Kontynent
Kontynent (łac. continens – łączny[1]) – w geografii fizycznej: olbrzymi pod względem powierzchni (rzędu kilku mln km²) obszar lądu, otoczony (oblany) ze wszystkich stron morzami i oceanami, a z innymi kontynentami połączony co najwyżej wąskimi przesmykami (Ameryka Północna i Ameryka Południowa, Eurazja i Afryka)[1][2][3]. W geotektonice i geomorfologii, kontynent określa się jako lądową część cokołu (bloku) kontynentalnego (do którego należy szelf kontynentalny z morzami szelfowymi)[4][2][3], kontynent obejmuje więc także przybrzeżne wyspy, znajdujące się na tym samym cokole kontynentalnym[5].
Ogólnie, na gruncie geografii fizycznej, geologii i geotektoniki, można wyróżnić współcześnie[1][2][3] 6 kontynentów[6]:
- Afrykę (30,4 mln km² powierzchni)
- Amerykę Południową (17,8 mln km² powierzchni)
- Amerykę Północną (24,2 mln km² powierzchni)
- Antarktydę (13,2 mln km² powierzchni)
- Australię (7,7 mln km² powierzchni)
- Eurazję (54,8 mln km², z czego Europa 10,2 mln km², a Azja 44,6 mln km²)[7]
przy czym:
- Australia i Oceania są jedną częścią świata, lecz kontynentem jest tylko Australia.
- Europa i Azja razem stanowią Eurazję, jednak nieściśle nazywane są dwoma oddzielnymi kontynentami ze względu na dzielące je różnice kulturowe i historyczne.
Naukowcy z całego świata prowadzą badania nad siódmym kontynentem, nazwanym Zelandią. Ten kontynent oderwał się od Australii około 70 mln lat temu. Aż 94% tego kontynentu znajduje się pod powierzchnią wody, a pozostałe 6% to Nowa Zelandia i okoliczne wyspy[8].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c Słownik pojęć geograficznych, 1973, s. 209.
- ↑ a b c Wielka Encyklopedia PWN t. 14, 2003, s. 321.
- ↑ a b c Geografia świata – encyklopedia PWN t. 1 – środowisko przyrodnicze, 2008, s. 486.
- ↑ M. Klimaszewski, Geomorfologia, 1981, s. 84.
- ↑ Jan Flis; Szkolny Słownik Geograficzny; Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne; wydanie trzecie; Warszawa; 1985; s. 113.
- ↑ kontynent, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-10-09] .
- ↑ Continent Map | Map of Continents | Continent Size, Populations, Number of Countries - Worldatlas.com, 2016 [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] .
- ↑ Nick Mortimer i inni, Zealandia: Earth’s Hidden Continent, „GSA Today”, 27 (3), Towarzystwo Geologiczne Ameryki, marzec 2017, ISSN 1052-5173 [dostęp 2017-02-15] (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: Maphobbyist, Licencja: CC BY-SA 3.0
Continents by colour according to plate tectonics: Eurasia (instead of Asia and Europe)