Koszykarska Liga ZSRR

Koszykarska Liga ZSRR (oficjalna nazwa: Чемпионат СССР по баскетболу среди мужчин) – koszykarska liga Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, funkcjonująca w latach 1923–1992.

W lidze występowały zespoły z socjalistycznych republik radzieckich Rosji, Gruzji, Litwy, Łotwy, Ukrainy i Estonii.

Ostatni sezon (1991/92) istnienia ligi już po rozpadzie ZSRR został rozegrany w ramach Narodowej Ligi Wspólnoty Niepodległych Państw.

Mistrzowie ZSRR

• – zdobywca Pucharu Europy Mistrzów Krajowych
• – zdobywca Pucharu Saporty
• – zdobywca Pucharu ZSRR
• SRR – Socjalistyczna Republika Radziecka
• SFSR – Sowiecka Federacyjna Republika Radziecka

Medaliści mistrzostw ZSRR

W latach 1923, 1924, 1928, 1934, 1935, 1936, 1956, 1959, 1963 i 1967 rozegrano mistrzostwa z udziałem reprezentacji republik oraz miast ZSRR.

Sezon	Złoto	Srebro	Brąz
Mistrzostwa miast ZSRR (1923-1936)
1923	Mecz o mistrzostwo między zespołami Moskwy i Piotrogrodu nie został rozegrany
1924	Moskwa	Ural
1928	Moskwa	Ukraina
1934	Leningrad	Moskwa	Odessa
1935	Moskwa	Leningrad	Tbilisi
1936	Leningrad	Moskwa	Odessa
Mistrzostwa ZSRR (1936-1991)
1937	Dinamo Moskwa	Krasnaja Zarja Leningrad	Lokomotiw Moskwa
1938	Burevestnik Leningrad	Lokomotiw Moskwa	GOLIFK Leningrad
1939	Lokomotiw Moskwa	GOLIFK Leningrad	Lokomotiw Tbilisi
1940	Burevestnik Leningrad	Lokomotiw Tbilisi	Lokomotiw Moskwa
1944	DKA Tbilisi	Dinamo Moskwa	Lokomotiw Moskwa
1945	CSKA Moskwa	DKA Tbilisi	Kalev Tallinn
1946	Dom Oficerów Tbilisi	CSKA Moskwa	Dinamo Moskwa
1947	Žalgiris	Dinamo Tbilisi	CSKA Moskwa
1948	Dinamo Moskwa	Stroitel Moskwa	Dinamo Tbilisi
1949	USK Tartu	Žalgiris	WWS MWO Moskwa
1950	Dinamo Tbilisi	USK Tartu	WWS MWO Moskwa
1951	Žalgiris	WWS MWO Moskwa	USK Tartu
1952	WWS MWO Moskwa	Žalgiris	Dinamo Tbilisi
1953	Dinamo Tbilisi	CSKA Moskwa	Žalgiris
1954	Dinamo Tbilisi	CSKA Moskwa	Žalgiris
1955	ODO Ryga	CSKA Moskwa	Žalgiris
1956	Reprezentacja SRR Łotwy	Moskwa	Reprezentacja SRR Litwy
1957	OSK Ryga	WWS MWO Moskwa	Dinamo Moskwa
1958	SKWO Ryga	WWS MWO Moskwa	Dinamo Moskwa
1959	Moskwa	Reprezentacja SRR Gruzji	Reprezentacja SRR Łotwy
1960	CSKA Moskwa	Dinamo Tbilisi	VEF Ryga
1961	CSKA Moskwa	Dinamo Tbilisi	SKA Ryga
1962	CSKA Moskwa	SKA Ryga	Stroitiel Kijów
1963	Reprezentacja SFSR Rosji	Reprezentacja SRR Ukrainy	Reprezentacja SRR Łotwy
1964	CSKA Moskwa	SKA Ryga	Stroitiel Kijów
1965	CSKA Moskwa	Stroitiel Kijów	Dinamo Tbilisi
1966	CSKA Moskwa	Stroitiel Kijów	VEF Ryga
1967	Reprezentacja SRR Ukrainy	Reprezentacja SRR Estonii	Moskwa
1968	Dinamo Tbilisi	SKA Kijów	CSKA Moskwa
1969	CSKA Moskwa	Dinamo Tbilisi	Spartak Leningrad
1970	CSKA Moskwa	Spartak Leningrad	Stroitiel Kijów
1971	CSKA Moskwa	Spartak Leningrad	Žalgiris
1972	CSKA Moskwa	Spartak Leningrad	SKA Kijów
1973	CSKA Moskwa	Spartak Leningrad	Žalgiris
1974	CSKA Moskwa	Spartak Leningrad	Stroitiel Kijów
1975	Spartak Leningrad	CSKA Moskwa	Dinamo Moskwa
1976	CSKA Moskwa	Spartak Leningrad	Dinamo Moskwa
1977	CSKA Moskwa	Stroitiel Kijów	Dinamo Tbilisi
1978	CSKA Moskwa	Spartak Leningrad	Žalgiris
1979	CSKA Moskwa	Stroitiel Kijów	Statyba Wilno
1980	CSKA Moskwa	Žalgiris	Dinamo Moskwa
1981	CSKA Moskwa	Stroitiel Kijów	Spartak Leningrad
1982	CSKA Moskwa	Stroitiel Kijów	Dinamo Moskwa
1983	CSKA Moskwa	Žalgiris	Stroitiel Kijów
1984	CSKA Moskwa	Žalgiris	Stroitiel Kijów
1985	Žalgiris	CSKA Moskwa	Spartak Leningrad
1986	Žalgiris	CSKA Moskwa	Spartak Leningrad
1987	Žalgiris	CSKA Moskwa	Spartak Leningrad
1988	CSKA Moskwa	Žalgiris	Stroitiel Kijów
1989	Stroitiel Kijów	Žalgiris	CSKA Moskwa
1990	CSKA Moskwa	Dinamo Moskwa	Stroitiel Kijów
1991	Kalev Tallinn	Spartak Leningrad	VEF Ryga
Mistrzostwa Wspólnoty Niepodległych Państw (1992)
1992	Spartak Petersburg	Zjoeldoez Alma-Ata	Dinamo Moskwa

