Konwój SC-7
| II wojna światowa, bitwa o Atlantyk | |||
| Czas | 16–19 października 1940 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | Atlantyk, na zachód od Wysp Brytyjskich | ||
| Wynik | zwycięstwo Niemców | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
SC-7 – aliancki konwój morski podczas II wojny światowej, płynący z Sydney (Nowa Szkocja) do Liverpoolu i innych brytyjskich portów. Konwój 35 statków handlowych wypłynął 5 października 1940 roku, na trasie został zaatakowany przez niemieckie „wilcze stado” U-Bootów. Na skutek ataków zatopiono 20 statków handlowych. Taktyka „wilczych stad” okazała się bardzo skuteczna, natomiast eskorta konwoju była nieprzygotowana do zwalczania U-Bootów.
Statki konwoju
Powolny konwój SC-7 opuścił Sydney w Nowej Szkocji 5 października 1940 r. zmierzając do Liverpoolu i innych brytyjskich portów. Konwój płynął z prędkością około 8 węzłów, ale niektóre statki nie osiągały nawet takiej prędkości. Konwój złożony był z małych, starych statków przewożących towary masowe. Większość ładunku została wyprodukowana na wschodnim wybrzeżu Kanady. Przewożono między innymi: stojaki kopalniane z zachodniego Nowego Brunszwiku do brytyjskich kopalni węgla, drzewo, zboże z Wielkich Jezior, stal z fabryk Sydney oraz rudę żelaza z Nowej Fundlandii przeznaczoną do hut w Walii. Największym statkiem konwoju był tankowiec SS „Languedoc” (9512 BRT) należący do brytyjskiej Admiralicji, który przewoził paliwo dla Royal Navy.
Większość statków w konwoju była brytyjskich, ale brały w nim też udział jednostki greckie, szwedzkie, norweskie i duńskie. Dowódcą konwoju (komodorem) był wiceadmirał L. D. I. Mackinnon, emerytowany oficer marynarki wojennej, płynący na brytyjskim statku SS „Assyrian” (2962 BRT).
Slup HMS „Scarborough” był jedyną jednostką eskortującą konwój przez pierwsze 3/4 trasy. W 1940 r. nie było żadnej ochrony lotnictwa dla alianckich statków na Oceanie Atlantyckim po opuszczeniu strefy przybrzeżnej.
Pierwszy atak
Konwój wypłynął w niedzielę; już pierwszego dnia SS „Winona” uległ uszkodzeniu i musiał powrócić.
Z powodu złej pogody 11 października kilka statków oddzieliło się od konwoju i płynęło samotnie. Jednym z nich był SS „Trevisa”, mały kanadyjski jeziorowiec o tonażu 1813 BRT z ładunkiem drewna. Został on zauważony przez U-124 i zatopiony 16 października. Kolejny statek, grecki frachtowiec SS „Aenos” został wypatrzony przez U-38 i zatopiony 17 października; jeziorowiec SS „Eaglescliff Hall” uniknął tego losu i zdołał uratować rozbitków z „Aenos”.
17 października, gdy konwój osiągnął zachodnie podejścia do Wielkiej Brytanii, eskorta została zwiększona o dwa okręty: slup HMS „Fowey” i nową korwetę HMS „Bluebell”. Tego samego dnia U-48 zaatakował konwój, zatapiając dwa statki, w tym zbiornikowiec „Languedoc”. HMS „Scarborough” bezskutecznie kontratakował i U-48 zdołał bezpiecznie się oddalić.
18 października do konwoju SC-7 dołączyły okręty: slup HMS „Leith” i korweta HMS „Heartsease”. U-38 zauważył konwój i zaatakował SS „Carsbreck” poważnie go uszkadzając. „Leith” i „Heartsease” zdołały odpędzić U-38; „Heartsease” odłączył się od konwoju, aby bezpiecznie eskortować „Carsbreck” do portu przeznaczenia, jednocześnie osłabiając eskortę konwoju.
Noc U-Bootów
W nocy z 18 na 19 października pięć U-Bootów rozpoczęło skoncentrowany atak. Były to: U-46, U-99, U-100, U-101 i U-123. Atak był koordynowany z Lorient przez admirała Karla Dönitza i jego personel.
Pierwszą ofiarą „wilczego stada” był SS „Creekirk” przewożący rudę żelaza do Cardiff w Walii. Zatonął, zabierając ze sobą wszystkich 36 członków załogi. Następnie tamtej nocy zatonęły SS „Empire Brigand” razem z ładunkiem ciężarówek i 6 członkami załogi oraz SS „Fiscus” przewożący stal; uratował się tylko jeden członek z 39-osobowej załogi. Zatopiony został również SS „Assyrian” – statek dowódcy konwoju razem z 17 członkami załogi (admirał Mackinnon został uratowany). W sumie w ciągu 6 godzin U-Booty zatopiły 16 statków handlowych.
Eskorta była niezdolna do przeszkodzenia U-Bootom, jej działanie było nieefektywne i nieskoordynowane. Większość czasu poświęciła na ratowanie rozbitków.
Następstwa bitwy
19 października eskorta zajmowała się głównie wyławianiem pozostałych przy życiu rozbitków oraz przeformowaniem konwoju. HMS „Fowey” razem z 8 statkami obrał kierunek na Clyde, dokąd przybył kilka dni później. HMS „Scarborough” opłynął miejsce stoczonej nocnej bitwy, znalazł wraki statków, jednak żadnych rozbitków. HMS „Leith” spotkał się z HMS „Heartsease”, który wciąż eksportował uszkodzony „Carsbreck”. Obrały kierunek na Gourock, a po drodze przyłączyły się do nich kolejne dwa statki. HMS „Bluebell” razem z 200 rozbitkami na pokładzie udał się bezpośrednio do Clyde, przybył tam 20 października.
Konwój SC-7 stracił 20 z 35 statków, łączna pojemność zatopionych statków wynosił 79 592 BRT.
Czarne dni
19 października do wybrzeży Wielkiej Brytanii dotarł konwój HX-79, był to nowy cel U-Bootów. Tej nocy zatopiły 12 statków z konwoju nie ponosząc przy tym żadnych strat własnych. Strata 28 statków w ciągu 48 godzin uczyniła dni 18 i 19 października najgorszymi dla aliantów w całej kampanii atlantyckiej.
Wnioski
SC-7 był drugim konwojem zaatakowanym przez „wilcze stado”; taktyka zorganizowanego i skoordynowanego ataku U-Bootów przyniosła druzgocące zwycięstwo. Działania eskorty były nieskoordynowane, przez co była ona nieefektywna. Okręty nie pracowały razem, nie posiadały wspólnego planu działania.
Bibliografia
- Paul Lund, Harry Ludlam: The Night of the U-Boats (1973) ISBN 0-572-00828-7
- Stephen Roskill: The War at Sea 1939–1945 Vol I (1954) ISBN (none)
- Dan van der Vat: The Atlantic Campaign (1988) ISBN 0-340-37751-8
- Arnold Hague: The Allied Convoy System 1939–1945 (2000). ISBN (Canada) 1 55125 033 0. ISBN (UK) 1 86176 147 3
Media użyte na tej stronie
.svg)
