Koreanosaurus

Koreanosaurus

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury ptasiomiedniczne
Infrarząd	ornitopody?
Rodzaj	Koreanosaurus Huh et al., 2011
Gatunki
K. boseongensis Huh et al., 2011

Koreanosaurus – rodzaj dinozaura ptasiomiednicznego żyjącego w późnej kredzie (santon lub kampan) na terenach dzisiejszej Azji; jest to pierwszy znany ze stosunkowo kompletnego materiału kopalnego dinozaur odkryty w Korei Południowej. Gatunkiem typowym jest K. boseongensis, którego holotypem jest materiał kopalny oznaczony KDRC-BB2 (z zachowanymi pięcioma kręgami szyjnymi, siedmioma kręgami grzbietowymi, siedemnastoma żebrami, niemal kompletnymi obiema łopatkami, kośćmi kruczymi – połączonymi w kości łopatkowo-krucze – i mostkiem, częścią lewej kości ramiennej, niekompletną prawą kością ramienną oraz częścią lewej kości łokciowej i lewej kości promieniowej), zaś paratypem – materiał oznaczony KDRC-BB3 (niekompletna kość krzyżowa, część lewej kości biodrowej i lewej kości kulszowej, kompletna lewa kość udowa, piszczelowa i strzałkowa oraz niekompletny lewy stęp i śródstopie); holotyp i paratyp odkryto w odległości zaledwie 2 metrów od siebie i możliwe jest, że w rzeczywistości są to skamieniałości tego samego osobnika. Dodatkowo zdaniem autorów gatunek ten reprezentuje też materiał kopalny oznaczony KDRC-BB1 z zachowaną niekompletną prawą kością udową, częścią lewej kości piszczelowej i jednym kręgiem ogonowym. Skamieniałości Koreanosaurus odkryto niedaleko wsi Seonso w powiecie Boseong w południowokoreańskiej prowincji Chŏlla Południowa. Do autapomorfii K. boseongensis należą m.in. wydłużone kręgi szyjne, stosunek długości kości piszczelowej do długości kości udowej wynoszący 1,07/1 oraz przednio-tylne wydłużona głowa kości udowej tworząca kąt rozwarty 135° z trzonem kości udowej. Jeśli KDRC-BB2 i KDRC-BB3 rzeczywiście są kośćmi tego samego osobnika, do autapomorfii K. boseongensis należy dodać bardzo rozwinięty pas barkowy i kości ramienne, bowiem w takim wypadku u tego gatunku kość ramienna i łopatka byłyby dłuższe od kości udowej^[1].

Według autorów jego opisu Koreanosaurus był jednym z najbardziej bazalnych znanych ornitopodów; autorzy sugerują jego bliskie pokrewieństwo z kladem obejmującym północnoamerykańskie rodzaje Orodromeus, Oryctodromeus i Zephyrosaurus^[1]. Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Boyda (2015) potwierdziła bliskie pokrewieństwo Koreanosaurus z wymienionymi trzema rodzajami; zarazem jednak według tej analizy Koreanosaurus i jego najbliżsi krewni nie byli ornitopodami. Analiza wykazała ich przynależność do rodziny Parksosauridae, będącej taksonem siostrzanym do kladu Cerapoda (obejmującego ornitopody, pachycefalozaury i ceratopsy)^[2].

Koreanosaurus wyróżniał się wśród bazalnych dinozaurów ptasiomiednicznych budową ciała, w szczególności długą szyją, wydłużonymi i masywnymi kończynami przednimi i pasem barkowym, proporcjonalnie krótkimi kończynami tylnymi i stosunkiem długości kości piszczelowej do kości udowej; zdaniem autorów jego opisu te różnice wiązały się też z innym trybem życia. Większość bazalnych ptasiomiednicznych była dwunożnymi zwierzętami przystosowanymi do szybkiego biegu; Koreanosaurus prawdopodobnie był czworonożny. Według autorów K. boseongensis, podobnie jak jego prawdopodobny bliski krewny Oryctodromeus, mógł być dinozaurem kopiącym nory. Duże rozmiary kończyn przednich mogły być przystosowaniem do kopania w ziemi, a duże kości łopatkowo-krucze mogły być miejscem przyczepu rozwiniętych mięśni kończyn przednich. Dzięki rozwartemu kątowi, jaki głowa kości udowej tworzyła z jej trzonem, Koreanosaurus mógł być zdolny do szerokiego rozstawiania kończyn tylnych dla lepszej podpory w trakcie kopania, tak jak robią dzisiejsze kretowate i krety workowate^[1].

Przypisy