Koszar

Współczesny koszar (2012 r.) na Hali Cebulowej w Beskidzie Żywieckim

Koszar – przenośna zagroda dla owiec na Podhalu i w Beskidach, zbudowana z rozłącznych przęseł. Przęsła wykonywane były zwykle z 3 poziomych drągów, pomiędzy którymi przeplatano na zmianę cienkie deseczki, „szczypane” (gwarowo: scypane) ze świerkowego kloca (tzw. tyninę) lub grubsze patyki.

Koszar był jednym z głównych elementów gospodarki pasterskiej (tzw. szałaśnictwa). Stawiano go na halach górskich na czas wypasu zwierząt w górach. Owce zaganiane były do zagrody na noc (aby chronić je przed wilkami) i w czasie złych warunków pogodowych (np. by nie rozbiegły się podczas burzy z piorunami). Do koszaru spędzano również czasami owce do dojenia; wówczas miał otwory, przez które kolejno wypuszczano owce^[1]. Istniały też koszary przeznaczone wyłącznie do dojenia owiec, nazywano je strągami^[1]. Co jakiś czas, gdy owce swoimi odchodami wystarczająco użyźniły obszar pastwiska objęty koszarem, był przestawiany w inne miejsce^[1].

Słowo pochodzi z języka wołoskiego (por. rum. coșar – stodoła, obora). Prawdopodobnie od niego wywodzą się nazwy geograficzne: Koszary, Koszarawa^[2], Kosarzyska, Koszarzyska^[2], Koszarki^[2], Koszariszte (Dwerniczek)^[2], Košarisko.
W słowackich Tatrach słowo košiar oznacza nie tylko zagrodę dla owiec, ale również szałas lub kolebę pasterską^[1].

Przypisy