• SRR – Socjalistyczna Republika Radziecka
• SFRR – Sowiecka Federacyjna Republika Radziecka

Tytuły według klubów

Tytuły	Klub	Mistrzowskie lata
24	CSKA Moskwa	1944-45, 1959-60, 1960-61, 1961-62, 1963-64, 1964-65, 1965-66, 1968-69, 1969-70, 1970-71, 1971-72, 1972-73, 1973-74, 1975–76, 1976-77, 1977-78,
		1978-79, 1979-80, 1980-81, 1981-82, 1982-83, 1983-84, 1987-88, 1989-90
5	Žalgiris	1946-47, 1950-51, 1984-85, 1985-86, 1986-87
4	Moskwa	1923-24, 1927-28, 1934-35, 1958-59
	Dinamo Tbilisi	1949-50, 1952-53, 1953-54, 1967-68
3	ASK Ryga	1954-55, 1956-57, 1957-58
2	Leningrad	1933-34, 1935-36
	Petrel Leningrad	1937-38, 1939-40
	Armia Tbilisi	1943-44, 1944–1946
	Dinamo Moskwa	1936-37, 1947-48
	Spartak Leningrad	1974-75, 1991-92
1	Lokomotiw Moskwa	1938-39
	Tartu Ülikool	1948-49
	WWS Moskwa	1951-52
	Reprezentacja SRR Łotwy	1955-56
	Reprezentacja SFSR Rosji	1962-63
	Reprezentacja SRR Ukrainy	1966-67
	Stroitiel Kijów	1988-89
	Tallinn Kalev	1990-91

Radzieckie zespoły w rozgrywkach europejskich

Puchar Europy Mistrzów Krajowych

Klub	Mistrz	Wicemistrz	Półfinalista	Ćwierćfinalista
CSKA Moskwa	1960-61, 1962-63, 1968-69, 1970-71	1964-65, 1969-70, 1972-73	1961-62, 1965-66	1976-77*, 1980-81*, 1982-83*, 1984-85*, 1988-89
ASK Ryga	1958, 1958-59, 1959-60	1960-61
Dinamo Tbilisi	1961-62	1959-60	1962-63
Žalgiris		1985-86		1986-87

* Top 6

Puchar Saporty

Klub	Mistrz	Wicemistrz	Półfinalista	Ćwierćfinalista
Spartak Leningrad	1972-73, 1974-75	1970-71		1976-77
Žalgiris		1984-85	1988-89, 1989-90	1980-81
Dinamo Tbilisi		1968-69	1969-70
CSKA Moskwa			1985-86, 1986-87
Stroitiel			1981-82
Dinamo Moskwa			1990-91

Puchar Koracia

Klub	Mistrz	Wicemistrz	Półfinalista	Ćwierćfinalista
Dinamo Moskwa			1980-81, 1982-83
CSKA Moskwa			1989-90

Składy mistrzów ZSRR

1923–24: Moskwa: Belyaev, A. Kovalev, S. Pashkov, V. Strepiheev, S. Chesnokov.

1927–28: Moskwa: S. Vorobyov, A. Gusev, M.Medvedev, N. Strokin, K. Travin.

1933–34: Leningrad: F. Hostilius, Krasovskii, S. Kuznetsov, M. Morozov, P. Osipov, Vn. Rodionov, G. Tishinskiy.

1934–35: Moskwa: E. Bokunyaev, V. Gorokhov, Zimin, A. Lobanov, M. Semichastny, J. Titov, K. Travin, A. Tolkachev.

1935–36: Leningrad: F. Hostilius, A. Elenskiy, Kuznetsov, V. Kurkov, M. Sverckov, G. Tishinskiy.

1936–37: Dinamo Moskwa: V. Gorokhov, A. Grigoriev, V. Dmitriev, Alexander Zaitsev, A. Zinin, Rumyantsev, S. Spandaryan.

1937–38: Petrel Leningrad: B. Abramov, V. Zhebokritsky, B. Kondrashov, A. Selivanov, Stepanov.

1938–39: Lokomotiw Moskwa: En. Alekseev, Belyaev, A. Lobanov, V. Kiselev, Romishevsky, Y. Titov, K. Travin.

1939–40: Petrel Leningrad: B. Abramov, V. Zhebokritsky, Zlobin, V. Kondrashov, V. Razzhivin, Rogov, A. Selivanov, Stepanov.

1943–44: Armia Tbilisi: N. Dzhordzhkiya, L. Dzekonsky, Ermakov, G. Zahlyan, B. Oganezov, B. Sarkisov, M. Filippov.

1944–45: CSKA Moskwa: Ev. Alekseev, En. Alekseev, Bajkov, Grebenshchikov, V. Kudryashov, S. Kuznetsov, B. Mershin.

1945–46: Armia Tbilisi: G. Akhvlediani, Vachadze A., G. Gupalov, L. Dzekonsky, N. Djordjikia, S. Oganezov, B. Sarkisov, O. Sulaberidze, M. Filippov.

1946–47: Žalgiris: S. Butautas, A. Vilimas, V. Dzenis, I. Kilšauskas, J. Lagunavičius, V. Majorovas, K. Petkevičius, V. Sercevičius, V. Kulakauskas.

1947–48: Dinamo Moskwa: G. Bajkov, V. Vlasov, V. Kolpakov, A. Konev, Kogan, Y. Ozerov, Al. Saychuk, P. Sergeev, B. Fedotov, Yuri Ushakov.

1948–49: Tartu Ülikool: W. Kiivet, H. Kreevald, I. Kull, V. Laats, I. Lysov, Rekker G., H. Rusak, E. Ehavveer, Õun Yu, H. Kruus.

