Kopalnia soli
Wieża szybowa kopalni Merkers w Niemczech, fot. 2013 r.
Komora podziemna w kopalni soli Veche w Rumunii, fot. 2006 r.
Kopalnia soli potasowych na Wyżynie Kolorado, USA, fot. 2011 r.
.jpg)
Kopalnia soli w Kolumbii udostępniona do zwiedzania, fot. 2011 r.
Kopalnia soli – kopalnia odkrywkowa lub podziemna eksploatująca złoże soli, głównie soli kamiennej (również w postaci solanki[1]) lub potasowej poprzez tworzenie wyrobisk górniczych[2], ługowanie[3] lub wydobywająca solankę poprzez odwierty jako kopalnia otworowa[4].
Kopalnie soli na świecie (wybór)
Europa
- Niemcy: kopalnia Niedersachsen-Riedel, zespół kopalń Heilbronn-Kochendorf[5]
- Wielka Brytania: kopalnia w Boulby, kopalnia Winsford[5]
- Hiszpania: kopalnia Cardona, Balsareny, Sallent, Suria, Naval, Galar[6]
- Włochy: kopalnie w San Cataldo, Palo, Santa Caterina, Piolo, Pasquasia oraz Corvillo[7]
- Rosja: kopalnie w okolicy Solikamska i Bierezników[7]
- Białoruś: kombinat Soligorsk[7]
- Ukraina: dawne kopalnie soli potasowych w Kałuszu, Stebniku i Hołyniu[8]
- Rumunia: kopalnie Slanic Prahova, Salina Praid, Salina Dej, Cacica, Tirgu Ocna[8]
Ameryka Północna
- USA: kopalnia Cane Creek[9]
- Kanada: kopalnia Windsor, kopalnia w Goderich (największa kopalnia soli na świecie[10]), kopalnie w basenie Elk Point (największe złoża soli na świecie)[11]
Ameryka Południowa
- Chile: kopalnia odkrywkowa w okolicy Iquique (jedna z największych tego typu na świecie)[12]
Azja
- Pakistan: kopalnia Khewra (druga co do wielkości na świecie)[13]
Afryka
- Etiopia: wydobycie odkrywkowe na Pustyni Danakilskiej[14]
Kopalnie soli w Polsce
Kopalnie czynne:
- Kopalnia Soli Kłodawa (wydobycie soli kamiennej systemem komorowym[4][15][16])
- Zakłady Górnicze Polkowice-Sieroszowice (wydobycie tradycyjnymi metodami górniczymi[15][16])
- Inowrocławskie Kopalnie Soli „Solino” (wydobycie poprzez ługowanie)[15][17]:
- otworowa Kopalnia Soli Mogilno w Przyjmie[18]
- otworowa Kopalnia Soli Góra w Radojewicach[18] (wydobycie z ochroną stropu[4])
Kopalnie historyczne:
- żupy solne w Małopolsce wschodniej: np. Stebnik, Lacko, Drohobycz, Bolechów, Dolina, Kałusz, Delatyn, Łanczyn, Kosów[19]
- Otworowa Kopalnia Soli Łężkowice[20] w Łężkowicach, działająca w latach 1968–1987; należała do Kopalni Soli Bochnia[21][22] (wydobycie bez ochrony stropu[4])
- Kopalnia Otworowa Barycz[20] działająca w latach 1924–1998; należała do Kopalni Soli Wieliczka[23] (wydobycie bez ochrony stropu[4])
- Kopalnia soli Bochnia[18] (wydobycie metodą ługowni otwartych[4][16])
- Kopalnia Soli Siedlec-Moszczenica[18]
- Kopalnia Soli im. Tadeusza Kościuszki w Wapnie[24][18] (1911-1977)
- Kopalnia Soli „Solno” w Inowrocławiu (wydobycie metodą ługowni otwartych[4]
Czynne zakłady uzyskujące sól jedynie w wyniku odparowania podziemnej solanki:
- Zakład Odsalania „Dębieńsko” (sól z kopalnianych wód dołowych[15])
- Warzelnia Soli Ciechocinek w Ciechocinku[26]
- Soda Polska Ciech[4]
- Kopalnia soli Wieliczka (dawniej wydobycie tradycyjne i prace metodą ługowni otwartych[4][25][16], obecnie sól pozyskiwana jedynie z odparowania solanki z kopalnianych wód dołowych[15])
Zobacz też
- Żupa solna
- Trakt solny
Przypisy
- ↑ Jesionkowski 1984 ↓.
- ↑ Leksykon 1989 ↓.
- ↑ PAN 1996 ↓.
- ↑ a b c d e f g h i Hwałek 2000 ↓, s. 8.
- ↑ a b Garlicki 2016 ↓, s. 24.
- ↑ Garlicki 2016 ↓, s. 26.
- ↑ a b c Garlicki 2016 ↓, s. 27.
- ↑ a b Garlicki 2016 ↓, s. 28.
- ↑ Garlicki 2016 ↓, s. 29.
- ↑ Schwartz ↓.
- ↑ Garlicki 2016 ↓, s. 30.
- ↑ Garlicki 2016 ↓, s. 21.
- ↑ Mahmud 2016 ↓.
- ↑ Patinkin 2016 ↓.
- ↑ a b c d e Jasiński 2007 ↓.
- ↑ a b c d e Garlicki 2016 ↓, s. 23.
- ↑ Solino ↓.
- ↑ a b c d e Cyran 2008 ↓.
- ↑ Hwałek 2000 ↓, s. 18-20.
- ↑ a b Garlicki 2016 ↓, s. 22.
- ↑ Poborska-Młynarska 2009 ↓.
- ↑ Zięba 2009 ↓.
- ↑ Mazurek 2009 ↓.
- ↑ Hwałek 2000 ↓, s. 35.
- ↑ a b Kunstman 2002 ↓.
- ↑ Hwałek 2000 ↓, s. 102.
Bibliografia
- Katarzyna Cyran, Aleksander Garlicki: Złoża soli kamiennej w Polsce i możliwości ich wykorzystania. W: Przemiany środowiska naturalnego a rozwój zrównoważony. Maciej J. Kotarba (red.). Kraków: Wydawnictwo TBPŚ „Geosfera”, 2008, s. 234. ISBN 978-83-915765-7-1.
- Aleksander Garlicki: Kopalnie soli na świecie. W: Andrzej Nowakowski: Skarb. Kopalnia Soli „Wieliczka”. Universitas, 2016. ISBN 97883-242-2278-0.
- Stanisław Hwałek: Kopalnictwo soli i pozostałych surowców (bez siarki). W: Historia polskiego przemysłu kopalnictwa surowców chemicznych. Warszawa: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego, 2000, seria: Karty z historii polskiego przemysłu chemicznego. T. 13. ISBN 83-908323-9-9.
- Wojciech Jasiński: Odpowiedź ministra skarbu państwa na zapytanie nr 2241 w sprawie planowanej sprzedaży Kopalni Soli ˝Kłodawa˝ SA. Ministerstwo Skarbu Państwa, 2007-03-27. [dostęp 2016-12-18].
- Leszek Jesionkowski, Barbara Jesionkowska, Henryk Szydłowski: Wieliczka: solny skarb. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984, s. 19. ISBN 83-03-00203-1. OCLC 11387171. (pol.)
- Andrzej Kunstman, Katarzyna Poborska-Młynarska, Kazimierz Urbańczyk: Zarys otworowego ługownictwa solnego: aktualne kierunki rozwoju. Kraków: Wydawnictwa AGH, 2002, s. 8. ISBN 83-88408-48-8.
- Leksykon górniczy. Hasło: kopalnia soli. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 1989, s. 121. ISBN 83-216-0690-3.
- Sarmad Mahmud: Khewra Salt Mine, the second largest in the world (ang.). Business Recorder, 2016-10-31. [dostęp 2016-12-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-21)].
