Kostnochrzęstne

Kostnochrzęstne
Chondrostei[1]
Ilustracja
Jesiotr ostronosy (Acipenser oxyrinchus)
Systematyka
Domenaeukarionty
Królestwozwierzęta
Typstrunowce
Podtypkręgowce
Gromadapromieniopłetwe
Podgromadakostnochrzęstne
Synonimy
  • Ganoidei

Kostnochrzęstne[2], kostołuskie[3][4], ganoidy chrzęstne[5], kostnołuskie[6], chrzęstnokostne[7] (Chondrostei), błędnie nazywane chrzęstnikami[3]podgromada ryb promieniopłetwych (Actinopterygii). Pierwotne formy ryb kostnochrzęstnych pojawiły się już we wczesnym dewonie, rozkwit przeżyły w permie i triasie. Występowały na całym świecie. Obecnie występują w Europie, Azji, Afryce i Ameryce Północnej.

Cechy charakterystyczne

Ciało wrzecionowate, nagie lub pokryte pięcioma rzędami tarcz kostnych. U współczesnych ryb łuski ganoidalne tylko na ogonie. U kopalnych form pokrywały często całe ciało. Szkielet wewnętrzny w znacznym stopniu chrzęstny, ze zwapnieniami, bez trzonów kręgowych. Płetwa ogonowa niesymetryczna, typu heterocerkalnego. Górna część pyska w różnym stopniu wydłużona w rostrum. Otwór gębowy wysuwalny, w położeniu dolnym, z wąsikami. Pęcherz pławny prosty, drożny do przełyku[8]. U wielu gatunków występują tryskawki i zastawka spiralna jelita[4][5][9].

Ptycholepis bollensis z jury

Systematyka

Do ryb kostnochrzęstnych zaliczane są rzędy[9]:

Chondrostei jest taksonem parafiletycznym[10].

Przypisy

  1. Chondrostei, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. Ryby kopalne. red. Michał Ginter. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 31, 32. ISBN 978-83-235-0973-8.
  3. a b Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
  4. a b Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
  5. a b G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970, s. 104.
  6. Wojciech Bresiński: Encyklopedia audiowizualna Britannica : zoologia. Cz. 1. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2006. ISBN 83-6056-305-5.
  7. Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007, s. 20. ISBN 978-83-01-15140-9.
  8. Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.
  9. a b Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
  10. Michael J. Benton: Vertebrate Paleontology. London: Chapman & Hall, 1990. ISBN 0-412-54010-X.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Acipenser oxyrhynchus.jpg
Atlantic Sturgeon, Acipenser oxyrhynchus. Scans of artwork commissioned by the Fish and Wildlife Service in the 1970's. Original art is kept at NCTC museum.
Ptycholepis bollensis.jpg
Autor: User:Haplochromis, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ptycholepis bollensis AGASSIZ, from Boll, Württemberg, Germany, Lower Jurassic