1949–50: Dinamo Tbilisi: D. Godziashvili, N. Djordjikia, V. Zhgenti, S. Tortladze, Intskirveli L., S. Korkashvili, O. Korkia, A. Meshi, D. Nijaradze, G. Rukhadze.

1950–51: Žalgiris: I. Balakauskas, S. Butautas, J. Lagunavičius, A. Nemcevičius, K. Petkevičius, Z. Sabulis, V. Sercevičius, L. Tendzegolskis, V. Timleris.

1951–52: WWS Moskwa: Ev. Alekseev, En. Alekseev, V. Antonov, G. Gupalov, E. Kazakov, A. Konev, A. Moiseev, D. Osipov, G. Silins, S. Tarasov.

1952–53: Dinamo Tbilisi: Gk. Abashidze, Ga. Abashidze, V. Gvantseladze, N. Djordjikia, M. Eganov, V. Zhgenti, L. Inskirveli, A. Kiladze O. Korkia, G. Minashvili, D. Nijaradze.

1953–54: Dinamo Tbilisi: Gk. Abashidze, Ga. Abashidze, M. Asitashvili, N. Djordjikia, V. Zhgenti, L. Inskirveli, M. Kvachantiradze, A. Kiladze O. Korkia, Kutchava G., D. Nijaradze.

1954–55: ASK Ryga: M. Valdmanis, T. Gavars, A. Gulbis, T. Kalhert, J. Krumins, A. Leonchik, V. Muiznieks, G. Silins, V. Skalder, O. Hecht, L. Jankowski.

1955–56: Reprezentacja SRR Łotwy: M. Valdmanis, I. Veritis, J. Kalnins, T. Kalhert, R. Karnitis, J. Krumins, A. Leonchik, V. Muiznieks, G. Silins, O. Hecht, L. Jankowski.

1956–57; ASK Ryga: M. Valdmanis, I. Veritis, A. Gulbis, J. Davids, T. Kalhert, J. Krumins, A. Leonchik, V. Muiznieks, Ostrouhs J., G. Silins, O. Hecht.

1957–58: ASK Ryga: M. Valdmanis, I. Veritis, A. Gulbis, T. Kalhert, J. Krumins, A. Leonchik, V. Muiznieks, G. Muiznieks, G. Silins, O. Hecht.

1958–59: Moskwa: A. Alachachan, A. Astakhov, N. Balabanov, Bochkarev, G. Wolnow, W. Zubkow, Korneev Yu, Y. Ozerov, Semenov, M. Studenetsky, V. Torban.

1959–60: CSKA Moskwa: A. Alachachan, A. Astakhov, A. Bochkarev, Volkov, W. Zubkow, Karpov, V. Kopylov, Semenov, P. Sirotinsky, A. Travin, V. Kharitonov.

1960–61: CSKA Moskwa: A. Alachachan, A. Astakhov, Bochkarev, G. Wolnow, Volkov, W. Zubkow, Karpov, V. Kopylov, Semenov, P. Sirotinsky, A. Travin, B. Kharitonov.

1961–62: CSKA Moskwa: A. Alachachan, A. Astakhov, Bochkarev, G. Wolnow, Volkov, W. Zubkow, Karpov, V. Kovalchuk, Y. Korneev, J. Lipso, Semenov, S. Sirotinsky, A. Travin.

1962–63: Reprezentacja SFSR Rosji: A. Alachachan, A. Astakhov, Bochkarev, G. Wolnow, Volkov, W. Zubkow, Yu. Korneev, A. Kulkov, J. Lipso, Petrov, A. Travin, V. Hrynin, A. Shatalin.

1963–64: CSKA Moskwa: A. Alachachan, A. Astakhov, A. Borodin, A. Bochkarev, G. Wolnow, W. Zubkow, Yuri Korneev, A. Kulkov, J. Lipso, P. Sirotinsky, A. Travin.

1964–65: CSKA Moskwa: A. Alachachan, A. Astakhov, A. Borodin, A. Bochkarev, I. Bryansk, G. Wolnow, W. Zubkow, B. Kapranov, Y. Korneev, A. Kulkov, J. Lipso, A. Travin.

