Kotewka
| ||
 Kotewka orzech wodny | ||
| Systematyka[1][2] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Podkrólestwo | rośliny zielone | |
| Nadgromada | rośliny telomowe | |
| Gromada | rośliny naczyniowe | |
| Podgromada | rośliny nasienne | |
| Nadklasa | okrytonasienne | |
| Klasa | Magnoliopsida | |
| Nadrząd | różopodobne | |
| Rząd | mirtowce | |
| Rodzina | krwawnicowate | |
| Rodzaj | kotewka | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Trapa Linnaeus Sp. Pl. 120. 1 Mai 1753[3] | ||
| Typ nomenklatoryczny | ||
T. natans Linnaeus[3] | ||
.jpg)
Kotewka (Trapa L.) – rodzaj roślin wodnych z rzędu mirtowców z rodziny krwawnicowatych (Lythraceae), który z powodu odrębności morfologicznej był dawniej zwykle wyodrębniany do osobnej rodziny kotewkowatych (Trapaceae). W obrębie rodzaju opisywano bardzo wiele gatunków, odmian i form różniących się budową owocu. W bardziej współczesnych publikacjach wyróżnia się jednak zazwyczaj już tylko 2[4] lub 3[5] gatunki. Zasięg tych roślin obejmuje obszary subtropikalne i umiarkowane w Afryce, Azji i Europie, jako gatunki introdukowane występują także w Ameryce Północnej i Australii[4]. W Polsce występuje tylko jeden gatunek – kotewka orzech wodny T. natans.
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny wodne korzeniące się w dnie, o liściach podwodnych i pływających. Pod wodą z węzłów obok liści wyrastają asymilujące korzenie przybyszowe[6].
- Łodyga
- Wiotka i obła, przy powierzchni wody nieco zgrubiała[6].
- Liście
- Podwodne liście w dolnej części łodygi naprzeciwległe, krótkotrwałe, równowąskie. W wyższej części łodygi liście wyrastają skrętolegle i mają blaszkę rozszerzającą się. Liście pływające na ogonkach, zwykle nieco rozdętych. Blaszka liściowa rombowata, grubo, nierówno ząbkowana[6].
- Kwiaty
- Wyrastają pojedynczo w kątach liści pływających. Są 4-krotne. Działki, płatki i pręciki występują w liczbie 4. Słupek jest wpół dolny[6].
- Owoce
- Charakterystyczne orzechy z 4 lub 2 wyrostkami powstającymi z dna kwiatowego. Zawierają nasiono z jednym dużym liścieniem i drugim silnie zredukowanym[6].
Systematyka
Rodzaj wyróżniany był w obrębie monotypowej rodziny m.in. w systemie Cronquista z 1981 oraz w systemie Reveala z lat 1993-1999. Późniejsze odkrycia w zakresie filogenezy w obrębie mirtowców dowiodły, że rodzaj kotewka Trapa stanowi jedną z dalszych linii rozwojowych w obrębie krwawnicowatych i jego wyłączanie z tej rodziny czyni z niej takson parafiletyczny. Dlatego w nowszych ujęciach (system APG II z 2003 i APG III z 2009[7], Angiosperm Phylogeny Website[2], system Reveala w wersji z 2007[8]) kotewka włączana jest do krwawnicowatych właśnie.
- kotewka orzech wodny Trapa natans L.
- Trapa bicornis Osbeck
Zobacz też
- Trapella – rodzaj podobnych roślin z rodziny babkowatych
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-06-09] (ang.).
- ↑ a b Index Nominum Genericorum (ING) (ang.). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-06-09].
- ↑ a b c Trapa (ang.). W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-06-09].
- ↑ Species Records of Trapa (ang.). W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture Agricultural Research Service, Beltsville Area. [dostęp 2013-06-09].
- ↑ a b c d e Tadeusz Tacik: Rodzina: Hydrocaryaceae (Trapaceae), Kotewkowate. W: Flora polska T. X. Bogumił Pawłowski (red.). Warszawa, Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 14-26.
- ↑ Angiosperm Phylogeny Group (2009). An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III. Botanical Journal of the Linnean Society 161: 105-121.
- ↑ Reveal J. L.: Classification of extant Vascular Plant Families – An expanded family scheme (ang.). 2007. [dostęp 2010-01-22].
- ↑ Trapa, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2010-02-12] (ang.).