Kopiec Piłsudskiego w Krakowie
nr rej. A-607 z 22 czerwca 1981[1] | |
Widok na kopiec od zachodu | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Typ pomnika | |
Całkowita wysokość | 35 m |
Data budowy | |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
50°03′36″N 19°50′50″E/50,060000 19,847222 |
Kopiec Józefa Piłsudskiego (Kopiec Niepodległości, Kopiec Wolności, Sowiniec, Kopiec na Sowińcu[2], Mogiła Mogił[3]) – najwyższy z pięciu istniejących w Krakowie kopców[4], usypany na szczycie Sowińca (najwyższego wzniesienia Pasma Sowińca) znajdującego się w Lesie Wolskim, w zachodniej części Krakowa na terenie dzielnicy Zwierzyniec. Największy kopiec w Polsce.
Historia
Pomysłodawcą powstania kopca był por. Franciszek Supergan. W 1934 Związek Legionistów Polskich zatwierdził pomysł usypania kopca-pomnika walki narodu o niepodległość. W Warszawie powstał Komitet Budowy Kopca na czele którego stanął płk Walery Sławek. Kopiec rozpoczęto sypać 6 sierpnia 1934 r. w dwudziestą rocznicę wymarszu z Krakowa I kompanii kadrowej Legionów. Autorem projektu był Franciszek Mączyński, a kierownikami robót byli inż. Stanisław Kuźmiński, a później inż. Kacper Marchewka.
Po śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego postanowiono kopiec nazwać jego imieniem. Sypanie zakończono 9 lipca 1937 r. W kopcu złożono ziemię z wszystkich pól bitewnych I wojny światowej, na których walczyli Polacy, w tym ze szczytu Krzemieniuchy. W 1941 r. generalny gubernator Hans Frank wydał rozkaz zniwelowania kopca, który nie został wykonany[5].
Po II wojnie światowej władze starały się, aby kopiec wymazać z pejzażu miasta i ze świadomości krakowian. W 1953 r. przy użyciu czołgu usunięto ze szczytu kopca granitową płytę z wyrytym na niej Krzyżem Legionowym. Zniszczono wówczas cały stok kopca.
Nad kopcem czuwa Komitet Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego powstały w czerwcu 1980 r. W 1981 r. ruszyła akcja odnowy kopca. U jego podnóża spoczęła ziemia z pobojowisk II wojny światowej. Kopiec zaczęto nazywać Mogiłą Mogił.
W wyniku ulewnych deszczy w latach 1996 i 1997 65% zboczy kopca uległo procesowi podmycia (erozji) i zniszczenia. Remont kopca trwał 5 lat. W 2010 r. w wyniku intensywnych opadów 50-70 m² zbocza uległo zniszczeniu[3].
Wokół kopca znajduje się największa polana Lasu Wolskiego – Polana na Sowińcu z ławkami, wiatami, boiskiem i placem zabaw dla dzieci[6].
Galeria
Kopiec i okolica
Głaz narzutowy, ustawiony na pamiątkę 20 rocznicy wymarszu I Kadrowej i krzyż, przy wejściu na kopiec
Kopiec Piłsudskiego widziany z Kopca Kościuszki
Kopiec Piłsudskiego (po lewej) i Kopiec Kościuszki widziane z Kopca Kraka
Panorama z kopca
Wymiary
- wysokość: ok. 35 m (393,6 m n.p.m.)
- średnica podstawy: 111 m
- objętość: 130 tysięcy m³
- wysokość wzniesienia Sowiniec, na którym stoi: 358 m n.p.m.
Zobacz też
- Kopiec Piłsudskiego w Bronisławce
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 [dostęp 2010-12-03] .
- ↑ Zofia Dworak (red.), Plan Krakowa, nakład 75210 egz., Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1976, kwadrat 7B .
- ↑ a b PAP: Deszcz spowodował zniszczenia kopca Piłsudskiego.. gazeta.pl Wiadomości, 17 maja 2010. [dostęp 2010-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 maja 2010)]. (pol.).
- ↑ Kraków. Ile jest kopców w mieście i okolicy?, krajoznawcy.info.pl [dostęp 2018-01-10] .
- ↑ Rocznik Krakowski. T. 52 (1986). s. 127.
- ↑ Na podstawie tablic informacyjnych zamontowanych przy polanie
Bibliografia
- Jolanta Załęczny: Tradycje patriotyczne elementem kształtowania zbiorowej świadomości historycznej w II Rzeczypospolitej. Warszawa: 2017, s. 285-288. ISBN 978-83-65439-03-1.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Symbol pomnika do legendy mapy
Józef Piłsudski
Widok z kopca Piłsudskiego
Autor: Ansala, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kraków widziany z Kopca Piłsudskiego
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 3.0
Płyta z Krzyżem Legionowym na szczycie Kopca Piłsudskiego w Krakowie.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 3.0
Widok z Kopca Piłsudskiego na Kraków + opisy.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 3.0
Głaz narzutowy i krzyż przy wejściu na Kopiec Piłsudskiego w Krakowie.
Widok z kopca Piłsudskiego
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 3.0
Widok z Kopca Kraka na Kopiec Piłsudskiego (po lewej) i Kopiec Kościuszki (po prawej). Kraków 2016.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 3.0
Kopiec Piłsudskiego w Krakowie. Widok od wschodu. 2016
Autor: Ansala, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tatry widziane z Kopca Piłsudskiego
Fotografia grupowa osobistości biorących udział w budowie kopca. Widoczni m.in.: wojewoda krakowski Mikołaj Kwaśniewski (1. z lewej, łysy), Władysław Raczkiewicz (2. z lewej, stoi bokiem), prezydent Krakowa Mieczysław Kaplicki (5. z lewej, stoi bokiem), premier Walery Sławek (na prawo od M. Kaplickiego), minister poczt i telegrafów Emil Kaliński (na prawo od W. Sławka), wiceminister wyznań religijnych i oświecenia publicznego, ks. Bronisław Żongołłowicz (bokiem, w sutannie, trzyma kapelusz), gen. Edward Rydz-Śmigły (w środku, w mundurze), minister spraw wewnętrznych Marian Zyndram Kościałkowski (na prawo od E. Rydza-Śmigłego), szefa sztabu Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie, płk Tadeusz Roman Tomaszewski (najwyższy, w mundurze), wicewojewoda krakowski Piotr Małaszyński (2. z prawej).
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 3.0
Pawilon wystawowo-handlowy, znajdujący się koło Kopca Piłsudskiego i wraz z nim wybudowany. Kraków, 2016.
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
- N: 50.15 N
- S: 49.95 N
- W: 19.76 E
- E: 20.26 E
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 3.0
Kopiec Piłsudskiego w Krakowie. Widok od strony zachodniej. 2016
Piłsudski's Mound, Kraków.
Widok z kopca Piłsudskiego