Kormoran szorstkodzioby

Kormoran szorstkodzioby
	Leucocarbo carunculatus
	(J. F. Gmelin, 1789)
	; kormoran szorstkodzioby (po prawej) –; ilustracja z; A History of the Birds of New Zealand (1888)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	głuptakowe
Podrząd	głuptakowce
Rodzina	kormorany
Rodzaj	Leucocarbo
Gatunek	kormoran szorstkodzioby
Synonimy
	Phalacrocorax imperialis King, 1831; Phalacrocorax cirrhatus Sclater & Salv., 1868; Graculus carunculatus Finsch, 1870; Phalacrocorax carunculatus Sclater & Salv., 1870; Pelecanus carunculatus Gmelin, 1789;
	Phalacrocorax imperialis King, 1831; Phalacrocorax cirrhatus Sclater & Salv., 1868; Graculus carunculatus Finsch, 1870; Phalacrocorax carunculatus Sclater & Salv., 1870; Pelecanus carunculatus Gmelin, 1789;
Podgatunki
	L. c. carunculatus (J. F. Gmelin, 1789); L. c. chalconotus (G. R. Gray, 1845); L. c. onslowi (H. O. Forbes, 1893); L. c. stewarti (Ogilvie-Grant, 1898);
	L. c. carunculatus (J. F. Gmelin, 1789); L. c. chalconotus (G. R. Gray, 1845); L. c. onslowi (H. O. Forbes, 1893); L. c. stewarti (Ogilvie-Grant, 1898);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie

Kormoran szorstkodzioby (Leucocarbo carunculatus) – gatunek dużego ptaka z rodziny kormoranów (Phalacrocoracidae). Zamieszkuje obszar Nowej Zelandii.

Systematyka

Wyróżniono cztery podgatunki L. carunculatus^[8]:

L. carunculatus carunculatus – kormoran szorstkodzioby – północno-wschodnia część Wyspy Południowej
L. carunculatus chalconotus – kormoran nowozelandzki – wschodnia Wyspa Południowa
L. carunculatus onslowi – kormoran plamisty – Wyspy Chatham
L. carunculatus stewarti – kormoran zmienny – Wyspa Stewart, południowa Wyspa Południowa

Taksony te często podnoszone są do rangi odrębnych gatunków^[9]^[10].

Dla Europejczyków kormoran szorstkodzioby został odkryty w maju 1773, kiedy Johann Reinhold Forster odłowił jeden okaz w Queen Charlotte Sound podczas wyprawy Jamesa Cooka^[11].

Morfologia

Kormorany szorstkodziobe na Blumine Island (u północno-wschodnich wybrzeży Wyspy Południowej)

Długość ciała do 76 cm, masa ciała – około 2,5 kg^[6]. Podgardle, pierś i brzuch białe. Głowa, szyja i grzbiet czarne, skóra głowy (maska) pomarańczowoczerwona. Niebieska obwódka pod oczami, na dziobie łata z żółtawych brodawek.

Ekologia

Kormorany szorstkodziobe gnieżdżą się na skałach. Żywią się rybami żyjącymi w okolicy dna; trzon ich diety stanowią flądry Arnoglossus scapha. Prawdopodobnie ptaki tego gatunku nie wyprowadzają lęgów regularnie co roku. U kormorana szorstkodziobego okres lęgowy trwa przeważnie w maju i czerwcu. Gniazdo to platforma z gałęzi i wodorostów spojonych guanem. Zniesienie liczy 1–3 jasnoniebieskie jaja. Brak informacji na temat inkubacji czy czasu do opierzenia się młodych^[11].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) taksony wchodzące w skład L. carunculatus sklasyfikowano jako trzy odrębne gatunki i nadano im następujące kategorie zagrożenia:

carunculatus – VU (narażony na wyginięcie)^[7]
onslowi – CR (krytycznie zagrożony)^[12]
chalconotus (obejmuje też takson stewarti) – VU (narażony na wyginięcie)^[13]

Przypisy

↑ Leucocarbo carunculatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ P.P. King. Characters of New Genera and Species of Birds from the Straits of Magellan. „Proceedings of the Committee of Science and Correspondence of the Zoological Society of London”, s. 30, 1831. (ang.).
↑ Ibis, 1868, p. 189.
↑ J. f. O. 1870, p. 375.
↑ Ibis, 1870, p. 500.
↑ ^a ^b Orta, J., Jutglar, F., Garcia, E.F.J., Kirwan, G.M. & Boesman, P.: Rough-faced Shag (Phalacrocorax carunculatus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2014. [zarchiwizowane z tego adresu (13 grudnia 2015)].
↑ ^a ^b BirdLife International, Leucocarbo carunculatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2020-03-01] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Phalacrocoracidae Reichenbach, 1849-50 (1836) - kormorany - Cormorants (wersja: 2021-07-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-23].
↑ F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Storks, frigatebirds, boobies, cormorants, darters. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-03-01]. (ang.).
↑ John H. Boyd III: Phalacrocoracidae: Cormorants Reichenbach, 1849-50 (1836). [w:] Aves—A Taxonomy in Flux: Version 3.06a [on-line]. John Boyd's Home Page. [dostęp 2020-03-01]. (ang.).
↑ ^a ^b New Zealand king shag. [w:] Miskelly, C.M. (red.) New Zealand Birds Online [on-line]. [dostęp 2021-09-13].
↑ BirdLife International, Leucocarbo onslowi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2020-03-01] (ang.).
↑ BirdLife International, Leucocarbo chalconotus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2020-03-01] (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia okazu muzealnego
Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy – kormoran szorstkodzioby L. (c.) carunculatus. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Zdjęcia i krótkie filmy – kormoran nowozelandzki L. (c.) chalconotus i kormoran zmienny L. (c.) stewarti. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Zdjęcia i krótki film – kormoran plamisty L. (c.) onslowi. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Leucocarbo carunculatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[zs-2] P.P. King. Characters of New Genera and Species of Birds from the Straits of Magellan. „Proceedings of the Committee of Science and Correspondence of the Zoological Society of London”, s. 30, 1831. (ang.).

[ibis-3] Ibis, 1868, p. 189.

[jfo-4] J. f. O. 1870, p. 375.

[ibis2-5] Ibis, 1870, p. 500.

[hbwa-6] Orta, J., Jutglar, F., Garcia, E.F.J., Kirwan, G.M. & Boesman, P.: Rough-faced Shag (Phalacrocorax carunculatus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2014. [zarchiwizowane z tego adresu (13 grudnia 2015)].

[iucn-7] BirdLife International, Leucocarbo carunculatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2020-03-01] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-8] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Phalacrocoracidae Reichenbach, 1849-50 (1836) - kormorany - Cormorants (wersja: 2021-07-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-23].

[ioc-9] F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Storks, frigatebirds, boobies, cormorants, darters. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-03-01]. (ang.).

[tif-10] John H. Boyd III: Phalacrocoracidae: Cormorants Reichenbach, 1849-50 (1836). [w:] Aves—A Taxonomy in Flux: Version 3.06a [on-line]. John Boyd's Home Page. [dostęp 2020-03-01]. (ang.).

[nzb-11] New Zealand king shag. [w:] Miskelly, C.M. (red.) New Zealand Birds Online [on-line]. [dostęp 2021-09-13].

[iucn2-12] BirdLife International, Leucocarbo onslowi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2020-03-01] (ang.).

[iucn3-13] BirdLife International, Leucocarbo chalconotus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2020-03-01] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne