Kopiec Wolności

Kopiec Wolności

Kopiec Wolności w tle Jeziora Maltańskiego
Państwo	Polska
Miejscowość	Poznań
Typ pomnika	kopiec
Data budowy	3 maja 1919–1922
Ważniejsze przebudowy	17 maja 1984–2019
Data likwidacji	1939
Położenie na mapie Poznania Kopiec Wolności
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kopiec Wolności
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Kopiec Wolności
52°23′54,25″N 16°58′42,79″E/52,398403 16,978553

Kopiec Wolności – kopiec znajdujący się w Poznaniu, na prawym brzegu Warty w dzielnicy Malta, na osiedlu administracyjnym Chartowo^[1]; pierwotnie usypany dla uczczenia zwycięskiego powstania wielkopolskiego i przyłączenia regionu do niepodległej Polski. Odbudowany^[2] ma symbolizować szeroko rozumianą wolność jako największą wartość człowieka.

Historia Kopca

Kopiec pierwotny

Zamiar budowy kopca powstał już w 1917, kiedy to planowano w tajemnicy przed zaborcą budowę wielkiego Parku Ludowego na obecnych terenach maltańskich, które były najpopularniejszym miejscem rekreacji Polaków poznańskich – można tu było swobodnie rozmawiać po polsku, ćwiczyć, a ponadto mieszkało tu niewielu Niemców. Planowano boiska, łazienki i domy gimnastyczne^[3].

Uroczysta inauguracja budowy Kopca Zmartwychwstania (bo tak początkowo był nazywany) przypadała w dniu święta narodowego – 3 maja 1919 roku. Przez miasto przeszedł pochód, w którym uczestniczyli między innymi: prezydent, prymas Polski oraz ministrowie, a przemówienie wygłosił jeden z inicjatorów budowy – ksiądz kanonik Łukomski^[4]. W pracach budowlanych, oprócz mieszkańców Poznania i Wielkopolski, udział brali także – przybywający indywidualnie – goście z innych terenów Polski. Ostateczna bryła kopca uformowała się w 1922 roku. Pomnik osiągnął wysokość 94 metrów n.p.m., co pozwoliło mu wznieść swój szczyt 17 metrów nad poziom szosy Kobylepolskiej (obecnie ul. abpa. Baraniaka). Został rozebrany w czasie okupacji hitlerowskiej, poprzez niewolniczą pracę; często tych samych ludzi, którzy go usypywali.

Usytuowanie kopca odbiegało nieco od dzisiejszego, który jest częściową repliką poprzedniego.

Obecny

Tor saneczkowy Malta Ski na tle kopca

W 1979 roku podjęto decyzję o remoncie niecki wybudowanego w latach 50. Jeziora Maltańskiego, w celu przygotowania go do odbycia Mistrzostw Świata w Kajakarstwie, których gospodarzem miał być Poznań w sierpniu 1990 roku. W okresie Polski Ludowej ze względów politycznych nie było planów odbudowy przedwojennego Kopca Wolności. Jednak, aby pogłębić jezioro i przywrócić jego parametry jako toru regatowego, należało wydobyć z jego dna, a następnie wywieźć ogromne ilości ziemi. Koszty jej transportu byłyby zbyt wysokie, dlatego w pobliżu zbiornika postanowiono usypać wzniesienie, którego projektodawcą był Klemens Mikuła^[5]. Żeby nikt nie został posądzony przez komunistyczną władzę o ukryte zamiary odbudowy wolnościowego pomnika, oficjalnym powodem usypania wzgórza było zagospodarowanie na Malcie kompleksu sportowo-rekreacyjnego (m.in. z całorocznym stokiem narciarskim, torem saneczkowym oraz polem do nauki gry w golfa). Kopiec ma wysokość 100^[6] metrów n.p.m., nadal jednak pozostaje w swojej niedokończonej formie z powodu problemów terenowo-prawnych.

17 maja 1984 decyzją prezydenta Poznania Andrzeja Wituskiego^[3] utworzono Społeczny Komitet Odbudowy Kopca Wolności, którego prezesem został prof. Jerzy Bogucki. Oficjalne zlecenie na realizację kopca złożono 27 czerwca 1985. W sierpniu 1986 zlecono prace budowlane Zakładowi Zadrzewień Zieleni i Rekultywacji LOP. Teren budowy przygotowano do końca 1987^[7].

W 2004 roku powstało stowarzyszenie Kopiec Wolności w Poznaniu, którego zamiarem jest sfinalizowanie budowy Kopca Wolności. Odtworzony kopiec ma być wyższy od swego poprzednika i wznosić się na około 30 metrów ponad powierzchnię ulicy, a na jego szczycie planowana jest platforma widokowa z ławeczkami i rzeźbą ptaka wzbijającego się do lotu; na skraju zaś murek z ukrytymi lampami^[6].

Kopiec Wolności oficjalnie otworzył w setną rocznicę odzyskania niepodległości wiceprezydent Poznania Mariusz Wiśniewski^[8].

Przypisy

Bibliografia

• TuTej: Konrad Tuszewski: Kopiec Wolności (pol.). [dostęp 2009-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 marca 2016)].
• Kopiec Wolności (pol.). [dostęp 2009-02-09].

Linki zewnętrzne

• Stowarzyszenie Kopiec Wolności w Poznaniu