Kosezi

Kosezi – warstwa społeczna we wczesnośredniowiecznej Słowenii, drobne rycerstwo zajmujące w drabinie społecznej miejsce pośrednie między szlachtą a wolnymi chłopami[1].

Charakterystyka

Geneza kosezów nie jest jasna, ukształtowali się przed IX wiekiem prawdopodobnie z dawnej drużyny książęcej. Odgrywali decydującą rolę polityczną w państwie karantańskim, gdzie na zgromadzeniach decydowali o najważniejszych sprawach w państwie[2].

Po śmierci ówczesnego władcy kosezi każdorazowo intronizowali nowego księcia na książęcym kamieniu w Krnskim Gradzie[3]. Kandydata na księcia, ubranego w wieśniaczy strój koseza, wsadzano na konia i oprowadzano trzykrotnie wokół "kamiennego tronu". Lud śpiewał dziękczynne pieśni, a "sędzia ziemski" proklamował nowego władcę. Obrzęd ten uległ całkowitej likwidacji dopiero w 1443 r. za sprawą cesarza Frederyka III Habsburga[4].

Kosezi posiadali ziemię na prawie dziedzicznym, posiadali własne sądownictwo i byli zobowiązani do służby wojskowej. W wyniku przeobrażeń społecznych, jakie dokonały się pomiędzy XI a XIV wiekiem utracili swoją pozycję społeczną i zrównani zostali w prawach z chłopami. Nieliczna część kosezów zdołała przeniknąć do stanu szlacheckiego.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Leszek Słupecki. Kamienie intronizacyjne słowiańskich książąt. „Mówią wieki”. 12/1992. s. 31-34. 
  2. ↑ Leszek Moczulski: Narodziny Międzymorza. Warszawa: Bellona, 1997, s. 332-333. ISBN 978-83-11-10826-4.
  3. ↑ Encyklopedia historyczna świata. Tom IX. Kraków: Wyd. Opres, 2001, s. 183-184. ISBN 83-85909-20-2.
  4. ↑ Państwo karynckie Słowian alpejskich, [w:] Jerzy Skowronek, Tadeusz Wasilewski Mieczysław Tanty, Słowianie południowi i zachodni, VII-XX wiek, 2005, ISBN 83-05-13401-6.

Bibliografia

  • Mały słownik kultury dawnych Słowian. L. Leciejewicz (red.). Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, s. 186. ISBN 83-214-0499-5.