Koszatka leśna
| Dryomys nitedula[1] | |
| (Pallas, 1778) | |
 (c) I, Dodoni, CC-BY-SA-3.0 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek | koszatka leśna |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
Koszatka leśna[3], dawniej: koszatka[4][5] (Dryomys nitedula) – gatunek niewielkiego, nadrzewnego gryzonia z rodziny popielicowatych.
Nazewnictwo
W polskiej literaturze zoologicznej gatunek Dryomys nitedula był oznaczany nazwą „koszatka”[4][5]. W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi nadano nazwę „koszatka leśna”, rezerwując nazwę „koszatka” dla rodzaju tych gryzoni[3].
Opis
Długość od 8 do 10 cm, ogon do 10 cm. Ciężar 15-40 g. Sierść od góry ubarwiona na kolor rudawy lub popielaty, sierść pod brzuchem ubarwiona na kolor biały. Ma ciemne obwódki wokół oczu zwężające się w kierunku uszu, niewielkie uszy, ogon puszysty, żółtoszary, jednobarwny, pokryty długimi włosami tworzącymi kitę. Pyszczek skondensowany różowy z dość sporym noskiem.
Występowanie i biotop
Europa środkowo-wschodnia oraz północno-wschodnia i zachodnia Azja od Afganistanu i Iranu po Mongolię i Chiny[6][2]. W Polsce występuje rzadko, przeważnie w południowej (m.in. w Sudetach Wschodnich) i wschodniej części kraju. Latem 2020 r. koszatkę leśną zaobserwowano na terenie Stobrawskiego Parku Krajobrazowego, w granicach Nadleśnictwa Kluczbork[7]. Zamieszkuje lasy liściaste, iglaste oraz strefę kosodrzewiny. Gniazduje w dziuplach, gniazdach ptasich, szczelinach skalnych, skrzynkach dla ptaków, a także w zabudowaniach znajdujących się w lesie. Gniazdo kulistego kształtu wyścielane liśćmi i mchami. Przebudowuje zajęte ptasie gniazda.
Tryb życia
Prowadzi nadrzewny aktywny nocny tryb życia. Odżywia się bezkręgowcami, jajami ptaków, owocami i nasionami. Pokarm uzupełnia owadami i ich larwami. Na zimę zapada w sen zimowy od października do kwietnia, który spędza w dziuplach lub pod korzeniami starych drzew. Na zimę gromadzi zapasy, które zjada, kiedy budzi się z zimowego snu. W trakcie zimowego snu temperatura ciała znacznie spada i jest zaledwie o kilka stopni Celsjusza wyższa niż temperatura otoczenia. Serce koszatki bije wówczas zaledwie kilka razy na minutę.
Rozród
Ciąża trwa 90 dni. Samica rodzi od 2 do 6 młodych. W ciągu roku samica wydaje do dwóch miotów. Młode żywią się mlekiem matki przez 4 tygodnie. Samce koszatek dbają o samicę i potomstwo. Koszatki mogą zajść w ciążę od 45 dnia życia.
Znaczenie
Na koszatkę polują sowy, kuny, łasice i lisy.
Ochrona
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (najmniejszej troski)[2]. Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[8].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Dryomys nitedula, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b c Dryomys nitedula, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ a b Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ a b Kazimierz Kowalski (redaktor naukowy), Adam Krzanowski, Henryk Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Mały słownik zoologiczny: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991. ISBN 83-214-0637-8.
- ↑ a b Zygmunt Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne – Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.
- ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Dryomys nitedula. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 12 grudnia 2009]
- ↑ Ilona Raczyńska (oprac.), Stobrawski Park Krajobrazowy. Koszatka wróciła do lasów po stu latach, turystyka.wp.pl, 31 sierpnia 2020 [dostęp 2020-09-02] (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2011 r. nr 237, poz. 1419)
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.