Korona (herb szlachecki)
Korona (Czeszewski, Ciesiewski) – kaszubski herb szlachecki.
Opis herbu
Herb występował przynajmniej w czterech wariantach. Opisy z wykorzystaniem zasad blazonowania, zaproponowanych przez Alfreda Znamierowskiego[1]. Zestawienia dokonał Przemysław Pragert[2]:
Korona I (Czeszewski, Ciesiewski): W polu błękitnym korona złota z której cztery rogi bawole, czarne, po dwa na stronę. Klejnot: nad hełmem w koronie pół kozła srebrnego. Labry błękitne, podbite złotem.
Korona Ia (Czeszewski, Ciesiewski): Pole czerwone, rogi srebrne.
Korona II (Czeszewski odmienny): Rogi tylko dwa, koźle, barwy pola i rogów nieznane, kozioł w klejnocie w lewo.
Korona IIa (Czeszewski odmienny): Rogi bawole tylko dwa, między nimi gwiazda, w klejnocie rogi z gwiazdą jak w godle. Barwy pola, rogów i gwiazdy nieznane.
Najwcześniejsze wzmianki
Herb wymieniany przez liczne źródła niemieckojęzyczne i polskojęzyczne. Wariant podstawowy wymieniają: Kasper Niesiecki, Juliusz Karol Ostrowski (Księga herbowa rodów polskich), Franciszek Piekosiński (Herold Polski czyli Przewodnik heraldyczny Polski), Adam Boniecki (Herbarz Polski), Seweryn Uruski (Rodzina. Herbarz polski) oraz Emilian Szeliga-Żernicki (Der polnische Adel). Wariant Ia podaje Nowy Siebmacher. Warianty II i IIa wzmiankowane przez Piekosińskiego za jednym z rękopisów herbarza Dachnowskiego[2].
Rodzina Czeszewski
Rodzina kaszubska z Czeszewa, mająca być gałęzią możnego rodu szlacheckiego pomorskiego Boninów. Gałęzie tego rodu miały przyjąć nazwiska od posiadanych włości: Sławianowski, Sulicki a także Czeszewski. Według Niesieckiego, Czeszewscy wygaśli w 1662. Według Bonieckiego Czeszewscy mieli wywodzić się z Wielkopolski z Czeszewa w dawnym powiecie kcyńskim i Czeszewa w dawnym powiecie pyzdrskim. Nie wspomina o ich pochodzeniu od Boninów, ale za to stwierdza, że nie wygaśli w 1662. Wymienia bowiem w 1697 Jakuba Czeszewskiego. Pragert sądzi, że mogli być podwójni Czeszewscy, jedni na pomorzu, drudzy w Wielkopolsce. Przeczą temu jednak herby (o ile wielkopolskim Czeszewskim Boniecki przypisał właściwie herb Korona). Wymieniani są także i później, w ziemi bytowskiej Czeszewscy (Ciesiewscy) herbu Korona, wymieniani przez Ledebura (Adelslexikon der preussiche Monarchie von...)[2].
Herbowni
Bonin[3] i pochodzące od nich rodziny: Czeszewski, Sławianowski, Sulicki (Zulicki)[2].
Tadeusz Gajl wymienia też dwie rodziny herbu Korona, których heraldycy nie uważają za potomków Boninów: Łukaszewicz i Korona[4].
Wzmianka o Łukaszewiczach herbu Korona w 1700 roku pochodzi z Polskiej Encyklopedii Szlacheckiej[5]. Wzmianka ta jest niepewna, tym bardziej że autor hasła powołuje się na Bonieckiego, który Łukaszewiczów herbu Korona nie wymienia. Wymienia za to Łukaszewiczów z podobnym herbem Trójstrzał[6].
Przypisy
- ↑ Alfred Znamierowski, Paweł Dudziński: Wielka księga heraldyki. Warszawa: Świat Książki, 2008, s. 104–108. ISBN 978-83-247-0100-1.
- ↑ a b c d Przemysław Pragert: Herbarz rodzin kaszubskich. T. 2. Gdańsk: BiT, 2007, s. 30-31, 212-213. ISBN 978-83-924425-9-2.
- ↑ Jest tu jednak niepewność, ponieważ herb Boninów wyglądał według Pragerta pierwotnie nieco inaczej, słuszniej byłoby uważać herby pochodzących od nich rodzin za odmiany. Z drugiej strony nie ma pewności, czy jacyś Boninowie nie zaczęli używać herbu Korona przed przyjęciem nazwiska odmiejscowego, a z herbem Korona wymieniają ich herbarze Niesieckiego i Uruskiego
- ↑ Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007, s. 165, 406-536. ISBN 978-83-60597-10-1.
- ↑ Stefan Janusz Starykoń-Kasprzycki: Polska Encyklopedia Szlachecka. T. 8. Warszawa: Wydawn. Instytutu Kultury Historycznej, 1938, s. 91.
- ↑ Adam Boniecki: Herbarz polski. T. 16. Warszawa: skł. gł. Gebethner i Wolff, 1913, s. 99.