Kotłas

Kotłas
Котлас
	; Dworzec kolejowy
Herb	Flaga
Państwo	Rosja
Obwód	archangielski
Burmistrz	Swietłana Dejnieko
Powierzchnia	68,04 km²
Wysokość	80 m n.p.m.
Populacja (2021); • liczba ludności; • gęstość	; 62 284; 778,1 os./km²
Nr kierunkowy	(+7) 81837
Kod pocztowy	165300–165313
Tablice rejestracyjne	29
	Położenie na mapie obwodu archangielskiego Kotłas
	Położenie na mapie Rosji Kotłas
	61°15′N 46°39′E/61,250000 46,650000
	Strona internetowa
	Portal Rosja

Kotłas (ros. Ко́тлас) − miasto w Rosji, w obwodzie archangielskim, w rejonie kotłaskim, port nad Dwiną, przy ujściu Wyczegdy. Liczy około 62 tys. mieszkańców (2021).

Warunki naturalne

Klimat

Średnia temperatura i opady dla Kotłas
Miesiąc	Sty	Lut	Mar	Kwi	Maj	Cze	Lip	Sie	Wrz	Paź	Lis	Gru	Roczna
Rekordy maksymalnej temperatury [°C]	3.5	5.2	14.5	26.9	33.0	33.9	34.5	35.2	26.9	20.9	12.4	5.5	35,2
Średnie temperatury w dzień [°C]	-9.8	-7.2	-0.1	7.9	15.9	21.0	23.5	19.7	13.2	5.2	-2.8	-6.9	6,6
Średnie dobowe temperatury [°C]	-13.4	-11.0	-4.6	2.9	9.8	15.1	17.7	14.7	9.2	2.7	-5.3	-10.0	2,3
Średnie temperatury w nocy [°C]	-17.0	-14.8	-9.1	-2.1	3.7	9.1	11.9	9.6	5.2	0.1	-7.7	-13.1	−2,0
Rekordy minimalnej temperatury [°C]	-44.5	-41.8	-34.8	-26.1	-7.0	-2.8	0.9	-3.6	-7.1	-19.7	-34.5	-39.6	−44,5
Opady [mm]	37.6	29.6	27.1	33.1	46.7	67.5	76.3	63.5	53.8	53.8	48.8	44.6	582,4
Źródło: Котлас - meteolabs.ru {{{accessdate}}}

Historia

Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z końca XIV wieku, jednak intensywny rozwój zaczczął się w latach 1895–1898, gdy do Kotłasu doprowadzona została linia kolejowa z Permu, a jednocześnie otwarto kompanię parostatkową na trasie Kotłas − Archangielsk. Kotłas stał się wtedy wielkim centrum przeładunkowym, a także producentem drewna i wyrobów z niego. W 1917 roku uzyskał prawa miejskie. W 1932 powstała stocznia remontowo-budowlana.

Od 1930 Kotłas stał się centrum przesyłowym wielkiej ilości zesłańców i więźniów, których stąd transportowano rzekami do łagrów w całym obwodzie archangielskim. Powstaje 10 łagrów, głównie przesyłowych. Część zesłańców po odbyciu wyroku osiedlała się w mieście i stawali się oni znaczną grupą mieszkańców. Od początku marca 1940 przez cały rok do Kotłasu przybywały tysiące zesłanych Polaków. Polscy jeńcy wojenni zaczynali budowę kolei Kotłas − Workuta, która to linia ostatecznie została otwarta po ukończeniu w 1942 mostu na Dwinie.

W Kotłasie w łagrze zmarli m.in.:

znany polski aktor dwudziestolecia międzywojennego, Eugeniusz Bodo,
polski malarz i rzeźbiarz, Stefan Dauksza.

Współczesność

Fragment cmentarza ofiar stalinowskich na terenie byłego łagru Makaricha

Jedno z upamiętnień ofiar stalinowskich na terenie byłego łagru Makaricha. Tablica pamięci Stanisława Mikke

Głównym zakładem przemysłowym jest stocznia, ale ważnymi zakładami są także liczne firmy branży spożywczej oraz przeróbki drewna. Tradycyjnie wielkie znaczenie mają kolej i linie rzeczne, dzięki czemu Kotłas jest znaczącym centrum transportowym. W mieście działa kilka filii wyższych uczelni Moskwy, Petersburga i Archangielska.

Na terenie największego z byłych łagrów kotłaskich Makaricha w latach 90. XX w. urządzono duży kompleks cmentarny, z pomnikami ofiar łagrów i zesłań stalinowskich (m.in. chłopów rosyjskich zmarłych na zesłaniu w ramach akcji rozkułaczania, popom), są tam również groby Polaków^[3] (w tym Eugeniusza Bodo).

Miasta partnerskie

Przypisy

↑ Главой Котласа станет Светлана Дейнеко [dostęp 2021-07-28] (ros.).
↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года [dostęp 2021-07-28] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-02] (ros.).
↑ Zbigniew Niedźwiedzki. W piekle zesłania. Wydawca Fundacja Nasza Przyszłość. 2012, strona 297. ISBN 978-83-61146-59-9

Bibliografia

historia miasta na oficjalnej stronie Kotłasu (ros.)
W.Flisiński, 1992. Od łagrów Komi do winnic Italii. Wyd. Lubelskie − książka więźnia łagru w Kotłasie i Niandzie

[1] Главой Котласа станет Светлана Дейнеко [dostęp 2021-07-28] (ros.).

[2] Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года [dostęp 2021-07-28] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-02] (ros.).

[3] Zbigniew Niedźwiedzki. W piekle zesłania. Wydawca Fundacja Nasza Przyszłość. 2012, strona 297. ISBN 978-83-61146-59-9

[1]

[2]

[3]

Rejony	chołmogorski kargopolski konoski kotłaski krasnoborski leński leszukoński miezieński niandomski oneski pinieski plesiecki primorski szenkurski ustiański wielski wierchnietojemski wiliegodzki winogradowski
Miasta na prawach rejonu	Archangielsk Koriażma Kotłas Mirnyj Narjan-Mar (NOA) Nowa Ziemia Nowodwinsk Siewierodwińsk

Miasta	Archangielsk Kargopol Koriażma Kotłas Mezeń Mirny Niandoma Nowodwinsk Onega Siewierodwińsk Solwyczegodsk Szenkursk Wielsk
Osiedla typu miejskiego	Bierieznik Jercewo Kamienka Kiziema Konosza Kułoj Małoszujka Obozierskij Oktiabrskij Plesieck Podiuga Priwodino Sawinskij Siewieroonieżsk Szypicyno Ujemskij Urdoma Wyczegodskij

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne