Korona (atrybut)

Korona

Korona (od łac. corona – „wieniec”[1]) – najpowszechniejszy atrybut władzy monarszej, używana m.in. przez cesarza, króla, czy księcia. Korona jest noszona na głowie monarchy. Pojęcie korona rozszerza się także na mitry książęce (czy też analogicznie przysługującej innej godności arystokratycznej).

W starożytności rolę korony pełnił wieniec, typowo z liści laurowych. W armii rzymskiej wieńce były nagrodą dla wyróżniających się żołnierzy (funkcjonalny odpowiednik obecnych orderów, np. corona muralis – odznaczenie dla pierwszego, który wdarł się na mury obleganego miasta) i, w zależności od zasług, miały różne kształty i były z innych materiałów (od trawy do złotych listków). Złoty wieniec stał się stąd oficjalnym atrybutem cesarza rzymskiego jako zwierzchnika armii.

Koronę na wzór trwałego kielicha wieńczącego owoc granatu właściwego miał być atrybutem władzy biblijnego króla Salomona i wzorem dla analogicznych ozdób głowy innych władców[2].

W późniejszych czasach koronę wykonywano jako metalową obręcz, zwykle ze złota lub srebra. Korona mogła zawierać również klejnoty i inne elementy dekoracyjne. Raz wykonana korona dla jednego władcy przechodzi na jego następców. W wielu monarchiach wykonywane były zgodnie z nowszą modą nowe korony, czasem stare bywały modernizowane. Najstarsze korony, nawet nieużywane podczas uroczystości koronacyjnych, przechowywane były jako szczególnie cenne relikwie świadczące o kontynuacji historycznej państwa. Podczas procesu koronacji głównym elementem uroczystości jest włożenie korony na głowę monarchy.

Nie we wszystkich monarchiach korona jest używana jako fizyczny przedmiot. Przykładowo w Królestwie Belgii, które powstało dopiero w XIX w., korona nigdy nie była i nie jest stosowana (z wyjątkiem atrybutu heraldycznego).

Wygląd korony w tradycji europejskiej

Tradycyjnie korona wykonana jest ze złota, lub innego cennego metalu. Zdobiona jest szlachetnymi kamieniami, perłami itp. Stanowi obręcz, na której umieszczone są fleurony, czyli stylizowane, na przemian większe i mniejsze kwiaty lilii lub liście akantu. W przypadku koron zamkniętych występują krzyżujące się kabłąki zwieńczone sferą z krzyżem, lub kulą.

Manierystyczna korona królewska (corona clausa) wykonana najprawdopodobniej dla Stefana Batorego według projektu Willema van den Blocke, ok. 1584 r.[3]

Podstawowe formy korony to:

  • korona otwarta (łac. corona aperta) – prosta forma korony, używana przez niesuwerennych panów feudalnych, arystokrację, a do połowy XIII wieku także przez innych monarchów, z wyjątkiem cesarza.
  • korona zamknięta (łac. corona clausa) – początkowo używana jedynie przez cesarza, a od połowy wieku XIII, gdy idea państwa uniwersalistycznego z cesarzem na szczycie hierarchii władzy, ustępuje miejsca idei suwerennej władzy królewskiej sprawowanej w państwie narodowym, odrzucona zostaje myśl o prymacie cesarza i papieża. Według tradycji anglo-normadzkiej, jako pierwszy koronę zamkniętą kazał sporządzić dla siebie Wilhelm Zdobywca w 1066 r. W zgodzie z ideą suwerenności państwowej, królowie stopniowo zaczynali jako oznak swej władzy używać koron zamkniętych: uczynili tak władcy francuscy i angielscy, następnie królowie Szkocji, Szwecji, Danii. W Polsce korona zamknięta pojawia się w ikonografii królewskiej za rządów Jana Olbrachta i Aleksandra.

Mitra jest szczególną rodzajem nakrycia głowy władców i arystokracji, będący formą czterodzielnej korony bez metalowej obręczy, obszyta gronostajowym futrem. Jej przykładem jest kapelusz elektorski, korona Fürsta i oznaki godności kniaziów litewsko-ruskich. Formę mitry miały także np. korony cesarskie Austrii i Rosji.

Typy koron monarszych

Korona koronacyjna

Korona koronacyjna to dawniej (i obecnie w Wielkiej Brytanii i Tonga) główna korona w danej monarchii. Używana jest jedynie podczas uroczystej ceremonii koronacji. Używana była także podczas pogrzebów królewskich, gdy w danej monarchii nie istniała tradycja wykonywania osobnej korony do tej uroczystości.

Korona homagialna

Korona ta była fakultatywnym insygnium monarszym. Stosowna była podczas ceremonii hołdów lennych.

Korona egzekwialna

Korona, którą nakłada się na trumnę zmarłego monarchy, na czas ceremonii pogrzebowych, egzekwii. Jako koronę egzekwialną stosuje się koronę państwową, lub może to być osobny przedmiot wykonany jedynie jako atrybut do tego typu celebracji. Takimi koronami była kiedyś obecna korona państwowa Hiszpanii. W czasach nowożytnego królestwa Włoch natomiast na trumnę nakładano średniowieczną Żelazną Koronę. Korona Szwedzka została wykorzystana w 1632 roku jako korona egzekwialna podczas uroczystości pogrzebowych Zygmunta III Wazy

Korona grobowa

Typ korony, która była nakładana na głowę zmarłego monarchy i wraz z innymi insygniami grobowymi, wkładana wraz z ciałem do grobowca.