- Jakub Mazurek. Deformacje powierzchni w Otworowej Kopalni Doli „Barycz” w likwidacji. Czy mogą jeszcze powstać zapadliska?. „Górnictwo i Geoinżynieria”, s. 409, 2007. Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. ISSN 1732-6702.
- Jason Patinkin: Endangered camel caravans of the Ethiopian salt mines (ang.). Al Jazeera Media Network, 2016-01-13. [dostęp 2016-12-18].
- Katarzyna Poborska-Młynarska. Techniki eksploatacji ługowniczej w złożu solnym Łężkowic - z historii produkcji solanki na Podkarpaciu. „Geologia”. 35 (3), s. 394, 2009. Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie.
- IKS Solino. O firmie. Orlen. [dostęp 2016-12-18].
- Ryan Schwartz: The potential impact of climate change on the Lake Huron shoreline at Goderich (ang.). [dostęp 2016-12-18].
- „Technika poszukiwań geologicznych, geosynoptyka i geotermia”. 35, s. 46, 1996. Centrum Podstawowych Problemów Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN. ISSN 0304-520X.
- Krzysztof Zięba, Wiesław Kowalczyk: Urządzenia transportowe w Kopalni Soli Bochnia. W: Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury. T. 2. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2009, s. 368. ISBN 978-83-7493-459-6.
Media użyte na tej stronie
Erlebnisbergwerk Merkers - salt mine Merkers - Thuringia - Germany - 01.jpg
Autor: Norbert Nagel, Licencja: CC BY-SA 3.0
Salt mine Merkers, Thuringia, Germany.
Autor: Norbert Nagel, Licencja: CC BY-SA 3.0
Salt mine Merkers, Thuringia, Germany.
Slanic Salt Mine.jpg
Autor: Andrei Stroe, Licencja: CC BY-SA 2.5
Inside the Unirea salt mine from Slănic, Prahova, Romania
Autor: Andrei Stroe, Licencja: CC BY-SA 2.5
Inside the Unirea salt mine from Slănic, Prahova, Romania
Potash mine Moab NASA.jpg
In Utah, the miners pump water deep underground to reach the potash ore. Potash is soluble, so water dissolves it into a brine. That brine gets pumped into underground caverns, where the potash continues to dissolve. Eventually, a highly-concentrated brine is pumped all the way to the surface and into one of the evaporation ponds shown above.
In Utah, the miners pump water deep underground to reach the potash ore. Potash is soluble, so water dissolves it into a brine. That brine gets pumped into underground caverns, where the potash continues to dissolve. Eventually, a highly-concentrated brine is pumped all the way to the surface and into one of the evaporation ponds shown above.
As the water evaporates, potash and other salts crystallize out. This evaporation process typically takes about 300 days. The water is dyed bright blue to reduce the amount of time it takes for the potash to crystallize; darker water absorbs more sunlight and heat. The crystals of potash and salt are then sent to a facility to be separated through a flotation process.
In 2013, the United States produced about 970,000 metric tons of potash, about two percent of global production. The fertilizer industry consumed about 85 percent of the potash produced by the United States; the chemical industry used the rest. About 60 percent of the U.S. potash was the muriate type produced at the Moab mine.
Salt Mine, Nemocon, Colombia (5743986824).jpg
Autor: Pedro Szekely from Los Angeles, USA, Licencja: CC BY-SA 2.0
Autor: Pedro Szekely from Los Angeles, USA, Licencja: CC BY-SA 2.0
The salt mine in Nemocon, Colombia is definitely worth the visit. The mine was converted into a museum and tourist attractions. They constructed large reflection pools, which give an incredible depth effect. You stand next to the pool and have the feeling that you could take a big fall even though the pool is a foot or so deep.
ISO 200, 10mm, f13, (4 shots, 5 to 20 seconds). HDR processing in Photomatix using Details Enhancer. Imagenomics Noiseware noise reduction. In PS: smart sharpen, several curves adjustments in all channels and red and blue channels separately. Dodging and burning.
Apologies to my friends for not visiting lately. Spent some time in COlombia and when I got back work had really piled up. Getting back to normal now.