Konwencja berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych

Państwa ratyfikujące konwencję berneńską (na niebiesko).

Konwencja berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych (zwana też konwencją berneńską) – umowa międzynarodowa zawarta w Bernie 9 września 1886.

Była to pierwsza umowa w sprawie respektowania praw autorskich pomiędzy suwerennymi krajami. Powstała z inspiracji Wiktora Hugo. Przed jej podpisaniem utwory i dzieła literackie powstałe w jednym kraju, mimo że były chronione w nim prawem autorskim, nie były chronione żadnymi prawami w innych krajach. Konwencja była wielokrotnie uzupełniana i rewidowana, ostatnio w Paryżu w 1971, a ostatnie poprawki wprowadzono 28 września 1979.

Konwencja berneńska oparta jest na dwóch podstawowych zasadach:

• zasada minimum ochrony – sygnatariusze muszą zapewnić w krajowym prawie wewnętrznym przynajmniej taką ochronę praw autorskich, jaką przewidują postanowienia konwencji,
• zasada asymilacji – twórca z innego kraju musi być traktowany na równi z obywatelami danego kraju członkowskiego.

Generalnie, minimalny czas trwania ochrony przyznanej konwencją (...) obejmuje życie autora i pięćdziesiąt lat po jego śmierci (art. 7 ust. 1). W każdym wypadku okres trwania ochrony będzie regulowany przez prawo państwa, w którym żąda się ochrony; jeżeli jednak ustawodawstwo tego państwa nie stanowi inaczej, okres ten nie będzie dłuższy od okresu ustalonego w państwie pochodzenia dzieła (art. 7 ust. 8).

Zgodnie z konwencją ochrona praw autorskich jest automatyczna, nie jest wymagana żadna rejestracja, ani umieszczanie noty o prawach autorskich czy też znaczka ©.

Art. 10 określa prawo cytatu.

Polska ratyfikowała umowę w 1934 w tzw. redakcji rzymskiej z 2 czerwca 1928, a obecnie jest stroną konwencji w ostatniej redakcji paryskiej. Sygnatariuszami konwencji od kwietnia 2007 są 163 państwa. W 2019 r. 177 państw : lista stron (ang.). Depozytariuszem obecnie jest Dyrektor Generalny WIPO (art. 26), początkowo była nim Szwajcarska Rada Związkowa. Język autentyczny: francuski (art. 37).

Do rozpatrywania sporów właściwy jest Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości, chyba że strony wybiorą inny tryb postępowania (art. 33).

Zobacz też: Konwencja paryska o ochronie własności przemysłowej (1883).

Linki zewnętrzne

• Ustawa ratyfikująca z 5 marca 1934 r. (Dz.U. z 1934 r. nr 27, poz. 213)
• Polskie tłumaczenie (Dz.U. 1935 nr 84 poz. 515). kramarz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-21)]. (w formacie PDF)
• Aktualny tekst konwencji (ang.)