Korona prywatna

Typ korony niemającej żadnej oficjalnej symboliki, czy znaczenia państwowego. Stanowi prywatną własność monarchy, lub domu panującego.

Korona królowej

Jest to oficjalna korona małżonki monarszej. Używana podczas koronacji, lub innych uroczystości.

Korona państwowa

Insygnia grobowe Kazimierza III Wielkiego. Od góry: korona, jabłko, berło

Główna korona koronacyjna z czasem przybrała formę korony państwowej, która utożsamiona była nie tylko z ciągłością władzy, ale jako najwyższy klejnot państwowy stała się uświęconym symbolem narodu. Obecnym przykładem takiej korony jest korona koronacyjna władców brytyjskich – korona św. Edwarda.

W niektórych królestwach uznawano, że koronacja może nastąpić tylko przy użyciu jednej, takiej korony, która mogła być stopniowo przerabiana, ale musiała zachować ciągłość istnienia jako to samo insygnium. W takiej sytuacji czasowa utrata korony uniemożliwiała koronację. Takimi koronami są np. korony Węgier i Czech, opisane niżej, jako kojarzone z dziedzictwem konkretnego władcy, zwłaszcza będącego świętym Kościoła katolickiego.

W Polsce ciągłość istnienia tej samej korony, była co do zasady warunkiem koronacji, jednak z uwagi na kradzież polskich insygniów, czy inne zawirowania historyczne polscy królowie zmuszeni byli wykonywać kolejne korony. Wskutek działań zaborców wszystkie średniowieczne polskie korony królewskie zostały zniszczone i żadna nie zachowała się do dnia dzisiejszego. W Polsce znajduje się natomiast inna autentyczna korona królewska, należąca niegdyś do królowej Czech Blanki de Valois, tzw. korona średzka znaleziona w 1988 r. w skarbie w Środzie Śląskiej.

Korona jako państwo

Skutkiem utożsamiania korony z ciągłością władzy i symbolu narodu spowodowało rozszerzenie pojęcia „korony”. Zaczęło ono oznaczać całe państwo (np. korona francuska, korona angielska itd. – ale nie korona Francji, Anglii). Korona polska (Korona Królestwa Polskiego, łac. Corona Regni Poloniae) to nazwa państwa stosowana od XIV wieku (wymiennie z formą: Królestwo Polskie). Od momentu unii lubelskiej, w odróżnieniu od Litwy, czyli Wielkiego Księstwa Litewskiego oznaczała ziemie należące do Królestwa Polskiego.

Korona świętego Stefana – symbol władzy na Węgrzech, a później określenie całych Węgier. Korona świętego Wacława – jw., ale termin odnosi się do obszaru władanego przez królów Czech (czyli Czechy, Morawy, Śląsk i Łużyce). Termin ten powstał za cesarza Karola IV.

Korona papieska

Szczególny charakter ma korona papieża. Składa się z trzech diademów (z tego powodu zwana jest też w łac. triregnum), jest wysadzana kamieniami szlachetnymi i perłami, ozdobiona na szczycie małym krzyżem. W tej formie używana od przełomu XIII/XIV wieku aż do 1965 roku.

Korona cierniowa

Korona cierniowa – wieniec upleciony z gałęzi (prawdopodobnie z rośliny zwanej głożyna cierń Chrystusa)[4], założony na głowę Jezusa na kilka godzin przed jego śmiercią. Przenośnie oznacza trudną sytuację, sprawiającą ból i cierpienia. Nazwą tą nazwano również jeden z gatunków rozgwiazd – zob. korona cierniowa (zwierzę).

Korona w heraldyce

Fizyczny przedmiot jakim jest korona stał się z czasem elementem zdobiącym herby monarsze, arystokratyczne, i inne. Współcześnie stosowana jest nie tylko jako w państwach o ustroju monarchicznym, ale także w innych państwach jako wynikający z tradycji symbol suwerenności.

Lista koron monarszych

Tabela przedstawia zachowane i nadal istniejące korony monarsze. Pogrubiono korony obecnie używane podczas uroczystości państwowych. Lista nie obejmuje papieskich koron (zobacz – lista istniejących tiar papieskich).

