Kordzik

Polski kordzik Oficera Sił Powietrznych z okresu PRL
Niemiecki kordzik oficera SA z okresu III Rzeszy

Kordzik – krótka broń biała, o budowie sztyletu[1]. Jest bronią paradną, używaną w charakterze ceremonialnym, jako wyznacznik: stopnia wojskowego, piastowanego urzędu, funkcji, lub przynależności do określonej organizacji[2].

Historia

Kordzik wywodzi się ze średniowiecznej mizerykordii - sztyletu służącego do dobijania rannych na polu bitwy.

Jako dystynkcyjna broń mundurowa, pojawił się w XIX wieku na wyposażeniu oficerów i podoficerów, w służbach w których noszenie długiej bocznej broni białej było utrudnione. Stosowano je także w niektórych formacjach cywilnych. Nazwa „kordzik” wywodzi się od korda, będącego stosunkowo długą sieczną bronią białą, popularną w późniejszym okresie średniowiecza[3]. Kordziki w roli regulaminowej broni bocznej pojawiły się w angielskiej marynarce wojennej pod koniec XVIII wieku, a szerokie ich zastosowanie przypadło na wiek XIX.

Kordzik w Polsce

W Polsce, po odzyskaniu niepodległości w listopadzie 1918 roku pierwsza regulaminowa broń krótka w marynarce wojennej nosiła miano sztyletu, w połowie lat dwudziestych zmieniono jej nazwę na kordzik[4]. W okresie międzywojennym noszono go w czasie uroczystości na skórzanych rapciach do pasa z koalicyjką. Kordzik noszony był przez oficerów Lotnictwa, Marynarki Wojennej, załóg pociągów pancernych, artylerii zmotoryzowanej i czołgistów. Zaraz po II wojnie światowej kordzik nie był używany. Przedwojenny zwyczaj noszenia kordzika lotniczego przywrócono dopiero rozkazem MON nr 30 z 14 czerwca 1958 r. W Polsce obecnie noszony przez oficerów i chorążych do munduru galowego w Marynarce Wojennej i lotnictwie zawieszony na rapciach na wysokości lewego uda na równi z dolną krawędzią marynarki.

Zobacz też

Przypisy

  1. kordzik, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-01-28].
  2. Honorowy kordzik górniczy - Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu 2021, muzeumgornictwa.pl [dostęp 2021-01-28].
  3. Jarosławski 2022 ↓, s. 8.
  4. Jarosławski 2022 ↓, s. 10.

Bibliografia

  • Janusz Jarosławski: Kordziki Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Madex, 2022. ISBN 978-83-960477-1-7.

Media użyte na tej stronie

Kordzik Wojska Lotnicze PRL.JPG
Autor: Artur Andrzej, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kordzik Wojsk Lotniczych w okresie PRLu. Długość całkowita (z założoną pochwą) 37 cm.
SA officer dagger model 1933 at Great Patriotic War museum in Smolensk.jpg
Autor: Vitaly V. Kuzmin, Licencja: CC BY-SA 4.0
Кинжал офицера SA образца 1933 года