Kotomierz
| Artykuł | 53°17′6″N 18°7′20″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 53°16'59.9"N, 18°7'0.1"E, 53°17'5.17"N, 18°7'24.64"E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 437 m |
| wieś | |
 Dwór w Kotomierzu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo | Sołectwo |
| Wysokość | 91 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2022) | 1022[1] |
| Strefa numeracyjna | 52 |
| Kod pocztowy | 86-022[2] |
| Tablice rejestracyjne | CBY |
| SIMC | 0084385 |
Położenie na mapie gminy Dobrcz _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Dobrcz") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego  | |
 53°17′06″N 18°07′20″E/53,285000 18,122222 | |
Kotomierz – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Dobrcz.
Podział administracyjny
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.
Linie kolejowe
We wsi znajduje się stacja kolejowa linii kolejowej nr 131.
Historia
W przeszłości wieś była własnością szlachecką. W 1313 jej właścicielami byli Żyra i Wojciech. Ustalili oni wówczas granicę między Kotomierzem a Wudzynem należącym do dóbr klasztoru byszewskiego, którą zatwierdził książę Przemysław. W XVI w. właścicielem Kotomierza był B. Siemiński. Wieś obejmowała wówczas obszar 10 łanów (około 180 ha).
W latach 1807-1815 Kotomierz leżał w granicach Księstwa Warszawskiego, w departamencie bydgoskim. W okresie pruskim Kotomierz należał do powiatu bydgoskiego (zresztą podobnie jak dzisiaj). Około połowy XIX w. zmieniono nazwę Kotomierz na Klahrheim. Zmiana nazwy wsi wiąże się z nabyciem majątku w Kotomierzu przez Alberta von Klahra (1850).
Po 1850 von Klahr przystąpił do budowy dworu i zabudowań gospodarczych. Dwór został nieznacznie przebudowany w 2. połowie XIX wieku. Do 1850. istniał spichlerz oraz stary dwór powstały zapewne w końcu XVIII w. (obecnie nieistniejący). Kotomierz liczył wtedy 339 mieszkańców, w tym 260 katolików i 79 ewangelików. Powierzchnia gruntów wynosiła 3386 mórg (około 1896 ha).
Na przełomie XIX i XX w. majątek Kotomierz-Klahrheim drogą koligacji rodzinnych przeszedł we władanie rodziny von Otto. Jak wynika z planu melioracji gruntów sporządzonego w 1889, oba skrzydła dworu istniały już wtedy w obecnej formie. Do 1939 właścicielem Kotomierza był Paul von Otto. W 1937 część majątku została rozparcelowana. W momencie sporządzania planu parcelacji, tj. 1 kwietnia 1937, powierzchnia majątku wynosiła 514,67 ha.
W czasie II wojny światowej, 10 listopada 1943, na stacji kolejowej w Kotomierzu nieznany polski oddział partyzancki doprowadził do zderzenia niemieckiego pociągu towarowego z transportem wojskowym, który w wyniku katastrofy zapalił się. Wskutek zderzenia ruch kolejowy został wstrzymany na 24 godziny[3].
Współczesność
Po 1945 w Kotomierzu został utworzony Zespół Państwowych Gospodarstw Rolnych. Następnie znajdował się tu Zakład Rolny wchodzący w skład Kombinatu Państwowych Gospodarstw Rolnych Kusowo. W lutym 1983 nastąpiło przekazanie Zakładu Rolnego w Kotomierzu na własność Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Karolewie. Obecnym użytkownikiem całego zespołu jest Gospodarstwo Szkoły Agro-Ekonomicznej w Karolewie, które prowadzi doświadczalną produkcję roślinną i zwierzęcą.
Wieś już od dawna posiadała szkołę, natomiast obecnie jest to budynek Szkoły Podstawowej im. Stefana Żeromskiego, oddany do użytku w 1966 (była to tzw. „Tysiąclatka”). W pobliżu szkoły znajduje się Ośrodek Zdrowia.
1 czerwca 1987 w Kotomierzu utworzona została rzymskokatolicka parafia św. Alberta Chmielowskiego[4].
Zabytki
Według rejestru zabytków NID[5] na listę zabytków wpisany jest zespół dworski, nr rej.: A/1001/1-2 z 5.06.1987:
- dwór, 1880
- park, pocz. XIX w.
Dawne cmentarze
Na terenie wsi zlokalizowane są dwa nieczynne cmentarze ewangelickie[6][7].
Przypisy
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-03].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 530 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ K.Ciechanowski, Ruch oporu na Pomorzu Gdańskim 1939-1945, Warszawa 1972, s. 345
- ↑ Kotomierz – Parafia pw. św. Alberta Chmielowskiego. diecezja.bydgoszcz.pl. [dostęp 2017-05-04].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 12 [dostęp 2016-07-31].
- ↑ Zapomnieni - zdjęcia pierwszego cmentarza. [dostęp 2011-12-21].
- ↑ Zapomnieni - zdjęcia drugiego cmentarza. [dostęp 2011-12-21].
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonia | |
| Osady | |
| Osada leśna | |
| Integralne części wsi |
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Bydgoszcz County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 53.46 N
- S: 52.91 N
- W: 17.65 E
- E: 18.42 E
Autor:
Mapa gminy Dobrcz, Polska
Autor: Wolskaola, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kotomierz - zespół dworski: dwór, 1880; park, pocz. XIX w.