Kosaciec bródkowy

Kosaciec bródkowy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządliliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rządszparagowce
Rodzinakosaćcowate
Rodzajkosaciec
Gatunekkosaciec bródkowy
Nazwa systematyczna
Iris × germanica L.
Sp. pl. 1:38. 1753[3].
Kosaciec bródkowy

Kosaciec bródkowy, kosaciec niemiecki (Iris × germanica L.) – gatunek byliny z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae)[3]. Przypuszczalnie jest naturalnym mieszańcem I. variegata i I. pallida[4][5]. Pochodzi prawdopodobnie z basenu Morza Śródziemnego, uprawiany w wielu innych krajach[3]. Kwitnie w maju i na początku czerwca.

Morfologia

Pokrój
Rośliny tego gatunku dorastają do ok. 80 cm wysokości. Gatunek jest bardzo zmienny – uzyskano liczne odmiany uprawne różniące się znacznie wielkością roślin i kwiatów[6].
Liście
Szablaste[6].
Kwiaty
Na szczycie rozgałęzionego pędu kwiatowego. Poszczególne kwiaty o budowie typowej dla kosaćców – zewnętrzne trzy listki okwiatu są odgięte, a trzy znajdujące się wewnątrz są wzniesione. Wzdłuż środkowej części listków wywiniętych na zewnątrz wyrastają krótkie włoski zwane bródką (stąd nazwa). Listki okwiatu są niebiesko-liliowe, podczas gdy bródka ma barwę żółtą[6].

Zastosowanie i uprawa

  • Odmiana 'Barocco'

  • Odmiana 'Before the Storm'

  • Odmiana 'Florentina'

Kosaciec bródkowy uprawiany jest jako roślina ozdobna na rabatach bylinowych oraz na kwiaty cięte. Wymaga żyznych próchniczych gleb oraz słonecznego lub półcienistego miejsca. Źle rośnie na glebie kamienistej i piaszczystej. Zwłaszcza w okresie wzrostu i kwitnienia potrzebuje dużo wody. Rozmnażanie, a także przesadzanie, należy wykonywać od początku sierpnia do października[7].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-26] (ang.).
  3. ↑ a b c Taxon: Iris ×germanica L. (ang.). USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network – (GRIN). [dostęp 2010-05-16].
  4. ↑ John Moons. Iris Variegata - Hungarian Iris. „CIS Newsletter”. 61 (4), s. 10-12, Fall 2017. Canadian Iris Society (ang.). [dostęp 2021-09-16]. 
  5. ↑ FNA Vol. 26 Page 373, 375, 376 (ang.). efloras.org (Flora of North America). [dostęp 2021-09-16].
  6. ↑ a b c Kazimierz Grabowski, Joanna Krause, Anna Lisiecka, Krystyna Oszkinis, Stanisława Szczepaniak: Rośliny ozdobne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 401. ISBN 83-09-01774-X.
  7. ↑ Kosaciec bródkowy (pol.). 2013. [dostęp 2013-04-01].

Media użyte na tej stronie

Irisflorentina ap.jpg
Autor: Alessandra Perugi, Licencja: CC BY-SA 3.0
Giaggiolo bianco (Iris florentina L. fiorita)
Iris × germanica - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-211.jpg
Deutsche Schwertlilie. A B Theile der Pflanze in natürl. Grösse; 1 Blüthe ohne Kronenabschnitte (Kronenröhre), mit den 3 Narben, desgl.; 2 dieselbe mit dem Fruchtknoten im Längsschnitt, desgl.; 3 Staubgefäss, vergrössert; 4 Pollen, desgl.; 5 Fruchtknoten im Querschnitt, desgl.
Deutsche Schwertlilie (Iris × germanica) im Garten.jpg
Autor: Georg Buzin, Licencja: CC BY-SA 4.0
Deutsche Schwertlilie (Iris × germanica) im Garten
Iris barbata elatior.jpg
Autor: Jebulon, Licencja: CC BY-SA 3.0
Iris germanica (barbata) elatior GR, 'barocco', cultivar, Jardin des iris, Jardin des Plantes, Paris
Iris × germanica 'Before the Storm' Flower.jpg
Autor: Photo by and (c)2014 Derek Ramsey (Ram-Man), Licencja: GFDL 1.2
Iris × germanica en 'Before the Storm' Flower. Identified by tag at the Coastal Maine Botanical Gardens