Korpus Inżynierów Koronnych

Korpus Inżynierów Koronnych
Historia
Państwo	I Rzeczpospolita
Sformowanie	1775
Dowódcy
Pierwszy	płk Jan Klein
Ostatni	płk Karol Sierakowski
Organizacja
Rodzaj wojsk	Wojska lądowe

Oficer i szeregowy korpusu inżynierów

Alojzy Fryderyk von Brühl

Korpus Inżynierów Koronnych – ogół jednostek inżynieryjnych armii koronnej w XVIII wieku^[1].

Formowanie i zmiany organizacyjne

Korpus został utworzony na mocy ustawy sejmowej w 1775 roku, wchodził w skład Korpusu Artylerii Koronnej i podlegał jego dowódcy^[2].

Początkowo dowództwo składało się z komendanta w randze podpułkownika, majora, dwóch kapitanów, dwóch poruczników i sześciu podoficerów. Szefem korpusu z urzędu został generał artylerii koronnej Alojzy Fryderyk von Brühl, a komendantem ppłk Jan Klein^[2]. Zadaniem dowództwa korpusu było opracowywanie i realizacja planów budownictwa wojskowego, zwłaszcza fortyfikacyjnego i komunikacyjnego, a także prace pomiarowe i topograficzne^[2].

W okresie Sejmu Czteroletniego zwiększono liczbę inżynierów. We wrześniu 1789 przyjęto ofiarę kapitana korpusu Jana Potockiego w corocznej kwocie 10800 złotych. Przeznaczona została ona na powiększenie korpusu o 26 ludzi^[2].

Uchwalony w październiku 1789 nowy etat wojska przewidywał powiększenie jednostek do 93 ludzi, razem z 26 osobami z ofiary Jana Potockiego dawało to etatowo liczbę 119 żołnierzy^[2].

W czerwcu 1791 zorganizowano dodatkowo kompanię pontonierów, wchodzącą w etat wojska koronnego i będącą częścią Korpusu Inżynierów. Miała liczyć 120 żołnierzy z trzema oficerami w tym kapitanem jako dowódcą^[3].

Żołnierze korpusu

Szefowie^[4]:

• Alojzy F. Bruhl (1775-1788)
• Stanisław Sz. Potocki (1788-1792)
• Stanisław K. Potocki (1792)
• Stanisław Sz. Potocki (VIII 1792-)

Pułkownicy^[4]:

• ppłk Jan Klein (od 26 V 1775 do 26 X 1789)^[a]
• płk Karol Sierakowski (od 17 XI 1789).

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
• Włodzimierz Kwaśniewicz: Od rycerza do wiarusa czyli słownik dawnych formacji, funkcji, instytucji i stopni wojskowych. Zielona Góra: Lubuska Oficyna Wydawnicza, 1993.
• Mariusz Machynia, Czesław Srzednicki: Oficerowie Rzeczypospolitej Obojga Narodów 1777-1794. Oficerowie wojska koronnego. Artyleria i wojska inżynieryjne. Kraków: Księgarnia Akademicka. Wydawnictwo Naukowe, 1999. ISBN 83-7188-304-8.

Wojsko I Rzeczypospolitej Okresy 1454–1576 1576–1648 1648–1699 1700–1764 1764–1788 1788–1792 Struktury w 1626 w 1633 w 1683 w 1792 w 1794 w Kurlandii i Semigalii Rodzaje wojsk pospolite ruszenie gwardia koronna wojsko kwarciane wojsko suplementowe wojsko komputowe wojsko ordynackie wojska prywatne poczty pańskie Kozacy zaporoscy Formacje wojskowe Jazda chorągwie kopijnicze chorągwie strzelcze racowie husaria jazda tatarska jazda wołoska jazda kozacka petyhorcy pancerni jazda lekka rajtaria arkebuzeria lisowczycy Kawaleria Narodowa Piechota piechota węgierska piechota niemiecka piechota dymowa piechota łanowa piechota wybraniecka dragonia Kozacy rejestrowi Konfederacje żołnierskie Związek Pobożny Związek Święcony Związek Braterski konfederacja szczebrzeszyńska konfederacja gołąbska konfederacja barska konfederacja targowicka Rokosze wojna kokosza rokosz Zebrzydowskiego rokosz Lubomirskiego rokosz łowicki Hetmani hetman wielki koronny hetman wielki litewski hetman polny koronny hetman polny litewski hetman nadworny hetman inflancki hetman wojsk zaciężnych hetman kozacki regimentarz Terminy wojskowe zaciąg bębnowy zaciąg towarzyski autorament pocztowy towarzysz porcja oberszter list przypowiedni Większe oddziały w XVII wieku Dywizja Stefana Czarnieckiego Dywizja Jerzego Sebastiana Lubomirskiego Dywizja Karola Łużeckiego Dywizja Stanisława Rewery Potockiego Korpus posiłkowy Hieronima Augustyna Lubomirskiego Armia koronna w XVIII wieku Komisja Wojskowa Korpus Inżynierów Korpus Pontonierów Koronnych Dywizje Wołyńsko-Podolska Bracławsko-Kijowska Wielkopolska Małopolska Brygady KN 1 (Łuby) 2 (Biernackiego) 3 (Golejewskiego) 4 (Potockiego) 5 (Lubowidzkiego) 6 (Jerlicza) 7 (Dzierżka) 8 (Wielhorskiego) Armia litewska w XVIII wieku Komisja Wojskowa Korpus Inżynierów Dywizje 1 2 3 Brygady KN 1 (Husarska, Kowieńska) 2 (Petyhorska, Pińska) 3 Insurekcja kościuszkowska Najwyższy Naczelnik insurekcja warszawska, wileńska, wielkopolska Dywizje Najwyższego Naczelnika J. Zajączka S. Mokronowskiego K. Sierakowskiego Nadnarwiańska A. Ponińskiego J. H. Dąbrowskiego Główna Litewska F. Sapiehy R. Giedroycia