Kontakt językowy

Kontakt językowy – pojęcie z zakresu lingwistyki stosowanej, odnoszące się do kontaktów zachodzących między językami. Ze zjawiskiem kontaktu językowego powiązane są badania interferencji między różnymi językami, badania bilingwizmu, zapożyczeń leksykalnych na styku języków, multilingwizmu w otwartych społecznościach wieloetnicznych oraz globalnej dominacji języka angielskiego. Do kontaktu językowego dochodzi w sytuacjach, gdy grupy lub jednostki używają różnych języków, a w rezultacie ich kontaktu dochodzi do zmian w praktyce językowej. W czasach otwartych granic i nieograniczonej mobilności na świecie, kiedy wielojęzyczność staje się normą nawet w Europie, kontakt językowy i jego efekty są coraz bardziej zauważalne.

Zmiany wywołane kontaktem mogą być zakończone (wówczas są z reguły nieuświadamiane) lub niedokończone, zależne od idiolektu (mowy indywidualnej) danej osoby, jej wieku i innych czynników socjolingwistycznych (obcość formy językowej jest nadal odczuwana). Każdy kontakt językowy jest zarazem kontaktem kulturowym i społecznym[1].

Od lat 70. XX wieku termin „kontakt językowy” funkcjonuje także w pokrewnych dyscyplinach:

  • W teorii informacji odnosi się on do zróżnicowanych uwarunkowań komunikacji międzyludzkiej za pomocą języka i wspierających go kodów.
  • W socjolingwistyce funkcjonuje pojęcie społecznych typów kontaktu językowego, które odsyła do różnych form relacji społecznej, generujących zróżnicowane kontakty językowe (również tzw. języki mieszane).
  • W psycholingwistyce badania zajmują się psychologicznymi aspektami języka, m.in. jego akwizycją i przetwarzaniem w obrębie grupy posługującej się dwoma lub wieloma językami równocześnie.
  • W lingwistyce kognitywnej zakłada się, że język jest ściśle powiązany z umysłowymi procesami dotyczącymi postrzegania świata. W perspektywie nie tylko zdolności językowych, ale również możliwości społecznych języka naturalny metajęzyk semantyczny ma zastosowanie w komunikacji międzykulturowej i wszelkich naukach zajmujących się emocjami, w szczególności w różnych kulturach.

Przypisy

  1. ↑ Jan Pokorný, Lingvistická antropologie: jazyk, mysl a kultura, Praha: Grada Publishing, 2010, s. 123–124, ISBN 978-80-247-2843-8 (cz.).

Bibliografia

  • Sarah G. Thomason: Language Contact. Waszyngton: Georgetown University Press, 2001. (ang.)
  • Marian Bugajski: Język w komunikowaniu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.