PaństwoKoronaZdjęcie koronyMiejsce przechowywania
AlbaniaHełm SkanderbegaKHM Wien A 127 - Helmet of Skanderbeg.jpgMuzeum Historii Sztuki w Wiedniu[5]
Cesarstwo AustriackieAustriacka Korona Cesarska[6]Imperial Crown of Austria (Vienna).JPGSchatzkammer w pałacu Hofburg w Wiedniu
Mitra arcyksiążęca AustriiÖsterreichische Erzherzoghut.jpgSchatzkammer w pałacu Hofburg w Wiedniu
Mitra arcyksiążęca Austrii Józefa IIErzherzoghut Joseph II Karkasse.jpgSchatzkammer w pałacu Hofburg w Wiedniu
Mitra książęca StyriiHerzogshut Steiermark 20120930.jpg
Mitra arcyksiążęca TyroluMariastein - Erzherzogshut.jpg
Wielkie Księstwo BadeniiKorona wielkoksiążęca Badenii[1]Badisches Landesmuseum w Karlsruhe
Królestwo BawariiKorona królewska BawariiCrown Kings Bavaria Munich.jpgRezydencja w Monachium[7]
Korona królowej Bawarii[2]Rezydencja w Monachium[7]
Korona Blanki AngielskiejSchatzkammer Residenz Muenchen crown of an english queen 1370.jpgRezydencja w Monachium[7]
Cesarstwo BrazyliiBrazylijska Korona CesarskaBrazilian Imperial Crown2.jpg
Korona Cesarzowej[3]
Sułtanat BruneiKorona sułtana Brunei[4]
Cesarstwo BizantyjskieKorona Konstantyna IXMonomacho's crown - circa 1042 Budapest.JPGWęgierskie Muzeum Narodowe w Budapeszcie
Cesarstwo ChinZłota Korona z dynastii Ming[8]Golden Crown Replica of King Wanli.jpg
Korona cesarzowej z dynastii Ming[5]
Korona cesarzowej z dynastii Ming[6]
Korona cesarzowej z dynastii Ming[7]
Korona cesarzowej z dynastii Ming[8]
Królestwo CzechKorona świętego WacławaBöhmen Reichskleinodien - Krone 1.jpgArchikatedra Świętych Wita, Wacława i Wojciecha w Pradze
Korona średzkaKorona sredzka.jpgMuzeum Regionalne w Środzie Śląskiej
Królestwo DaniiKorona Christiana IVDenmark crown.jpgZamek Rosenborg w Kopenhadze
Korona królowej[9]Zamek Rosenborg w Kopenhadze
Korona Christiana VChristian v crown.jpgZamek Rosenborg w Kopenhadze
Cesarstwo EtiopiiCesarska Korona Etiopii
Korona Hallie Selassie
[10]Katedra św. Jerzego w Addis Abebie
Korona Cesarzowej[11]Katedra św. Jerzego w Addis Abebie
Korona cesarskaEthiopian Crown (2868720860).jpgKatedra w Aksum
Korona cesarskaCrown at the Monastery of Na’akuto La’ab (3421184165).jpg
Korona cesarskaEthiopian Crown - Treasury Of The Chapel Of The Tablet (2851464175).jpg
Korona cesarskaEthiopian Crown - Treasury Of The Chapel Of The Tablet (2852269410).jpg
Korona cesarskaEthiopian Crown - Treasury Of The Chapel Of The Tablet (2856673632).jpg
Królestwo FinlandiiKorona FinlandiiKing of Finland's crown2.jpgKemin Jalokivigalleria
Królestwo FrancjiKorona Ludwika XVCouronne Louis XV.jpgLuwr w Paryżu
I Cesarstwo FrancuskieKorona cesarska Napoleona ICrown of Napoleon I.pngLuwr w Paryżu
II Cesarstwo FrancuskieKorona cesarzowej Eugenii
(Orla korona)
Crown of Empress Eugenie.pngLuwr
Królestwo GrecjiKorona Ottona ITatoi Palace
Królestwo halicko-wołyńskieKorona Rusi[8]Crown of Rus-Ukraina.jpgZamek w Złoczowie[9]
Królestwo HawajówKorona króla KalākauaCrowns of Kalakaua.jpg
Korona królowej KapiʻolaniCrowns of Kapiolani2.jpgPałac Tatoi
Królestwo HiszpaniiHiszpańska korona królewska
(Korona Alfonsa XII)
Skarbiec w Pałacu Królewskim w Madrycie
Korona Izabeli IIsabelle catile crown.jpgKaplica królewska w katedrze w Grenadzie
Korona Marcina, króla Aragonii i Sycylii[12]Katedra św. Eulalii w Barcelonie
Persja/Cesarstwo IranuKorona Kiani
Korona Pahlawich
Korona Farah PahlawiImperial Empress Crown.png
Królestwo MadagaskaruKorona Ranavalony IIICrown of Queen Ranavalona III.jpg
Cesarstwo MeksykuMeksykańska Korona CesarskaImperialMexicanCrown1.jpg[8]
Królestwo NepaluKorona królewska Nepalu[13]
Królestwo NiderlandówKorona Niderlandów
(Korona Wilhelma II)
Crown of the Netherlands (Detail).jpgPałac Noordeinde w Hadze[10]
Korona Wilhelma I[14]Pałac Noordeinde w Hadze[10]
Królestwo NorwegiiKorona królewskaDronningkronen.jpgNidarosdomen w Trondheim
Korona królowejDen norske kongekronen.jpgNidarosdomen w Trondheim
Mitra księcia koronnegoKronprinsens krone.jpgNidarosdomen w Trondheim
Królestwo PolskiKorona Chrobrego
(Korona Uprzywilejowana)
[8]
Crown jewels Poland 10.JPG
Korona hełmowa Kazimierza III Wielkiego[15]Muzeum Katedralne na Wawelu w Krakowie[11]
Korona grobowa Kazimierza III WielkiegoInsygnia grobowe Kazimierza III Wielkiego.jpg
Diadem płockiDiadem of Płock.PNGMuzeum Diecezjalne w Płocku
Korona średzkaKorona sredzka.jpgMuzeum Regionalne w Środzie Śląskiej
Korona homagialnaHomagial Crown (Polish Crown Jewels).jpg
Korona węgierskaHungarian Crown (Polish Crown Jewels).jpg
Korona szwedzkaCrown of Władysław IV Vasa.jpg
Korona Jana III KazimierzaRegalia of John II Casimir.JPG
Korona Augusta II MocnegoKorona Augusta II Mocnego.JPGRüstkammer w Dreźnie
Korona Augusta IIIKöler Regalia of Augustus III and Maria Josepha.jpgMuzeum Narodowe w Warszawie
Korona Marii JózefyMuzeum Narodowe w Warszawie
Polska Korona CesarskaDrevnosti RG v2 ill017 - Korona Anny Ioannovny.jpgSkarbiec na Kremlu w Moskwie
Królestwo PortugaliiPortugalska Korona królewska
