Korpus Zaporoski

Zurab Natijew

Petro Bołboczan

Korpus Zaporoski – korpus Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej, istniejący w latach 1918-1919.

Został sformowany w marcu 1918 w Charkowie. Dowódcą pułku został mianowany gen. Zurab Natijew, szefem sztabu ppłk Hendenreich.

W skład Korpusu wchodziły:

• 1 Dywizja Zaporoska (dowódca płk Petro Bołboczan, szef sztabu płk Hendenreich)
  • 1 Zaporoski Pułk Piechoty im. hetmana P. Doroszenki (płk О. Zahrodśkyj)
  • 2 Zaporoski Pułk Piechoty (płk P. Bołboczan)
  • 3 Zaporoski Pułk Piechoty im. hetmana B. Chmielnickiego (płk Ołeksandr Szapował)
  • 3 Hajdamacki Pułk Piechoty (płk Wołodymyr Sikewycz)

• 2 Dywizja Zaporoska
  • 1 Zaporoski Pułk Konnych Hajdamaków im. K. Hordijenki (płk Wsewołod Petriw)
  • 1 Zaporoski Pułk Inżynieryjny (płk О. Koźma)
  • 1 Zaporoski Pułk Artylerii (płk О. Parfeniw)
  • 1 Zaporoski Dywizjon Samochodów Pancernych (kpt О. Bołdyriw)
  • Zaporoski konno-górski dywizjon artylerii (płk Ołeksa Ałmaziw)
  • Zaporoska Eskadra Wodnosamolotów (5 wodnosamolotów, М. Baraniw)

Skład korpusu liczył od 3 do 15 tysięcy żołnierzy.

W marcu-kwietniu 1918 Korpus przy wsparciu niemieckich oddziałów wyzwolił spod bolszewickiej okupacji Lewobrzeżną Ukrainę, rejon Doniecka i Krym. W czasie działalności Hetmanatu Korpus przeformowano w Dywizję Zaporoską. Od czerwca do listopada 1918 chronił wschodnie granice Ukrainy. Podczas powstania antyhetmańskiego przeszedł na stronę Dyrektoriatu. W listopadzie-grudniu w skład korpusu wchodziły 2 dywizje (dowódcy płk. О. Zahorodśkyj і płk. W. Osmołowśkyj).

Dowodzącym Korpusem na Lewobrzeżnej Ukrainie Dyrektoriat wyznaczył płk. Bołboczana. W lutym i marcu Korpus prowadził krwawe walki przeciw wojskom bolszewickim w rejonie Winnicy, Płoskirowa, Żytomierza. Wskutek natarcia berdyczowskiej grupy Armii Czerwonej został odcięty od głównych sił armii URL.

W tym okresie dowodził ataman О. Wołoch, а później płk. I. Dubowśkyj. Po ciężkich walkach Korpus wycofał się na terytorium Rumunii, gdzie został internowany.

Pod koniec kwietnia 1919 Кorpus opuścił bez broni terytorium Rumunii i przechodząc przez Galicję przebił się na Wołyń do innych oddziałów armii URL. W kwietniu-maju 1919 został przeformowany w Zaporoską Grupę Armii URL pod dowództwem Wołodymyra Salskiego, która pod dowództwem gen. Mychała Omelianowycza-Pawlenki wzięła udział w pierwszym pochodzie zimowym. Na początku 1920 jej pozostałości zostały przeorganizowane w 1 Zaporoską Dywizję Strzelców, uczestniczącą w wojnie polsko-bolszewickiej jako sojusznik Wojska Polskiego.

Bibliografia

• JacekJ. Legieć JacekJ., Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w wojnie polsko-ukraińsko-bolszewickiej w 1920 r.,, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002, ISBN 83-7322-053-4, OCLC 830348874 .