Korek drogowy

Korek na autostradzie spowodowany wypadkiem drogowym

Przykład zakorkowania przez samochody (czerwone) niemogące zjechać ze skrzyżowania

Ambulans utknął w korku

Korek na ulicy Słomińskiego w Warszawie

Korek drogowy – czasowe zatrzymanie lub znaczne spowolnienie ruchu (zator) na drodze, które spowodowane jest najczęściej przez awarię, wypadek czy nadmierny ruch drogowy^[1][2].

Korek powstaje, kiedy liczba pojazdów opuszczających odcinek drogi w określonym kierunku jest mniejsza od liczby pojazdów wjeżdżających na niego. Brak możliwości opuszczenia drogi przez pojazdy w przewidzianym czasie może być spowodowany niedrożnym skrzyżowaniem, ograniczeniem prędkości na odcinku lub liczby dostępnych pasów ruchu^[3]. Zjawisku kongestii towarzyszą zwiększone emisje hałasu i gazów^[4].

Powody utrudnień drogowych

Do głównych przyczyn zatorów ulicznych zaliczane są następujące procesy zachodzące w przestrzeni miejskiej^[5]:

• szybszy wzrost poziomu motoryzacji w strefie podmiejskiej niż w centrum
• wzrost udziału komunikacji indywidualnej kosztem zbiorowej
• wzrost ruchu w strefie podmiejskiej, w okolicach wielkopowierzchniowych obiektów handlowych (WOH), oraz między miastem a strefą podmiejską
• nierównomierny rozkład dobowy ruchu oraz tygodniowy (szczyt weekendowy).

Zapobieganie powstawaniu korków

Intuicyjne rozwiązanie problemu korków – budowa dodatkowych dróg i poszerzanie istniejących – okazuje się w analizie naukowej niewłaściwe. W praktyce zachodzi bowiem zjawisko opisane przez paradoks Bressa oraz prawo Lewisa-Mogridge'a. Dodatkowe drogi paradoksalnie zwiększają korki, ponieważ prowadzą do ich intensywniejszego skupienia w najwęższych gardłach systemu. Paradoks Downsa-Thomsona opisuje ponadto, że największy wpływ na redukcję korków ma sprawność publicznego transportu zbiorowego: średni czas przejazdu prywatnym samochodem jest bezpośrednio proporcjonalny do średniego czasu przejazdu komunikacją zbiorową. Z tego powodu, działania ukierunkowane na bezpośrednie, miejscowe zmniejszanie kongestii przynoszą krótkotrwały efekt. Nowa przepustowość jest impulsem do wzrostu natężenia ruchu, czego następstwem jest ponownie osiągana krytyczna przejezdność^[6].

Do inwestycji, które mogą złagodzić utrudnienia w ruchu drogowym należy zaliczyć:

• realizacja restrykcyjnej polityki parkingowej – poprzez np. budowę parkingów Park&Ride
• wdrożenie systemu Car-sharing
• budowę węzłów przesiadkowych
• inwestycje ukierunkowane na rozwój transportu zbiorowego i ekologicznych środków transportu (np. rozwój rowerów publicznych zintegrowanych z komunikacją publiczną)
• stworzenie „zielonej fali” na drogach głównych w celu usprawnienia płynności ruchu.

Praktyczne sposoby na omijanie zatorów

Wymiana informacji o korkach odbywa się między kierowcami za pomocą radia amatorskiego CB^[7], informacji ogłaszanych przez rozgłośnie radiowe (w tym system TMC) oraz udostępnianych przez Internet w ramach aplikacji nawigacji samochodowych lub aplikacji mobilnych wykorzystujących GPS^[8].

Korki na świecie

Korki pojawiają się regularnie w większych miastach czy na najbardziej uczęszczanych odcinkach autostrad. Według badań amerykańskiej firmy INRIX, najbardziej zakorkowanymi miastami na świecie są od lat są metropolie europejskie oraz amerykańskie^[9][10]. Lista najbardziej zakorkowanych miast oraz państw^[11] na świecie:

Konsekwencje finansowe kongestii

W Stanach ekonomiczne koszty zatorów ulicznych, zużytej energii i straconego czasu, oszacowano na blisko 150 miliardów dolarów rocznie (tyle co roczne PKB Węgier). Koszty związane ze zdrowiem społeczeństwa oszacowano na kolejne 300 miliardów dolarów^[12][13].

Polska

Raport Deloitte i Targeo.pl (2014) wskazał, że biorąc za kryterium czas i koszty, najbardziej narażeni na korki są kierowcy w Krakowie, Wrocławiu i Poznaniu. Straty finansowe spowodowane korkami w 7 największych miastach Polski są szacowane na 3,46 mld zł rocznie. Według raportu średni dzienny koszt na kierowcę spowodowany korkami w 2013 r. wynosił 11 złotych^[14].

Znaki drogowe

Znak drogowy A-33

Polskie prawo o ruchu drogowym obejmuje znak drogowy "A-33 - Zator drogowy", informujący o tworzeniu się zatorów. Znak ten stawiany jest przed odcinkami dróg, na których ze względu na wzmożony ruch pojazdów często ma miejsce tamowanie ruchu, a unieruchomione samochody mogą nie być wtedy w odpowiednim czasie zauważone przez kierowców pojazdów, które nadjeżdżają^[15]. Często jednak znak ten ustawiony jest "na stałe", niezależnie od rzeczywistej sytuacji drogowej, w miejscach szczególnie często tworzących się korków drogowych^[16].

Ciekawostki

Najdłuższym zanotowanym korkiem na świecie był zator w São Paulo 23 maja 2014 roku. Sięgał on długości 344 kilometrów^[17].

Przypisy