(Korona Jana VI)
Crown of João VI.pngPałac Narodowy Ajudza w Lizbonie
Królestwo PrusKorona Fryderyka IPałac Charlottenburg w Berlinie
Korona Zofii SzarlotyKöniginkrone.JPGPałac Charlottenburg w Berlinie
Korona Wilhelma II
(Korona Hohenzollernów)
Corona Prusia-mj2.jpgZamek Hohenzollern
Królestwo RumuniiStalowa koronaSteel Crown of Romania.pngPałac Pelişor w Sinaia[12]
Korona królowej Elżbiety[16]Muzeum Historii Naturalnej w Bukareszcie
Korona królowej Marii[17]Muzeum Historii Naturalnej w Bukareszcie
Carstwo RosyjskieCzapka Monomacha
(Złota Czapka)
Armoury-flickr09.jpgSkarbiec na Kremlu w Moskwie
mniejsza wersja Czapki MonomachaStröhl-Regentenkronen-Fig. 28.png[13]Skarbiec na Kremlu w Moskwie
Czapka KazańskaDrevnosti RG v2 ill003a - Kazan Cap.pngSkarbiec na Kremlu w Moskwie
Czapka AstrachańskaSkarbiec na Kremlu w Moskwie
Czapka AltrabaskaAltabas cap - photo by M.M.Panov (1885-7).jpgSkarbiec na Kremlu w Moskwie
Czapka Iwana VDrevnosti RG v2 ill009 - Ivan V's diamond cap.jpgSkarbiec na Kremlu w Moskwie
Czapka Piotra IPeter I's diamond cap - photo by M.M.Panov (1885-7).jpgSkarbiec na Kremlu w Moskwie
Cesarstwo RosyjskieWielka Korona Cesarska
(Korona Katarzyny II)
Russian Imperial Crown.svgSkarbiec na Kremlu w Moskwie
Korona Cesarzowej[18]Skarbiec na Kremlu w Moskwie
Mała Korona Cesarska[19]Skarbiec na Kremlu w Moskwie
Święte Cesarstwo RzymskieKorona RzeszyWeltliche Schatzkammer Wien (169)pano2.jpgSchatzkammer w pałacu Hofburg w Wiedniu
Korona Ottona IIIOttonische Königskrone.jpgSkarbiec katedralny w Essen
Korona świętego Henryka IISchatzkammer Residenz Muenchen Krone Heinrich II 1270.jpg
Korona cesarzowej KunegundyKrone der Kaiserin Kunigunde.JPG
Gotycka korona liliowa cesarzowej KunegundyGotische Lilienkrone aus Bamberg.JPG
Korona Konstancji Aragońskiej
Crown of Constance of Aragon - Cathedral of Palermo - Italy 2015.JPG
© José Luiz Bernardes Ribeiro, CC BY-SA 4.0
Katedra w Palermo
Korona Karola VII (frankfurcka)Kaiserliche Hauskronen Karls VII. - Frankfurter Krone von Links.JPG
Korona Karola VII (augsburska)Kaiserliche Hauskronen Karls VII. - Augsburger Krone von Oben.JPG
Królestwo SerbiiKorona Nemanjiciów
(Korona Stefana Urosza III)
The crown of king Stefan Uroš III Dečanski Nemanjić 14c.pngMonaster Narodzenia Matki Bożej w Cetyni
Korona Karadziordziewiciów
(Korona Piotra I)
KrunaKaradjordjevica.jpgMuzeum Historyczne w Belgradzie
Królestwo SzwecjiKorona Eryka XIVRoyal crown of Sweden.jpgSkarbiec (Skattkammaren) Zamku Królewskiego w Sztokholmie[14]
Korona Ludwiki UlrykiCrown of the Queen of Sweden 2014 crop2.jpgSkarbiec (Skattkammaren) Zamku Królewskiego w Sztokholmie[14]
Korona królowej KrystynyCrown of Queen Mary Eleanor of Sweden (& some of the Kings) 2014.jpgSkarbiec (Skattkammaren) Zamku Królewskiego w Sztokholmie[14]
Korona księcia koronnegoCoronet of the Heir Apparent of Sweden 2014 crop.jpgSkarbiec (Skattkammaren) Zamku Królewskiego w Sztokholmie[14]
Księstwo SiedmiogroduKorona Stefana BocskayaWeltliche Schatzkammer Wien (131).JPGSchatzkammer w pałacu Hofburg w Wiedniu
Królestwo TongaKorona Tonga[20]
Królestwo TajlandiiWielka Korona ZwycięstwaGreat Crown of Victory (heraldry).svg[15]
Królestwo WęgierŚwięta korona
(Korona świętego Stefana)
A Szent Korona elölről 2.jpgBudynek parlamentu w Budapeszcie
Korona grobowa Stefana VFuneral Crown of Stephen V Hungarian King.jpgWęgierskie Muzeum Narodowe w Budapeszcie
Korona Elżbiety BośniaczkiCrown of Elizabeth Kotromanic in Zadar.JPG
Królestwo Wielkiej BrytaniiKorona świętego EdwardaSt. Edwards Krone (Nachbildung auf den Bahamas).jpgLondyńskie Tower
Imperialna Korona PaństwowaImperial State Crown2.JPGLondyńskie Tower
Korona Państwowa Jerzego I[21]Londyńskie Tower
Korona Koronacyjna Jerzego IV[22]Londyńskie Tower
Diadem Państwowy Jerzego IV[23]Londyńskie Tower
Korona Państwowa Wiktorii[24]Londyńskie Tower
Korona Królowej Adelajdy[25]Londyńskie Tower
Korona Królowej Wiktorii[26]Londyńskie Tower
Korona Królowej Marii Modeńskiej[27]Londyńskie Tower
Diadem Państwowy Marii Modeńskiej[28]Londyńskie Tower
Korona Królowej Aleksandry[29]National Army Museum w Londynie[16]
Korona Królowej Marii[17][30]Londyńskie Tower
Korona Królowej Elżbiety[18][31]Londyńskie Tower
Korona SzkocjiRoyal Crown of Scotland (Canongate Kirk Replica).jpg[19]Zamek w Edynburgu[20]
Mitra księcia Walii z 1901[32]
Mitra Fryderyka, księcia WaliiKrone Friedrich Ludwigs als Fürst von Wales.jpgLondyńskie Tower
Mitra Karola, księcia Walii[33]
Indyjska Korona CesarskaImperialCrownOfIndia2.jpgLondyńskie Tower
WietnamKorona z dynastii Nguyễn
Królestwo WirtembergiiKorona WirtembergiiWürttembergische Königskrone-MFr-3.jpgLandesmuseum Württemberg w Stuttgarcie
Diamentowy Diadem[34]Landesmuseum Württemberg w Stuttgarcie
Królestwo WłochŻelazna koronaIron Crown.JPGKatedra w Monzy
Korona Napoleona I[35]Muzeum Risorgimento w Mediolanie
Zakon MaltańskiKorona Pawła IPaul I of Russia's malt. crown. 1798.jpgSkarbiec na Kremlu w Moskwie

