Kostnojęzykokształtne

Kostnojęzykokształtne
Osteoglossiformes[1]
Regan, 1909
Okres istnienia: mastrycht–dziś
Ilustracja
Osteoglossum bicirrhosum
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Infragromada

doskonałokostne

Nadrząd

kostnojęzykopodobne

Rząd

kostnojęzykokształtne

Kostnojęzykokształtne[2], arowanokształtne[3], arapaimokształtne[3] (Osteoglossiformes) – rząd ryb promieniopłetwych (Actinopterygii) o wielu prymitywnych cechach budowy, zamieszkujących wody słodkowodne całego świata, głównie w obszarach tropikalnych. Większość gatunków prowadzi drapieżny tryb życia. Najstarsze otolity pochodzą z mastrychtu[4].

Charakterystyka

Ciało jest wydłużone, spłaszczone bocznie, pokryte łuskami cykloidalnymi. Cechą charakterystyczną kostnojęzykokształtnych jest obecność dobrze rozwiniętego kostnego języka. W szczękach tychże ryb, a także na języku, znajdują się liczne zęby. Płetwa grzbietowa i odbytowa zazwyczaj są długie i przesunięte w tył. Część przedstawicieli ma prymitywne płuco, wykształcone z silnie unaczynionego, gąbczastego pęcherza pławnego, co umożliwia im oddychanie powietrzem atmosferycznym. Niektóre gatunki mają także, powstałe z przekształconych mięśni, specjalne narządy, wytwarzające i odbierające impulsy elektryczne – działające na zasadzie radaru. Umożliwia im to orientację i znajdowanie pokarmu w mętnej wodzie lub w ciemnościach. Zakłócenia fal radiowych są odbierane przez odpowiednie receptory, które przesyłają informacje do mózgu.

Wśród kostnojęzykokształtnych występują zaawansowane formy opieki nad potomstwem.

Klasyfikacja

Do kostnojęzykokształtnych zaliczane są następujące rodziny (kolejność filogenetyczna)[5]:

  • Pantodontidaemotylowcowate (jedynym jej przedstawicielem jest motylowiec)
  • Osteoglossidaekostnojęzykowe
  • Notopteridaebrzeszczotkowate
  • Mormyridaemrukowate
  • Gymnarchidae (jedynym jej przedstawicielem jest gymnarchus nilowy)

oraz sporna Arapaimidae.

Mormyrus rume
Scleropages leichardti

Zobacz też

  • Ryby – wykaz rodzin.

Przypisy

  1. Osteoglossiformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. Załachowski 1992 ↓, s. 18.
  3. a b H. Garbarczyk, M. Garbarczyk i L. Myszkowski w: Ryby : encyklopedia zwierząt. 2007. ↓
  4. Ryby kopalne. red. Michał Ginter. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 223. ISBN 978-83-235-0973-8.
  5. J. S. Nelson, T. C. Grande, M. V. H. Wilson: Fishes of the World. Wyd. 5. John Wiley & Sons, 2016. ISBN 978-1-118-34233-6. (ang.)

Bibliografia

  • Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9.
  • Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-12286-2.
  • Froese, R. & D. Pauly: Order Summary for Osteoglossiformes (ang.). FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org, 2008. [dostęp 2009-03-01].
  • Dimitrij Strelnikoff: Wielka encyklopedia zwierząt, tom 24, str. 21. Oxford Educational. ISBN 978-83-7425-922-4.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Osteoglossum bicirrhosum.JPG
Autor: User:Qwertzy2, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Image of Osteoglossum bicirrhosum (Silver Arowana). They are native to the Amazon River system, and are know to have grown as long as 1 meter long in captivity and 1.2 meter in the wild. When kept in an aquarium, it should be securely covered, to prevent the fish from jumping out. The are known as 银龙鱼 ('Silver Dragon Fish') in Chinese, and are populat with East Asian aquariumists for their resemblance to a Chinese dragon, a good luck symbol.
Scleropages leichardti1.JPG
Autor: Viktor Kravtchenko, Licencja: CC BY 3.0
Saratoga (Scleropages leichardti) at New York Aquarium
Mormyrus rume proboscirostris.jpg
Mormyrus rume proboscirostris