1965–66: CSKA Moskwa: A. Alachachan, A. Astakhov, A. Borodin, A. Bochkarev, I. Bryansk, G. Wolnow, W. Zubkow, B. Kapranov, A. Kovalev, Yuri Korneev, A. Kulkov, J. Lipso, V. Rodionov, A. Travin.

1966–67: Reprezentacja SRR Ukrainy: V. Bryantsev, A. Valtin, B. Gladun, Novikov, V. Okipnyak, B. Pinchuk, A. Poliwoda, L. Poplawski, W. Saluhin, N. Sushak, G. Chechurov.

1967–68: Dinamo Tbilisi: V. Altabaev, B. Bolqvadze, A. Kazandjian, Z. Karabak, M. Korkia, A. Lejava, Z. Leontiev, S. Magalashvili, R. Mamaladze, L. Moseshvili, V. Narimanidze, A. Shiereli, W. Ugrechelidze, T. Chikhladze.

1968–69: CSKA Moskwa: Andreev, A. Astakhov, S. Biełow, A. Blick, G. Wolnow, V. Kapranov, N. Kovyrkin, N. Kryuchkov, A. Kulkov, J. Lipso, P. Nesterov, B. Selikhov, A. Sidyakin.

1969–70: CSKA Moskwa: V. Andreev, S. Biełow, A. Blick, N. Gilgner, A. Żarmuchamiedow, V. Illyuk, V. Kapranov, N. Kovyrkin, N. Kryuchkov, A. Kulkov, V. Mercy, Ne. Selikhov, A. Sidyakin.

1970–71: CSKA Moskwa: Andreev, S. Biełow, N. Gilgner, I. Jedieszko, A. Żarmuchamiedow, V. Illyuk, V. Kapranov, Kovalenko, N. Kovyrkin, A. Kulkov, V. Mercy, C. Subbotin.

1971–72: CSKA Moskwa: V. Andreev, S. Biełow, I. Jedieszko, A. Żarmuchamiedow, V. Illyuk, V. Kapranov, Kovalenko, N. Kovyrkin, A. Kulkov, V. Miloserdov, V. Petrakov, C. Astrebov.

1972–73: CSKA Moskwa: Andreev, S. Biełow, N. Dyachenko, I. Jedieszko, A. Żarmuchamiedow, V. Illyuk, Kovalenko, N. Kovyrkin, A. Kulkov, V. Miloserdov, V. Petrakov, C. Astrebov.

1973–74. CSKA Moskwa: V. Akimov, S. Biełow, N. Dyachenko, I. Jedieszko, A. Żarmuchamiedow, V. Illyuk, Kovalenko, N. Kovyrkin, P. Lushenko, V. Miloserdov, V. Petrakov, C. Astrebov

1974–75: Spartak Leningrad: V. Arzamas, A. Biełow, A. Bolshakov, L. Ivanov, S. Kuznetsov, A. Makeev, Y. Pavlov, M. Silantyev, V. Fedovrov, Yu. Shtukin, V. Yakovlev.

1975–76: CSKA Moskwa: Mr. Avdeev, S. Biełow, N. Dyachenko, I. Jedieszko, S. Eremin, A. Żarmuchamiedow, Kovalenko, S. Kowalenko, N. Kovyrkin, V. Miloserdov, V. Petrakov, C. Astrebov.

1976–77: CSKA Moskwa: S. Biełow, A. Gusev, I. Jedieszko, S. Eremin, A. Żarmuchamiedow, Kovalenko, S. Kowalenko, A. Lopatov, A. Meleshkin, V. Miloserdov, A. Myszkin, B. Petrakov.

1977–78: CSKA Moskwa: V. Arzamas, S. Biełow, A. Gusev, S. Eremin, A. Żarmuchamiedow, Kovalenko, S. Kowalenko, A. Lopatov, A. Meleshkin, V. Miloserdov, A. Myszkin, B. Petrakov.