Zobacz też

Przypisy

  1. Joachim Bartoszewicz: Podręczny słownik polityczny. Do użytku posłów, urzędników państwowych, członków ciał samorządowych i wyborców, s. 400.
  2. David J. Mabberley: Mabberley’s Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 772. ISBN 978-1-107-11502-6.
  3. Marcin Latka, Detail of portrait of Stephen Bathory, artinpl [dostęp 2019-07-28].
  4. Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.
  5. Kopia hełmu znajduje się w Muzeum Narodowym w Tiranie.
  6. Przed 1804 rokiem znana jako korona prywatna cesarza Rudolfa II.
  7. a b c Bayerische Schlösserverwaltung | Residenz München | Schatzkammer | Bildergalerie, www.residenz-muenchen.de [dostęp 2017-11-24] (niem.).
  8. a b c d Replika.
  9. Корону Данила Галицького можна побачити у Золочівському замку, lviv.comments.ua [dostęp 2017-11-24] (ang.).
  10. a b Nieudostępniana zwiedzającym.
  11. Jej kopia natomiast znajduje się w Sandomierzu.
  12. Official and Historic Crowns of the World and their Locations: June 2012, daniel-s-crowns.blogspot.com [dostęp 2017-11-24].
  13. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2015-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-02)].
  14. a b c d The Treasury – Sveriges Kungahus, www.kungahuset.se [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-20] (ang.).
  15. Wersja heraldyczna.
  16. Queen Alexandra | Coronation Jewels, www.royal-magazin.de [dostęp 2017-11-24].
  17. Żony króla Jerzego V.
  18. Żony króla Jerzego VI.
  19. http://3.bp.blogspot.com/-JeUd1uCZ9yo/T7dH1xK1Z1I/AAAAAAAAAng/cMh_O8SmST8/s1600/17+f+b+scocrown.gif
  20. The Crown Jewels – Edinburgh Castle. edinburghcastle.gov.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-21)]..

Media użyte na tej stronie

REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references
Korona Augusta II Mocnego.JPG
Korona Augusta II Mocnego.
Isabelle catile crown.jpg
Autor: user:shakko, Licencja: CC BY-SA 3.0
Crown of Isabelle of Catile and Ferdinand of Aragon's sword in Capilla Real, Granada
Schatzkammer Residenz Muenchen Krone Heinrich II 1270.jpg
Autor: MatthiasKabel, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Cron of emperor Heinrich II, at 1270. Issued in the Treasury, Munich.
Dronningkronen.jpg
De norske kronregaliene. Dronningkronen. Fotografi av O. Væring. Fra Norsk Folkemuseum
Ethiopian Crown - Treasury Of The Chapel Of The Tablet (2851464175).jpg
Autor: A. Davey from Where I Live Now: Pacific Northwest, Licencja: CC BY 2.0

This is one of several antique crowns in the collection of the treasury of the Chapel of the Tablet in Axum, Ethiopia.

I found this crown interesting for several reasons. First, when I enlarged my photo and processed the diamond-shaped fitting on the top to bring out the detail, I was surprised to see it contains what appears to be a stitched piece of fabric or leather behind glass. That indicates the crown doubles as a reliquary. Perhaps the relic is related to the figure in the miniature in the center of the casket-shaped object on which the relic rests.

If so, what is the relic, and with whom is it associated?

Second, the miniatures are interesting because they appear to be painted on the inner surface of pieces of glass. I wonder if the artists who chose this medium were aware of the enamel tradition in the Byzantine Orthodox Church, since the finished product does resemble enamelwork.

