Kopiec Powstania Warszawskiego

Kopiec Powstania Warszawskiego

Symbol Polski Walczącej na szczycie Kopca Powstania Warszawskiego
Państwo	Polska
Wysokość	121[1] m n.p.m.
Położenie na mapie Warszawy (c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Kopiec Powstania Warszawskiego
Położenie na mapie Polski Kopiec Powstania Warszawskiego
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Kopiec Powstania Warszawskiego
52°12′40″N 21°03′21″E/52,211111 21,055833

Kopiec Powstania Warszawskiego – sztuczne wzniesienie znajdujące się na Czerniakowie w warszawskiej dzielnicy Mokotów po południowej stronie ulicy Bartyckiej. Kopiec ten uchwałą Rady Miasta Stołecznego Warszawy z 24 marca 2004 został nazwany Kopcem Powstania Warszawskiego.

Historia

Pomysł usypania w Warszawie kopca z ruin miasta pojawił się już w 1945 r. Orędownikiem tego był inżynier Stanisław Gruszczyński – architekt z Biura Odbudowy Stolicy. Widział kopiec na Powiślu, a później przy ulicy Grzybowskiej, w pobliżu dzisiejszego Muzeum Powstania Warszawskiego. Autor koncepcji kilkukrotnie zmieniał nazwy kopca, proponując m.in.: „Pomnik Zburzonej Warszawy”, „Grób Warszawy” czy „Kopiec Wolności”. Gruszczyński zmarł w 1958 r. nie doczekawszy realizacji swojej idei^[2].

Sypanie obecnego kopca rozpoczęto po 1945, zwożąc na Czerniaków gruz ze zniszczonych warszawskich budynków^[3]. Był jednym z czterech tego typu miejsc na terenie miasta (pozostałe to: Kopiec Moczydłowski, Górka Szczęśliwicka oraz nieistniejący kopiec u wylotu ul. Krasińskiego)^[4].

Jeszcze w latach 60. XX wieku na kopiec wjeżdżały śmieciarki, zwalając tu gruz i śmieci. Stąd nazwa kopca używana w tych latach: „Zwałka”, „Śmieciara”^[5]. Na planie Warszawy wydanym w 1995 użyto nazwy kopca: „Góra Śmieci”^[5]. Na innych mapach bywał opisywany jako „Kopiec Czerniakowski”. W latach 60. i 70. wśród studentów Uniwersytetu Warszawskiego, którzy odbywali studium wojskowe w pobliskich barakach, obowiązywała nazwa „Kopiec (lub Kurhan) Kucejki” od nazwiska kapitana LWP (a później majora) Kucejki, który uczył w tym studium i był bohaterem niezliczonych anegdot^[5][6].

Na przełomie wieków u podnóża kopca od strony ulicy Bartyckiej leżał duży głaz granitowy z napisem: „GŁAZ POD KOPIEC KONSTYTUCJI 1791”^[5].

Około 1998 środowisko Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej z inicjatywy ppłk. Eugeniusza Ajewskiego ps. „Kotwa” zaproponowało uporządkowanie kopca i nazwanie go „Kopcem Pamięci Narodowej”. Po dyskusjach ze środowiskiem ŚZŻAK radni Warszawy podjęli 24 marca 2004 uchwałę o nadaniu nazwy „Kopiec Powstania Warszawskiego” kopcowi usytuowanemu po południowej stronie ulicy Bartyckiej^[7]. Z okazji 60. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego uporządkowano szczyt kopca i zbudowano schody umożliwiające wygodne dojście od ul. Bartyckiej.

Stan obecny

Na wyłożonej kostką płaszczyźnie zainstalowany jest kilkumetrowej wysokości symbol Polski Walczącej. Monument został zaprojektowany przez żołnierza Armii Krajowej, ppłk. inż. architekta Eugeniusza Ajewskiego. Po dwóch stronach monumentu umieszczono 2 tablice pamiątkowe. Pierwsza poświęcona jest pamięci żołnierzy AK, powstańców warszawskich i mieszkańców Warszawy pomordowanych i poległych w latach 1939–1944, a druga – twórcy monumentu. Na szczyt prowadzą schody, które od sierpnia 2004 noszą nazwę alei Godziny „W”^[8]. Wzdłuż schodów ustawione są setki małych drewnianych krzyży, w okresie rocznic powstańczych przepasanych biało-czerwonymi opaskami.

Tradycyjnie w dniu 1 sierpnia, w rocznicę wybuchu powstania warszawskiego, na kopcu o godz. 21:00 odbywają się uroczystości, w trakcie których następuje rozpalenie ogniska, ogniem przyniesionym przez „sztafetę pokoleń” z Grobu Nieznanego Żołnierza. W skład „sztafety pokoleń” wchodzą kombatanci, żołnierze, harcerze i strażnicy miejscy. Ognisko płonie przez 63 dni, do 3 października i jest utrzymywane przez Straż Miejską.

Ze szczytu kopca można podziwiać panoramę Warszawy w kierunku południowym i zachodnim.

U podstawy kopca, od strony parkingu przy ul. Bartyckiej znajduje się tablica/obelisk zaprojektowana przez arch. Roberta Drzazgę, informująca o historii powstania kopca i o jego nazwie.

Wokół kopca ma zostać urządzony park akcji „Burza” o powierzchni 8,1 ha^[9].

Dane

• wysokość względna: ok. 31 m (121 m n.p.m.)^[1]
• prowadzące od 2004 schody na Kopiec są najdłuższymi w Warszawie – mają 350 stopni i 35 spoczników.

Zobacz też

• Pomnik Powstania Warszawskiego
• Pomnik Polegli Niepokonani

Galeria

Panorama Warszawy w kierunku południowym i zachodnim ze szczytu Kopca Powstania Warszawskiego

Przypisy