Kopalnia Węgla Kamiennego Paryż

Kopalnia Węgla Kamiennego Paryż

Wieża wyciągowa szybu Paryż w 2018 roku
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Siedziba	Dąbrowa Górnicza
Adres	ul. Feliksa Perla
Data założenia	1876 (konsolidacja Nowej i Łabęckiego)
Data likwidacji	31 grudnia 1996
Położenie na mapie Dąbrowy Górniczej Kopalnia Węgla Kamiennego Paryż
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kopalnia Węgla Kamiennego Paryż
Położenie na mapie województwa śląskiego Kopalnia Węgla Kamiennego Paryż
50°19′49″N 19°09′50″E/50,330278 19,163889

Kopalnia Węgla Kamiennego Paryż (niem. Paris Grube^[1], od 1945 do 1989 roku Generał Zawadzki) – zlikwidowana kopalnia węgla kamiennego w Dąbrowie Górniczej, która istniała w latach 1876–1996.

Historia

(c) Arro / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0

Budynek maszynowni szybu Mariusz kopalni Flora (stan w 2012 r.)

Pomnik na terenie zakładu pamięci pracowników kopalni zamordowanych w KL Auschwitz-Birkenau (stan w 2018 r.)

Kopalnia powstała w wyniku połączenia kopalni Łabęcki, założonej w 1865 oraz kopalni Nowa, założonej w 1867^[2]. Kopalnie zostały zakupione w 1876 razem z Kompanią Koszelew przez oficerów rosyjskich Plemiannikowa i Riesenkampfa, a następnie wydzierżawione Towarzystwu Francusko-Włoskiemu Dąbrowskich Kopalń Węgla^[2]. Dawne kopalnie były początkowo eksploatowane odkrywkowo: „Łabęcki” do 1880, a „Nowa” do 1914^[2]. Od 1876 pod nazwą „Nowa-Łabęcki”. Do nowego zakładu przyłączono również kopalnię Koszelew. W 1884 wybudowano szyb Paryż. W 1942 kopalnię przejął koncern Preussag^[2]. W 1922 wystąpiono z propozycją utworzenia rezerwatu geologicznego wychodni węgla pokładu „Reden”, o miąższości ok. 20 m. Jest to jedna z najwcześniejszych prób ochrony wychodni węgla^[3].

Po wojnie znacjonalizowana, włączona do Dąbrowskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego. Od 1945 nosiła nazwę KWK „Generał Zawadzki” (od Aleksandra Zawadzkiego, międzywojennego pracownika kopalni^[2]). W czerwcu 1945 do zakładu wcielono: kopalnie „Mars”, „Flora”, „Reden” i kopalnię odkrywkową „Brzozowica”^[2]. W lipcu 1969 doszło do katastrofy – do wyrobisk przedostało się 90 tys. m³ wody i mułu z osadnika „Jadwiga II”. Uwięzionych zostało od 89 do 119 górników. By podtrzymać ich organizmy w lepszej kondycji użyto kanału podchodnikowego, którym w piłeczkach ping pongowych przetaczano witaminy. Akcja ratunkowa powiodła się, zginęła jedna osoba, reszta została uwolniona.

Zobacz: Katastrofa w kopalni „Generał Zawadzki”.

Minister przemysłu i handlu 19 sierpnia 1993 roku wydał rozporządzenie, w którym zapowiedział zamknięcie kopalni. Wydobycie zakończono 30 czerwca 1995^[4]. Zlikwidowana 31 grudnia 1996^[4]. Po 1989 powrót do nazwy KWK „Paryż”^[4].

W wyniku restrukturyzacji KWK „Paryż” w 1994 roku powstał Zakład Przeróbki Mechanicznej Węgla „Dąbrowa” sp. z o.o. (ZPMW) z własną bocznicą kolejową, z którego w 2008 roku wydzielona została spółka Carbo-Proces Recykling sp. z o.o^[4].

Wydobycie

• 1900 – 448744 t^[2]
• 1913 – 660332 t^[2]
• 1938 – 670443 t^[2]
• 1970 – 2035993 t^[2]
• 1979 – 2090436 t^[2]

Przypisy

Bibliografia

• Piotr Sobierajski. Kopalnia Paryż w Dąbrowie Górniczej: jest plan zagospodarowania 50 ha blisko centrum miasta. „Dziennik Zachodni”, 2014-04-29 (pol.). 
• Jerzy Jaros: Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich. Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 1984, s. 45–46. ISBN 978-83-00-00648-9.
• J. Jaros, J. Ziemba, M. Ziemba, E. Dłużewski „Kopalnia „Generał Zawadzki” [1785-1985]
• Stefan Bielecki, „Kopalnie węgla kamiennego w Dąbrowie Górniczej (1785-1995)