Finally, the crown is clearly damaged, but the damage is selective. Most obviously, the crown's centerpiece - the relic - is still in situ. This tells me whoever stole pieces of the crown - assuming it was theft - wasn't a dealer or collector of religious artifacts, at least not the sort that aren't bright and shiny.

Yet someone took the time to pry ornaments from their fittings all over the crown. I'm assuming the pentagonal fittings around the base contained more paintings on glass. Who knows what the other, smaller fittings contained. I'd be tempted to say precious or semi-precious stones, but the horizontal tier just below the dangly bits attached to the base of the casket features empty sockets painted green and red. This suggests at least some of the "jewels" on the crown may have been glass placed on a background painted in a jewel-like color.

Finally, let's assume the crown is gold, gold alloy, or gold plated. Why, then, for pity's sake, didn't the perps just make off with the crown and melt it down for its value in bullion? Why would they take the time to pry out some ornaments and not others?

I think it's possible the removal of the missing ornaments was not a criminal act. The fact the crown is still extant and still contains some of its ornaments suggests the removal of the missing pieces was authorized, perhaps in order to place them in another, newer piece of imperial or ecclesiastical jewelry.

Either that, or the crown was the victim of an opportunistic sneak thief who was short on time and simply grabbed what he could hold and hide before fleeing the scene for good.
Imperial State Crown2.JPG
The British Imperial State Crown viewed from the side with the front facing left (the Black Prince's Ruby, and the Cullinan II are just visible in profile). It was made in 1937 with alterations in 1953.
Gotische Lilienkrone aus Bamberg.JPG

Gotische Lilienkrone Krone der Kaiserin Kunigunde, ursprünglich aus Bamberg, als Säkularisationserwerb nach München gekommen. Sie war bis 1931 fest mit der Krone der Kaiserin Kunigunde verbunden.
Russian regalia.jpg
(c) Stan Shebs, CC BY-SA 3.0
Photo of Russian royal regalia on display in the Kremlin Armoury, Moscow, taken August 2003 by User:Stan Shebs
Crown of Constance of Aragon - Cathedral of Palermo - Italy 2015.JPG
© José Luiz Bernardes Ribeiro, CC BY-SA 4.0
Cathedral of Palermo
Ethiopian Crown - Treasury Of The Chapel Of The Tablet (2856673632).jpg
Autor: A. Davey from Where I Live Now: Pacific Northwest, Licencja: CC BY 2.0

It's interesting how some Ethiopian crowns have what I can only describe as small bills. An example is visible in this photo.

At some point in the crown's history, it has been deformed. You can see how the legs that support the cross lean inward on the right side of the crown and bow outward on the left.
Imperial Crown of Austria (Vienna).JPG
Autor: Bede735c, Licencja: CC BY-SA 3.0
Imperial Crown of Austria displayed in the Imperial Treasury at the Hofburg Palace in Vienna, Austria
Royal Crown of Scotland (Canongate Kirk Replica).jpg
Autor: Stefan Schäfer, Lich, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Royal Crown of Scotland Replica of the Royal Pew inside the Canongate Kirk in Edinburgh's Old Town, Scotland.
KHM Wien A 127 - Helmet of Skanderbeg.jpg
Autor:
Unknown, of Italian manufacture, possibly from Urbino.
, Licencja: CC BY 3.0
Decorative helmet of Gjergj Kastrioti Skanderbeg, c. 1460. Bought for Skanderbeg by Archduke Ferdinand II.
Württembergische Königskrone-MFr-3.jpg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Württembergische Königskrone aus dem Kronschatz, Württembergisches Landesmuseum Stuttgart.
Royal crown of Sweden.jpg
The royal crown of Sweden, made in 1561 by Cornelius ver Weiden for the coronation of Eric XIV
The crown of king Stefan Uroš III Dečanski Nemanjić 14c.png
The crown of Stefan Uroš III Dečanski Nemanjić 14c.
Ethiopian Crown (2868720860).jpg
Autor: A. Davey from Where I Live Now: Pacific Northwest, Licencja: CC BY 2.0

In the National Museum, Addis Ababa, Ethiopia.

