Kopiec Adama Mickiewicza w Sanoku

Kopiec Adama Mickiewicza w Sanoku
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sanok

Typ pomnika

kopiec

Projektant

Władysław Beksiński

Całkowita wysokość

9 m

Data budowy

1898–1912

Położenie na mapie Sanoka
Mapa konturowa Sanoka, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kopiec Adama Mickiewicza w Sanoku”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kopiec Adama Mickiewicza w Sanoku”
Położenie na mapie powiatu sanockiego
Mapa konturowa powiatu sanockiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Kopiec Adama Mickiewicza w Sanoku”
Ziemia49°33′43,920″N 22°11′58,538″E/49,562200 22,199594

Kopiec Adama Mickiewicza – kopiec położony na terenie parku miejskiego im. Adama Mickiewicza w Sanoku, na szczycie Góry Parkowej (364 m n.p.m.).

Pomnik na szczycie kopca

Historia

Sypanie kopca zostało rozpoczęte w 1898 roku (setna rocznica urodzin Adama Mickiewicza). Wówczas powstał niewielkich rozmiarów kopiec.

Następnie, z inicjatywy profesora gimnazjalnego Józefa Tomasika, jego objętość została powiększona przez młodzież szkolną na początku XX wieku; w tym celu w 1903 został zawiązany komitet obywatelski prowadzący zbiórkę na rzecz wzmocnienia i powiększenia kopca (prezesem był urzędnik oddziału budowniczego starostwa powiatu sanockiego inż. Wiktor Bronikowski, zastępcą prezesa prof. Józef Tomasik, sekretarzem i skarbnikiem prof. Antoni Bielak)[1][2][3][4][5][6][7][8], w połowie 1905 komitet powstały celem naprawy kopca nabył teren przy kopcu, należący do p. Tebinkowej[9]. Prace rozpoczęto 27 września 1905 (uczestniczyli w nich dobrowolnie mieszkańcy, w tym gimnazjaliści oraz uczennice sanockiego seminarium żeńskiego i szkoły wydziałowej[10], a pracę zainaugurował symbolicznie dyrektor sanockiego gimnazjum, Włodzimierz Bańkowski)[11], przebiegały nieregularnie z uwagi na malejący zapał gimnazjalistów[12], trwały do 1910[13][14].

Pierwotnie istniało zagrożenie, że sypany kopiec stoczy się w przepaść, jako że w planowanym miejscu jego utworzenia profesor gimnazjalny Antoni Kwiatkowski posadził dąb (który nie przetrwał), wobec czego kopiec przesunięto nad przepaść i 1906 był poprawiany[15]. Prace sypania kopca zostały ukończone w 1912[16].

W pierwszych latach XX wieku młodzież gimnazjalna corocznie w przeddzień uroczystości 3 Maja gromadziła krzewy jałowca zebrane na okolicznych Glinicach, po czym usypany stos paliła jako ognisko przy kopcu, zaś najwybitniejszy orator z grona działających w konspiracyjnym ruchu uczniów wygłaszał patriotyczne przemówienie[17][18].

Współczesność

W pierwszej poł. XX wieku na szczycie kopca zainstalowana była wieża triangulacyjna.

Wysokość kopca wynosi 9 m, a średnica podstawy kopca wynosi: 35 m.

Na jego szczycie znajduje się otoczony ogrodzeniem betonowy postument z inskrypcją "Adamowi Mickiewiczowi 1798-1898".

Edmund Słuszkiewicz napisał wiersz pamiątkowy pt. Kopiec Adama Mickiewicza[19].

Przypisy

  1. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 3, s. 3, 17 stycznia 1904. 
  2. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 49, s. 3, 4 grudnia 1904. 
  3. ↑ Kronika. Kopiec Mickiewicza + Odezwa (dodatek). „Gazeta Sanocka”, s. 3, Nr 23 z 5 czerwca 1904. 
  4. ↑ Nadesłane. „Gazeta Sanocka”, s. 4, Nr 118 z 1 kwietnia 1906. 
  5. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”, s. 3, Nr 146 z 14 października 1906. 
  6. ↑ Nadesłane. „Gazeta Sanocka”, s. 4, Nr 151 z 18 listopada 1906. 
  7. ↑ Na prowincji. Kopiec Mickiewicza. „Kurjer Lwowski”. Nr 306, s. 3, 4 listopada 1903. 
  8. ↑ Edmund Słuszkiewicz: Przewodnik po Sanoku i Ziemi Sanockiej. Sanok: Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, 1938, s. 62.
  9. ↑ Kronika. Kopiec Mickiewicza. „Gazeta Sanocka”, s. 4, Nr 77 z 18 czerwca 1905. 
  10. ↑ Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 4, Nr 16 z 21 kwietnia 1912. 
  11. ↑ Kronika. Kopiec Mickiewicza. „Gazeta Sanocka”, s. 3, Nr 92 z 1 października 1905. 
  12. ↑ Kronika. Słomiany ogień. „Gazeta Sanocka”. Nr 195, s. 3, 6 października 1907. 
  13. ↑ Andrzej Romaniak, Sanok. Fotografie archiwalne Tom I, Sanok 2009, s. 226
  14. ↑ Kronika. Kopiec Mickiewicza. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, Nr 2 z 8 maja 1910. 
  15. ↑ Wojciech Ślączka. Z Rady Miejskiej. „Gazeta Sanocka”. Nr 152, s. 3, 25 listopada 1906. 
  16. ↑ Józef Stachowicz: Gimnazjum Męskie w latach 1880–1958. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888-1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 52.
  17. ↑ Z odległości lat.... W: Franciszek Bielak: Z odległości lat. Wspomnienia i sylwetki. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1979, s. 34. ISBN 83-08-00193-9.
  18. ↑ Prawdopodobnie w 1904 ówczesny maturzysta Kazimierz Świtalski swoją przemowę zakończył okrzykiem Niech żyje Rewolucja!, co stało się przedmiotem zainteresowania władz żądających jego ukarania, jednak wsparcia udzielił wyznaczony do prowadzenia dochodzenia radca szkolny Kwiatkowski, który stwierdził, iż gimnazjalista wypowiedział słowa: Niech żyje ewolucja!; zob. Promieniowcy i Tekowcy w Sanoku (1905–1907). W: Franciszek Bielak: Z odległości lat. Wspomnienia i sylwetki. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1979, s. 69. ISBN 83-08-00193-9.
  19. ↑ Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 153-154.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Sanok location map.png
Autor: OpenStreetMap contributors, Licencja: ODbL
OpenStreepMap location map of Sanok, Poland:
  • top = 49.5905
  • bottom = 49.5234
  • left = 22.1468
  • right = 22.2844
Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
Powiat sanocki location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Kopiec Mickiewicza park Sanok 3.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kopiec Mickiewicza park Sanok
Legenda pomnik.svg
Symbol pomnika do legendy mapy
Kopiec Mickiewicza park Sanok 2.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kopiec Mickiewicza park Sanok