1978–79: CSKA Moskwa: S. Biełow, A. Gusev, I. Jedieszko, S. Eremin, A. Żarmuchamiedow, Kovalenko, S. Kowalenko, A. Lopatov, A. Meleshkin, V. Miloserdov, A. Myszkin, B. Petrakov.

1979–80: CSKA Moskwa: S. Biełow, A. Belostenny, S. Eremin, A. Żarmuchamiedow, Kovalenko, S. Kowalenko, A. Lopatov, V. Miloserdov, A. Myszkin, Pankrashin, V. Petrakov, S. Tarakanov.

1980–81: CSKA Moskwa: Gusev, S. Eremin, Kovalenko, S. Kowalenko, M. Kozhelyanko, V. Kuzmin, A. Lopatov, V. Miloserdov, A. Myszkin, Pankrashin, V. Petrakov, S. Tarakanov.

1981–82: CSKA Moskwa: Gusev, S. Eremin, A. Kovtun, M. Kozhelyanko, V. Kuzmin, R. Kurtinaitis, A. Lopatov, A. Meleshkin, V. Miloserdov, A. Myszkin, Pankrashin, S. Tarakanov.

1982–83: CSKA Moskwa: Gusev, S. Eremin, V. Kuzmin, A. Lopatov, A. Lyndin, A. Meleshkin, A. Myszkin, Pankrashin, Popov, D. Sukharev, S. Tarakanov, W. Tkaczenko.

1983–84: CSKA Moskwa: S. Bazariewicz, A. Gusev, S. Eremin, A. Ermolinsky, A. Lopatov, A. Myszkin, Pankrashin, Popov, D. Sukharev, S. Tarakanov, W. Tkaczenko, X. Enden.

1984–85: Žalgiris: M. Arlauskas, A. Brazys, A. Visockas, S. Jovaiša, G. Krapikas, R. Kurtinaitis, M. Lekarauskas, A. Sabonis, V. Chomičius, R. Čivilis, V. Jankauskas.

1985–86: Žalgiris: A. Brazys, A. Visockas, S. Jovaiša, G. Krapikas, R. Kurtinaitis, M. Lekarauskas, A. Sabonis, V. Chomičius, R. Čivilis, V. Jankauskas.

1986–87: Žalgiris: A. Brazys, A. Visockas, A. Venclovas, S. Jovaiša, G. Krapikas, R. Kurtinaitis, M. Lekarauskas, A. Sabonis, V. Chomičius, R. Čivilis, V. Jankauskas.

1987–88: CSKA Moskwa: V. Berezhnoj, O. Wołkow, V. Goborov, Gorin, A. Lopatov, I. Miglinieks, Minaev, Pankrashin, S. Popov, S. Tarakanov, W. Tkaczenko, X. Enden.

1988–89: Stroitel: A. Belostenny, O. Wołkow, E. Dolgov, A. Kovtun, Y. Kosenko, V. Levitsky, E. Murzin, S. Orehov, I. Pinchuk, A. Podkovyrov, Yu. Silvestrov, A. Shaptala, A. Shevchenko.

1989–90: CSKA Moskwa: V. Berezhnoj, Gorin, A. Gusev, A. Kornev, S. Kocherin, A. Lopatov, A. Meleshkin, Minaev, S. Popov, G. Rezcov, S. Tarakanov, W. Tkaczenko.

1990–91: Tallinn Kalev: S. Babenko, G. Jackson, A. Karavaev, G. Kullamäe, A. Kuusmaa, M. Metstak, A. Nagel, M. Noormets, R. Pehka, I. Saksakulm, T. Sokk, A. Toomiste.

1991–92 (Liga WNP): Spartak Leningrad: V. Gorin, V. Dolopchi, W. Karasiow, Kisurin, A. Maltsev, M. Mikhailov, V. Mishnev, S. Panov, J. Paszutin, A. Potapov, A. Fietisow, G. Schetinin.

Bibliografia

• The-Sports.org Soviet Union Premier League : presentation and medal winners (ang.)
• Sports123.com Basketball Men: Soviet Union: Championship. sports123.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-25)]. (ang.)