Wearing this would make anyone feel like an emperor!
Österreichische Erzherzoghut.jpg
Autor: Viennevi, Licencja: CC BY-SA 3.0
Schatzkammer im Augustinerchorherrenstift Klosterneuburg
Crown of Rus-Ukraina.jpg
Autor: Alexandr Synytsa, Licencja: CC BY-SA 3.0
Crown of Rus-Ukraina
Crown jewels Poland 10.JPG
Autor: Gryffindor, Licencja: CC BY-SA 3.0
Polish crown jewels, consisting of the crown of Bolesław I the Brave, and the orb and sceptre used by Stanislaus II August of Poland. Copies were made in 2001-2003.
Königinkrone.JPG
Autor: Overberg, Licencja: CC BY-SA 4.0
Königinkrone von Preussen
Mariastein - Erzherzogshut.jpg
Autor: Wolfgang Sauber, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mariastein ( Tyrol ). Crown of the archduke of Tyrol ( 1602 ).
ImperialMexicanCrown1.jpg
The Mexican imperial crown and scepter as funerary insignia. Wood, gilded, pearl and stone imitation. around 1867. Imperial Furniture Depot, Vienna.
Imperial Empress Crown.png
Couronne de l'Impératice
Crown Kings Bavaria Munich.jpg
Autor: Jebulon, Licencja: CC0
The crown of the Kings of Bavaria, by Marie-Étienne Nitot (1750-1809), jeweler, Jean-Baptiste Leblond and Martin-Guillaume Biennais (1764 - 1843), goldsmiths. Paris, 1806-1807. Schatzkammer, Residenz, Munich, Bavaria, Germany.
Muxungthien1.JPG
(c) Ptdtch at vi.wikipedia, CC BY-SA 3.0
Crowns of Nguyen Emperors, Vietnam
Den norske kongekronen.jpg
The Norwegian King's Crown made for Carl Johan, King of Norway and Sweden, in 1818 for his coronation in Nidaros Cathedral in Trondheim. photo from 1881.
Ottonische Königskrone.jpg
Autor: Martin Engelbrecht, Essen, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ottonian crown on display at Essen's cathedral treasury, ca. 1100. Long believed to be the infant crown of king of Romans Otto III.
St. Edwards Krone (Nachbildung auf den Bahamas).jpg
Autor: dbking, Licencja: CC BY 2.0
A Copy of the St. Edwards Crown
Russian Imperial Crown.svg
Autor: Hugo Gerard Ströhl , Licencja: CC BY-SA 3.0
Heraldyczna korona Carstwa Rosyjskiego
Korona sredzka.jpg
Autor: Tlumaczek, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Korona średzka
Altabas cap - photo by M.M.Panov (1885-7).jpg

Фотография "Шапка Алтабасная царя Ивана Алексеевича" 1885-1887 гг. Фототипия художника М.М. Панова Архив Музеев Московского Кремля Фонд фотодокументов

Ф.60, д.33, л. 37.
Christian v crown.jpg
Crown of Christian V (1671) kept at Rosenborg Castle, Copenhagen
Kronprinsens krone.jpg
De norske kronregaliene. Kronprinsens krone, laget av gullsmed H.C. Øyseth, 1846, Christiania. Etter tegning av Flintoe. Fotografi av O. Væring. Fra Norsk Folkemuseum
ImperialCrownOfIndia2.jpg
Autor: Pietro & Silvia, Licencja: CC BY 2.0
The Imperial Crown of India
Drevnosti RG v2 ill009 - Ivan V's diamond cap.jpg
Алмазный венец для царя Ивана Алексеевича
Krone Friedrich Ludwigs als Fürst von Wales.jpg
Autor: dbking, Licencja: CC BY 2.0
A Copy of the Crown of Frederick as Prince of Wales
Diadem of Płock.PNG
Autor: Maciej Szczepańczyk, Licencja: CC BY 3.0
Fotografia
Peter I's diamond cap - photo by M.M.Panov (1885-7).jpg

Фототипия "Шапка царя Петра Алексеевича" 1885-1887 гг. Фототипия художника М.М. Панова Архив Музеев Московского Кремля Фонд фотодокументов

№ 6
Steel Crown of Romania.png
Autor: Saturnian, Licencja: CC BY-SA 3.0
Coroana de aur a reginei Elisabeta a României. A fost confecționată în 1881 de către elevii și soldații meseriași ai Arsenalului Armatei din București, după o schiță făcută de Creator:Theodor Aman (1831-1891).
Crowns of Kalakaua.jpg
Crown of Kalakaua.
Crown of Queen Mary Eleanor of Sweden (& some of the Kings) 2014.jpg
"Crown of Maria Eleanor" of Sweden (has been used as the King's as well as the Queen's crown) as shown to public on National Day
Place: Royal Treasury, Stockholm Palace, Sweden
Denmark crown.jpg
Autor: Ikiwaner, Licencja: CC-BY-SA-3.0
The crown of King Christian IV of Denmark, currently located in Rosenborg Castle, Copenhagen.
Crown of the Netherlands (Detail).jpg
Autor: Ministerie van Defensie/Gerben van Es, Licencja: CC0
Crown of the Netherlands (Detail)
Kaiserliche Hauskronen Karls VII. - Augsburger Krone von Oben.JPG

Kaiserliche Hauskrone des Wittelsbacher Kaisers Karls VII. in der Schatzkammer der Münchner Residenz.
Crown of João VI.png
Autor: Lumastan, Licencja: CC BY-SA 3.0
A Piece of the Portuguese Crown Jewels.
Weltliche Schatzkammer Wien (131).JPG
The Crown of István Bocskay

Persian c. 1600 Gold, rubies, spinels, emeralds, turquoises, pearls, silk H 23.2 cm, Diam. 18.8 cm-22 cm

SK Inv. No. XIV 25
Kaiserliche Hauskronen Karls VII. - Frankfurter Krone von Links.JPG

Kaiserliche Hauskrone des Wittelsbacher Kaisers Karls VII. in der Schatzkammer der Münchner Residenz.
A Szent Korona elölről 2.jpg
The Holy Crown of Hungary, front view
Crown of Napoleon I.png

