Andrzejewski MarekM., Ludzie Wolnego Miasta Gdańska (1920-1939), Informator biograficzny, Gdańsk: Marpress, 1997, s. 79, ISBN 83-87291-27-7, OCLC 830552971 .
• Encyklopedia Gdańska, Fundacja Gdańska 2012
• Daniel Czerwiński: Działania aparatu bezpieczeństwa Polski Ludowej wobec zachodnich placówek dyplomatycznych w Trójmieście na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych XX w. (zarys zagadnienia), Słupskie Studia Historyczne, nr 19, rok 2013, s. 221-238
• książki adresowe i telefoniczne

Linki zewnętrzne

• historia stosunków amerykańsko-polskich, w jęz. ang.
• historia stosunków amerykańsko-niemieckich, w jęz. ang.

Przypisy