Kotuń (województwo mazowieckie)

Kotuń

wieś
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	siedlecki
Gmina	Kotuń
Liczba ludności (2011)	2511[1][2]
Strefa numeracyjna	25
Kod pocztowy	08-130[3]
Tablice rejestracyjne	WSI
SIMC	0676690[4]
Położenie na mapie gminy Kotuń Kotuń
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kotuń
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Kotuń
Położenie na mapie powiatu siedleckiego Kotuń
52°10′41″N 22°04′14″E/52,178056 22,070556

Kotuń (przystanek kolejowy)

Kotuń – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Kotuń^[4][5]. Leży w odległości 15 km na zachód od Siedlec i 4 km od międzynarodowej trasy E30 Cork – Omsk.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Kotuń oraz rzymskokatolickiej parafii św. Antoniego.

Dane ogólne

Kotuń jest siedzibą jednej z gmin powiatu siedleckiego, stanowiącego wschodni kraniec województwa mazowieckiego. Miejscowość położona jest w odległości 15 km od Siedlec i 88 km od Warszawy. Gminę przecina linia kolejowa Warszawa-Siedlce-Terespol oraz droga krajowa nr 2 (Świecko-Warszawa-Terespol).

Blisko 2,5-tysięczna miejscowość leży między rzekami Liwiec i Kostrzyń - w obniżeniu węgrowskim, które Wysoczyznę Siedlecką dzieli na dwie części. Przez miejscowość w kierunku zachodnim przepływa mała rzeczka Świdnica, będąca jednym z dopływów Kostrzynia.

Na początku XX wieku przeprowadzono regulację rzeki, tworząc jednocześnie kilkusethektarowy kompleks rybnych stawów hodowlanych należący do właścicieli dóbr ziemskich Broszków: Franciszka Buyno (do 1921 r.), a potem m.in. do Mieczysława Dreckiego (do 1925 r.). Na jego części w 1984 roku utworzono rezerwat ptaków „Stawy Broszkowskie”.

Historia

Nazwa „Kotuń” wywodzi się z prasłowiańskiej nazwy „kot`” i przyrostka „-uń”. Prasłowiańska nazwa „kot`” oznaczała pomieszczenie dla małych zwierząt, skąd następnie pochodzi staropolskie słowo kociec i wreszcie kojec. Odkryte na tym terenie urny prochowe i inne znaleziska archeologiczne skłaniają się ku takiej wersją pochodzenia nazwy miejscowości. Nazwa oraz badania archeologiczne prowadzone w miejscowości sugerują, że osadnictwo na tym obszarze istnieje prawdopodobnie już od około 3000 lat!

Nazwa „Kotuń” wymieniona jest w rejestrze poborowym w 1563 roku. W XVI wieku miejscowość leżała w granicach ziemi liwskiej i należała do parafii Niwiczka (obecnie Niwiski) w dystrykcie liwskim, najstarszej w okolicy, bo powstałą jeszcze przed 1480 rokiem. W 1769 roku Kotuń został przyłączony do parafii Żeliszew. Miejscowość i tereny leżące wokół niej po obu stronach rzeki Świdnicy w XIX wieku należały do ziemiańskiej rodziny Chłusowiczów. Czynnikami decydującymi o rozwoju Kotunia była parcelacja dóbr ziemskich Kotuń, własności Adolfa, potem Feliksa Chłusowiczów oraz budowa w XIX wieku Warszawsko-Terespolskiej kolei Żelaznej. Budowa kolei i stacji kolejowej spowodowała systematyczny napływ ludności. Na przełomie XIX i XX wieku nazwę stacji kolejowej zmieniono na Broszków. Na taką decyzję wpłynął właściciel ponad 1500-hektarowego majątku ziemskiego Broszków - Franciszek Buyno. Dopiero w 1958 roku, staraniem Gromadzkiej Komisji Oświaty przywrócono pierwotną nazwę. Dawna wieś Kotuń położona była równolegle do obecnej ulicy Wiejskiej, bliżej rzeki. Starą drogę zlikwidowano w 1938 roku podczas komasacji gruntów. Nowe warunki spowodowały rozbudowę Kotunia w okolicach stacji kolejowej i w efekcie przesunięcie jej centrum.

Inne informacje

W Kotuniu znajdują się należące do Parafii św. Antoniego kościół i cmentarz rzymskokatolicki, a także apteka, Gimnazjum Publiczne, Szkoła Podstawowa oraz Muzeum Pożarnictwa^[6]. Ponadto w miejscowości istnieje przystanek kolejowy położony na magistrali kolejowej Moskwa - Berlin. Przez wieś przechodzi droga powiatowa Broszków - Ozorów. W Kotuniu jest źródło, z którego czerpana jest woda mineralna Eden.

Zobacz też

• Kotuń

Przypisy

Bibliografia

• Zbigniew Todorski, 75 lat Parafii Rzymsko-Katolickiej p. w. Św. Antoniego Padewskiego w Kotuniu 1922 - 1997, Kotuń 1997.

Linki zewnętrzne

• Kotuń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 500 .
• Szkoła Podstawowa im. Bohdana Arcta w Kotuniu.. kotun.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-20)].
• Publiczne Przedszkole w Kotuniu.
• Ochotnicza Straż Pożarna w Kotuniu.. kotun.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-08-23)].
• Strona gminy Kotuń