Couronne de Napoleon 1 Edytuj to w Danych Strukturalnych na Commons
Schatzkammer Residenz Muenchen crown of an english queen 1370.jpg
Autor: MatthiasKabel, Licencja: CC BY 2.5
This crown of an English queen (known as Bohemian or Palatinate Crown) from 1370/80 is the oldest surviving crown of England. It came to Heidelberg as part of Princess Blanche's dowry and is now in the Munich Treasury. See: http://www.residenz-muenchen.de/englisch/treasury/pic11.htm
Drevnosti RG v2 ill017 - Korona Anny Ioannovny.jpg
Корона императрицы Анны Иоановны
Crown of Queen Ranavalona III.jpg
Autor: PHGCOM, Licencja: CC BY-SA 3.0
"Crown"_of_Queen_Ranavalona_III.
Crown of Italy.svg
Autor: F l a n k e r and David Liuzzo from the original by Hugo Gerard Ströhl, Licencja: CC BY 3.0
Royal Crown of Savoy
Coronet of the Heir Apparent of Sweden 2014 crop.jpg
Coronet of the Heir Apparent of Sweden as shown to public on National Day
Place: Royal Treasury, Stockholm Palace, Sweden
Crown at the Monastery of Na’akuto La’ab (3421184165).jpg
Autor: A. Davey from Where I Live Now: Pacific Northwest, Licencja: CC BY 2.0

See a similar crown from the Treasury of the Chapel of the Tablet in Axum, Ethiopia, below.

Near Lalibela, Ethiopia.
Crown of Frederick I of Prussia.JPG
(c) Overberg, CC BY-SA 4.0
Crown of Frederick I of Prussia.
Golden Crown Replica of King Wanli.jpg
Autor: Mlogic, Licencja: CC BY-SA 3.0
This photo was taken at Ling En Temple of Chang Ling. It shows a replica of the golden crown of Wanli Emperor (ca. 1600) of Ming Dynasty of China. The original piece was excavated from Ding Ling at 1960s and is on display at Ding Ling museum.
Crown of the Queen of Sweden 2014 crop2.jpg
Crown of the Queen of Sweden as shown to public on National Day
Place: Royal Treasury, Stockholm Palace, Sweden
Crown of Elizabeth Kotromanic in Zadar.JPG
Crown of Elizabeth Kotromanic in Zadar, given by Louis I of Hungary
Couronne Louis XV.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Corona Prusia-mj2.jpg
Autor: FDV, Licencja: CC BY-SA 3.0
Prussian King´s Crown (Hohenzollern Castle Collection)
Weltliche Schatzkammer Wien (169)pano2.jpg
The Imperial Crown

Western Germany 2nd half of the 10th century The cross is an addition from the early 11th century; the arch dates from the reign of Emperor Conrad II (ruled 1024-1039); the red velvet cap is from the 18th century. Gold, cloisonné enamel, precious stones, pearls Brow plate: H 14.9 cm, W 11.2 cm; cross: H 9.9 cm

SK Inv. No. XIII 1
Armoury-flickr09.jpg
Autor: Ramón from Llanera, España, Licencja: CC BY-SA 2.0
Museo de la Armería estatal, Oruzheynaya palata, en el Kremlin. Corona de Monómaco
Great Crown of Victory (heraldry).svg
Great Crown of Victory, Royal Crown of Thailand.
Krone der Kaiserin Kunigunde.JPG

Krone der Kaiserin Kunigunde, ursprünglich aus Bamberg, als Säkularisationserwerb nach München gekommen.
Insygnia grobowe Kazimierza III Wielkiego.jpg
Insygnia grobowe Kazimierza III Wielkiego. Od góry: korona, jabłko, berło.
Monomacho's crown - circa 1042 Budapest.JPG
Byzantine enamel plaques probably parts of a crown representing the emperor Constentine IX Monomachos (1042 - 1056), the Empress Zoe and her sister Theodora.
Herzogshut Steiermark 20120930.jpg
Autor: Gugganij, Licencja: CC BY-SA 3.0
The ducal hat of Styria. Exhibited in the Museum im Palais, Graz, Austria
Crowns of Kapiolani2.jpg
Crown of Kapiolani.
Ethiopian Crown - Treasury Of The Chapel Of The Tablet (2852269410).jpg
Autor: A. Davey from Where I Live Now: Pacific Northwest, Licencja: CC BY 2.0
Axum, Ethiopia.
Böhmen Reichskleinodien - Krone 1.jpg
Autor: Wolfgang Sauber, Licencja: CC BY-SA 3.0
Crown of Saint Wenceslas ( copy ), situated in the Vladislav Hall ( Prague castle ).
Paul I of Russia's malt. crown. 1798.jpg
Autor: shakko, Licencja: CC BY-SA 3.0

Корона Великого магистра Ордена св. Иоанна Иерусалимского. Принадлежала императору Павлу I. Санкт-Петербург, 1799 (не 1798). Мастер Жакоб Дюваль. Музеи Московского кремля.

По указанию Павла I корону изготовил придворный ювелир Ж. Дюваль. Вплоть до смерти императора корона находилась в Бриллиантовой комнате Зимнего дворца. Она участвовала в траурной церемонии похорон Павла, после чего ее передали в Капитул мальтийского ордена (в Воронцовском дворце). Передана в Оружейную палату в 1827 году по указанию Николая I.

Аналогичная "Корона великого магистра" 1798 года хранится в Художественных собраниях Суверенного великого Мальтийского ордена, Рим. Вместе с кинжалом веры и государственной печатью она входит в комплект регалий Великого магистра, изготовленных по повелению Павла I в 1798 году и переданных в 1803 году Совету и Конвенту Ордена в Мессине. В комплект входило и знамя Ордена (утеряно). Регалии были переданы по приказу Александра I, их передали кавалеры ордена граф Рачинский и член Великого приората российского де Монклар. Поручение было исполнено 21 августа 1803 года.
KrunaKaradjordjevica.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0